Als door een hogere macht bevolen schoven de donkere wolken na het onweer uiteen; overal uitdijende spatten blauwe lucht van waaruit de zon haar warme licht ogenblikkelijk gul over ons goot en zo zat er onverwacht toch nog een wandeling in met Toots.

Onze bejaarde teckel bleek in vorm, ze trok aan de riem en opteerde voor een tocht vanuit het centrum de woonwijken in, weg van de drukbereden straten richting kasteel Ter Borcht. Zo’n hond heeft het voordeel dat hij niet beseft dat er een gezegende leeftijd werd bereikt waardoor je als toeschouwer geregeld geconfronteerd wordt met een dier dat gek van opwinding een sprint inzet maar door de stramme spieren onmiddellijk terechtgewezen wordt. Als een klok waarin een tandwieltje ontbreekt waardoor het radarwerk naast elkaar begint te draaien en tenslotte instort.
Maar Toots gaf niet op, ze schakelde een versnelling lager en stapte moedig verder.

Rond het kasteel ligt een park met daar nog eens een gracht omheen, een groene oase dat door sommigen met natuurgebied wordt verward. Maar het is er meestal rustig en een goeie plaats om de hond uit te laten. Aan de leiband weliswaar, want er huizen waterhoentjes, veel wilde eenden maar ook muskuseenden en zowel witte als Canadese ganzen. En boven op de lantaarnpalen houden aalscholvers de wacht.

Op de terugweg was het enthousiasme van ons huisdier zoals gewoonlijk volledig opgelost, ze slenterde vermoeid achter me aan en ik profiteerde ervan door eens beter te bekijken wat me daarstraks al opgevallen was; die strakke, bijna overal voorkomende, ronde, vierkant of rechthoekig gemodelleerde maar geruïneerde buxushaagjes.
Enkele jaren geleden was ik bij vrienden in Keerbergen te gast, in de provincie Vlaams Brabant. Het gesprek kwam op de buxushagen die er weggevreten werden terwijl we erop stonden te kijken, en iedereen was er daar toen al van overtuigd dat het een onomkeerbaar proces was waar niets tegen te beginnen viel. Er werden plannen gesmeed om de ten dode opgeschreven planten naar het containerpark te brengen.
Bij ons, in het verre West-Vlaanderen, was er op dat ogenblik nog niets aan de hand. Helaas, de buxusmot rukte verder op en vrat zich een weg naar het beloofde land.
Wat als ze erachter komen, bij die laatste haag, dat laatste takje, dat er niets meer is? Dat dat grote buxuswalhalla alleen maar een verzinsel is van een buxusmotfantast?

Schrokken tot de dood erop volgt, een culinaire vorm van collectieve zelfmoord. Alles opsouperen, en geen plan B…

Eerst nog lijkt het vreemd dat de schade varieert van tuin tot tuin. Terwijl in sommige tuintjes een totale verwoesting plaatsvindt, is er bij de buren nog geen vuiltje aan de lucht. Tot je beseft dat deze mensen met alle macht proberen om het verdict nog even uit te stellen, en eerst nog een leger aan bestrijdingsmiddelen inzetten.
Maar de meeste planten bevinden zich ergens tussenin: ze zijn nog groen maar duidelijk al aangetast en bij de eigenaar is het besef doorgedrongen dat er uiteindelijk toch niets aan te doen is. Je zou denken dat diegenen die de strijd eerder al op moesten geven, de anderen gaan waarschuwen, maar helaas. Met de juiste info had men veel levens kunnen redden.

‘Buxusmot bestrijden’ leverde 69.100 resultaten op in 0,40 seconden. Allemaal beweren ze dat je het onheil kunt voorkomen, als je maar tijdig optreedt. Met andere woorden, sproeien, sproeien, sproeien! Zo werden er in een niets ontziende starheid reeds veel vogels naar de eeuwige jachtvelden gezonden. Overal treft men momenteel mezennestjes vol dode vogellijkjes aan. De buxusmot is namelijk het perfecte startvoedsel voor de kuikens. Gelukkig zijn er ook mensen die de mot gewoon laten begaan en ten slotte voor iets anders kijken om hun tuin mee af te zomen, op te fleuren, en er hun haagscharen op bot te vieren. Geen slecht idee in deze tijden waarin we de natuur moeten soigneren. Want op de bol, trapezium en kubusbuxus komen maar weinig insecten voor, het verwoed snoeien zorgt dat er geen voedsel wordt aangemaakt voor vogels die bovendien wel een rustiger en toegankelijker hoekje zoeken voor het bouwen van een nest.

Was een ‘Woman the nigger of the world’ zoals John Lennon destijds zong, dan is de bolbuxus the nigger of the garden: onderworpen en gekortwiekt, in de kiem gesmoord, in toom gehouden en verminkt. 

En alleen maar interessant voor mensen.

Zo kuierde ik door de wijk en aanschouwde die minutieus in miniatuurlabyrintjes geknipte, vernielde haagjes. Het werk van vele jaren waar geregeld vrije tijd aan opgeofferd werd. Een hele generatie buxussculpteerders dreigde straks zonder grondstof te vallen. En ik bedacht dat het hoogstwaarschijnlijk van de tweede wereldoorlog geleden was dat een ongenode oprukkende indringer hier nog zo’n slagveld had aangericht.

Daarna haastten de oude teckel en ik ons naar huis, want ook het grijs had zich ongemerkt terug aaneengesloten en leek zich op te maken voor een nieuwe, ongenadige aanval die met grote, opspattende druppels aangekondigd werd.