“De zekerste manier om een oorlog te verliezen is weigeren te erkennen dat we in oorlog zijn.”
Of het nu over tabak gaat, zure regen of het gat in de ozonlaag, telkens tekent zich hetzelfde patroon af: als de wetenschap verontrustende conclusies trekt die regulering van een industrie noodzakelijk maken, dan slaat de industrie terug met een machinerie van dik betaalde ontkenners die twijfel zaaien, lobbyen tegen regulering en er zelfs niet voor terugschrikken om wetenschappers te bedreigen en hun reputatie te besmeuren.
Het nieuwste boek van Michael Mann heet “The New Climate War“, en hij weet waarover hij spreekt. Als jonge klimaatwetenschapper werd hij een rechtstreeks doelwit van de ontkenner-industrie die uit de grond gestampt was om de klimaatwetenschap in diskrediet te brengen. Zijn wereldberoemde hockey-stick grafiek is een van de duidelijkste eerste beelden dat er iets ernstig mis was met het klimaat, en wordt daarom al decennia door klimaatontkenners aangevallen.
Ontkenning van de klimaatverandering komt gelukkig nauwelijks nog voor. Door de vele recordbrekende bosbranden, hittegolven, overstromingen en superstormen van de afgelopen jaren is dit ook moeilijk vol te houden. Maar de fossiele brandstofindustrie heeft het nog niet opgegeven. Denial is vervangen door deflectie, divisie, delay en doomisme. Het einddoel is altijd hetzelfde: klimaatactie tegenhouden.
Deflectors leiden ons af van de kern van de zaak – de grote vervuilers verantwoordelijk stellen – en schuiven de schuld voor de klimaatcrisis af op de burgers.
Dividers trachten onenigheid te zaaien in de klimaatbeweging zelf, door kleine meningsverschillen te vergroten tot ravijnen.
Delayers proberen de invoering van de koolstoftaks (“één van de krachtigste instrumenten” volgens Mann) tegen te houden en het hele concept toxisch te maken. Ze hebben zelfs een deel van de milieubeweging overtuigd om hierin de kant van de fossiele brandstoffenindustrie te kiezen.
Delayers saboteren de ontwikkelingen in de hernieuwbare energie, en stellen valse oplossingen voor zoals CCS en geoengineering, wat de industrie een vrijbrief geeft om te kunnen blijven vervuilen.
Doomisten tenslotte proberen mensen aan te praten dat de aarde verloren is, en dat het te laat is om nog iets te ondernemen. Doomisme is des te schadelijker omdat vooral progressieve, geëngageerde mensen eraan ten prooi vallen. “Als je de meest milieubewuste progressieven neemt, hen tot wanhoop brengt en hen overtuigt om zich te distantiëren van de beschaving, dan zijn ze niet in de frontlinie aanwezig om deel te nemen aan het politieke proces, te demonstreren en te vechten voor de noodzakelijke systeemveranderingen.”
Dit zijn georchestreerde aanvallen, georganizeerd door de fossiele industrie, de door hen gesponsorde media (o.a. Fox News), en een groepje landen gekend als “the coalition of the unwilling”, zoals Saoedi-Arabië, de VS onder Trump, Brazilië, Australië, maar vooral Rusland. Hiervoor worden op sociale media hele legers van trollen en bots ingezet.
Michael Mann is gematigd optimistisch over de toekomst. Een aantal ontwikkelingen geven nieuwe hoop: de tekenen van klimaatverandering zijn zo duidelijk dat ze niet meer kunnen worden ontkend, de mensen willen verandering, de jeugd engageert zich, en zelfs Corona heeft ons nuttige lessen geleerd voor de toekomst. We zijn dicht bij een kantelpunt – in de samenleving zelf. Als de verandering komt kan het snel gaan.
Het boek is dan ook vooral een oproep tot de strijd. Leer de taktieken van de vijand herkennen en wees vooral op je hoede voor doomisme. Steun de klimaatbeweging van de jeugd, corrigeer de leugens en informeer mensen – praat over de klimaatcrisis. Tenslotte: word politiek actief om een systeemverandering te eisen van onze politici.
——————————————————————————-
Sprekend uit ervaring ben ik het volmondig eens met dit advies: het beste geneesmiddel tegen een klimaatdepressie is om deel te nemen aan de strijd voor de leefbaarheid van onze planeet. Brigitte Van Gerven – vrijwilliger bij Citizens’ Climate Lobby EU
