Voor alle
info, zie
Zuchthaus Hameln 1942-1945.
Organisatie:
Verein für regionale Kultur- und Zeitgeschichte Hameln
e.V.
Plaats: Münsterkirche, 31787 Hameln,
Duitsland
Openingstijden: Maandag tot vrijdag 8-18h, Zatedag 9-18h, Zondag
13-18h.
Hameln
ligt op 450 km van Brussel, een 5-tal uren rijden.. Misschien iets voor in
de vakantie of en passant naar andere oorden.
NN-gevangenen onder het nationaalsocialisme
De NN-gevangenen ‘Nacht und Nebel’-gevangen, waren weerstanders die eens
opgepakt van alle informatie verstroken bleven, evenals hun familie; Zij
verdwenen als het ware in het Duitse gevangenissen en kampen. Van sommigen
werd nooit iets meer vernomen, nadat ze thuis, binnen familie, onder het
oog van hun vrouw of kinderen werden opgepakt. Maanden na de oorlog
verbleef familie in de onzekerheid over hun lot. De NN- gevangen waren van
de aardbol weggevaagd. Verschillende hebben het overleefd en er over
verslag uitgebracht, maanden, jaren, decennia na de oorlog. Zie het boek
van Patrick Moreau,
Systematiek en willekeur, om meer te weten over de NN-gevangenschap.
Ook in de website van Hameln wordt een korte schets gegeven van de
NN-regime in België en aantal weggevoerden.
Europees project over NS-gevangenen uit België, Nederland en Luxemburg in
Hameln
Verschillen Duitse onderzoekscentra en gevangenissen maken om de
gevangenen uit de Nacht und Nebel terug te voorschijn te halen. Zo ook in
Hameln waar een Europees project geleid heeft tot een merkwaardige
oplijsting van NN-gevangenen uit België, Nederland en de Luxemburg die in
Hameln gevangen zaten, er stierven of later omkwamen in andere
gevangenissen, kampen of dodenmarchen. Zij hebben hier de natioanle
databanken, hun eigen archieven en deze van andere kampen en gevangenissen
en de 80 miljoen documenten in ITS Baad Arrolsen er op nagepluisd.
462
van de 853 NS-gevangen uit de Benelux in Hameln waren Belgen.
462 Belgen zaten in Hameln gevangen, 19 overleden ter plaatse en 8 in
dodenmarchen , 123 andere in andere gevangennissen of kampen. 57 Belgische
Hameln-gevangen werden ondermeer naar Sonnenburg/Slonsk (Polen)
getransporteerd waar er 22 in Sonnneburg/Slonsk-Polen de dood vonden. 24
Hameln-gevangen werden onthoofd in Brandenburg-Gorden, 3 in Dortmund en 1
in Keulen.
Deze namenlijsten kunnen vergeleken worden met andere namenlijsten, zo bv
dat 8 leden van de Zwarte Hand in Hameln gevangen zaten.
In de
tentoonstelling wordt verder ingegaan op het lot van de Belgen Ortar De
Pauw en Gustave Vaandepitte, en wordt er verdere info gegeven over de
gevangenissen en kampen waar de Hameln-gevangenen, met aanduiding van
aantal Belgen, terecht zijn gekomen.
In het
namenoverzicht wordt de gang door de gevangenissen en kampen
gereconstrueerd en gedocumenteerd van alle Belgen, Nederlanders en
Luxemburgers die in Hameln gevangen zaten en hun NN-gevangenschap niet
overleefden. Het is een gedachtenismo(nu)ment voor de 150 Belgen die er
als NN-gevangene het leven lieten.
Hameln,
een impuls voor verder opbouw van herinnering en herdenking.
Het is ook illustratief voor de zorg en gedegenheid waarmee de huidige
Duitse generaties de collectieve schuld omzetten in aandacht voor de
slachtoffers van het nationaalsocialisme. Misschien kan ook in België,
zoals voor de joodse slachtoffers en vervolging het geval geweest is, deze
aandacht, met actieve ondersteuning van diegenen die mede verantwoordelijk
waren in België voor het lijden onder het nationaalsocialisme, ook leiden
tot een vernieuwde impuls in onderzoek, herinnering en herdenking.
Zie ook
Herinneringscentrum voor ander momenten van Herinnering en Herdenking,
oa Meensel-Kiezegem, Julien Lahaut, Lubbeeek in augustuse en de
Dossin-kazerne Mechelen en Breendonk in september.
Jan
Hertogen,
www.getuigen.be
