De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Zicht op het authentieke weideland in beschermd natuurgebied (G'bergen).
Zicht op het authentieke weideland omzoomd met doornstruiken in beschermd natuurgebied (G'bergen).

(Tegen)werking van natuurinspectie in Geraardsbergen

maandag 10 mei 2021 12:37
Spread the love

De voorbije weken werd er in Geraardsbergen een inbreuk op natuurdecreet herhaaldelijk vastgesteld in een natuurgebied. Het betreft een heide en historisch permanent grasland, waarvan de vegetatie enkel door de minister of ANB zelf kan gewijzigd worden. De hele omgeving is een waardevol gebied met potenties voor natuur, als groene long voor de nabijgelegen stad. Het kan tevens als een corridor naar een naburig bos en verderop gelegen reservaat beschouwd worden.

 

Een sympathisant van Natuurpunt had de inbreuk vastgesteld. Omzomende struiken en spontaan opgeschoten bomen rond en in het betreffende weiland waren ontworteld; de bodem van het terrein was aangetast door zware machines.
Bij navraag bij INBO (Instituut voor Natuur en Bosonderzoek) over de juiste eigenschappen van het weideland, werd snel bevestigd dat de betreffende percelen als natuurgebied op het gewestplan genoteerd staan. En dat ze op het BWK (Biologische Waarden Kaart) gekarteerd staat als ‘soortenrijk historisch permanent grasland’, ‘gedegradeerde heide met dominantie van adelaarsvaren’ en ‘opslag van allerlei aard’. Die heide en het historisch permanent grasland zijn verboden te wijzigen vegetaties. Alleen de minister of ANB kan toestemming geven om te afwijken van dit verbod.

ANB werd op de hoogte gebracht en stuurde er een inspecteur op af. De eigenaar van het weideland reageerde op die tussenkomst goedschiks, dat hij de nodige vegetatie opnieuw zou aanplanten en het terrein verder zou onaangeroerd laten.
Enkele dagen later ging hij echter over tot het frezen van de waardevolle bodem. Dat is een spijtige zaak. De impact ervan op de oorspronkelijke vegetatie is groot: volgens een studie van INBO duurt het vijftig jaar eer de vegetatie zich kan herstellen.

Zicht op het authentieke weideland in beschermd natuurgebied (G'bergen).

Zicht op het authentieke weideland in beschermd natuurgebied (G’bergen).

De nieuwe eigenaar wil op het terrein een wijngaard aanplanten, onderhouden door siervarkens. In de context van de huidige klimaatopwarming kan het logisch heten dat er ook in onze contreien (opnieuw) meer wijngaarden worden geplant. Dat daarvoor een waardevol natuurgebied met extra bescherming wordt teniet gedaan is erg spijtig. Dat strookt bovendien niet met de nodige inspanningen om de natuur en dus ons leefmilieu te beschermen.

ANB werd ook van deze bijkomende inbreuk in het authentieke natuurschap op de hoogte gesteld. De eigenaar werd opnieuw gecontacteerd ivm de inbreuk.

 

Ondanks tussenkomst
Anderhalve week later, werd helaas een volgende stap in de omvorming van het landschap vastgesteld: het hele glooiende weideland was -ondanks het bij eerste tussenkomst opgestelde PV- volledig omgeploegd en aangestreken. De weiden lagen er kraaknet bij; er restte niets meer van de oorspronkelijke vegetatie en er was geen vogel meer te horen of zien. De natuur bleek zelf met verstomming geslagen. Tot dusver heeft de eigenaar niet meegewerkt in de tussenkomst van de natuurisnpectie.

Voor de derde opeenvolgende keer werd de vaststelling doorgegeven aan ANB. Daarop volgde spoedig een antwoord, dat de betreffende inspecteur er opnieuw zou worden heen gestuurd.

Hopelijk is het beschermde natuurgebied sindsdien ten goede gered van die ‘opschoning’. Of kan de eigenaar zomaar zijn zin doordrijven, het PV naast zich neerleggen en het natuurdecreet negeren? In dat geval kan het een intentionele inbreuk op het natuurdecreet zijn.
Dat zou dat een wijngaard worden met heel zure wijn…

Wat de Natuurpunter toen ook opviel: de eigenaar had intussen palen voor een nieuwe omheining gezet en zijn terrein daarbij ongegeneerd tot een halve meter uitgebreid. De nieuwe omheining pikt zonder aanvraag in van de publieke ruimte (de boorden van een trage weg).

 

Ecologie of economie?
Deze inbreuk is geen alleenstaand feit: in heel Vlaanderen wordt de natuur makkelijk met de voeten getreden. Het is symbolisch voor onze manier van omgaan met de natuur. Overal in Vlaanderen gaan mensen vrij en onbezonnen om met de ons resterende natuur: vaak zijn ze van oordeel dat de natuur toch maar rommelig is en dat ze dat moeten “opschonen”, niet zelden met een economisch plan onder de arm. Ze zien de natuur enkel om er economische winst uit te halen. Het ecologische schatten ze helemaal niet naar waarde.

Inbreuken uit onwetendheid van de eigenaar/koper komen eveneens regelmatig voor. Wie is er ook op de hoogte van de regelgeving van een perceel weiland of bos? Dat kan makkelijk opgelost worden door een strengere wetgeving bij verkoop van weide of bosgebied, zodat de eigenaar/koper niet voor verrassingen komt te staan.

De betreffende inbreuk gaat slechts om een klein stukje natuurgebied, zoals je dat wel vaker ziet. Opgeteld vormen al die kleinere inbreuken in Vlaanderen toch een grote impact op biodiversiteit. Uit het Natuurrapport 2020 van INBO leren we dat Vlaanderen het slecht doet op vlak van bescherming van inheemse dieren en planten. Bijna een derde van onze plant- en dierensoorten staat op de rode lijst. ‘7 procent van de 2.727 onderzochte planten- en dierensoorten in Vlaanderen is in de loop van de voorbije eeuw regionaal uitgestorven. Bijna 30 procent kreeg rake klappen, is kwetsbaar of is met uitsterven bedreigd. Nog eens 16 procent is ‘bijna in gevaar’’, schetst het rapport.

 

Oplossingen
Er is nood aan een betere inspectie en opvolging van natuurgebieden door de Vlaamse Overheid (meer middelen). Daarenboven is een duidelijke wet nodig; zodat bij te koop gestelde percelen ook de betreffende natuurvoorschriften duidelijk vermeld worden en aankopers op voorhand op de hoogte zijn van de vereisten van het terrein. Momenteel is dat een maatregel die makkelijk kan omzeild worden door de verkoper en/of het immo-kantoor.

Wim Schrever – Climaxi vzw

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!