Moet er nog iets gezegd over de revolutie in Syrië? En dan nog door iemand die er nooit is geweest. Misschien niet. Maar misschien ook wel omdat de berichtgeving van de media de wensen over laat. 

Zo vol van zichzelf, de westerse media. Vrij, onafhankelijk, open. Maar toch zo’n gekleurde berichtgeving. Heeft u in onze vrije, democratische, open media al één Syriër aan het woord gehoord die het gevallen regime van Assad steunt? Alsof 100% van de Syrische bevolking tegen de overheid was.  Het gaat hier over miljoenen mensen. De westerse media laat dus weer een basisprincipe varen, woord vs. wederwoord. Liever heeft De Standaard hoofdredacteur Karel Verhoeven het over ‘het opbeurendste nieuws van het jaar’, Stefan Grommen van VRTNWS noemde de vrouw van ex-president Assad dan weer een pr-poppetje.

Eenheidsworst bij Belgische media

Karel Verhoeven doet een gevaarlijke uitspraak in de wetenschap dat de leiding van de rebellen uit leden bestaat die nog onder Al-Qaida hebben gewerkt. De in Saoedi-Arabië geboren leider van de grootste gewapende oppositiegroep tegen Assad werd in een kort verleden nog een terrorist genoemd, ook in het westen (zie poster). Tijdens de Syrische burgeroorlog zijn bijvoorbeeld kerken afgebrand door fundamentalisten. Verhoeven wacht niet af maar geeft deze ‘bekeerde’ fundamentalisten wel heel uitdrukkelijk het voordeel van de twijfel.

Stefan Grommen, ook al zo’n zelfverklaard Syrië journalist die (net als ik) nooit in Syrië is geweest, noemde de zwaar zieke Asma al-Assad dan weer een pr-poppetje. Een ronduit seksistisch label. Alsof die vrouw niet voor zichzelf kan kiezen wat zij wil of niet wil. Is koningin Mathilde een pr-poppetje van het koningshuis?

Eén van de projecten waar al-Assad een belangrijke rol speelde was het ontmoeten van familie van gesneuvelde militairen (foto). Gaat het hier om propaganda, of, meneer Grommen, zou het hier om oprecht mededogen gaan? Aangezien u wel erg zwart-wit kijkt naar Syrië onder Assad gaat u vermoedelijk uit van het eerste. Ik hou het bij het tweede. We kennen er in ieder geval beiden even weinig van. Maar u werkt professioneel, dat is bij de auteur van dit artikel niet zo.

In onze cultuur riskeer je niet de gevangenis in te vliegen als je bepaalde zaken (niet) schrijft. Daar mogen we inderdaad trots op zijn want dat is niet overal zo. Maar laat ons daarom niet uit het oog verliezen dat het meer gaat om een algemeen aanvoelen van wat kan en niet kan. Respect voor vrouwen is een deel van onze cultuur, maar Stefan Grommen voelde aan dat als het over het Assad regime gaat de afgunst en antipropaganda de bovenhand heeft. Geheel in de algemene trend dacht hij dat zo’n titel, pr-poppetje, wel gepast is. Scoren bij de bazen Grommen.

De val, een analyse

Dit gezegd zijnde even proberen analyseren wat er gebeurd is. De val komt als een verrassing. Waarom stortte het regime zo snel in? Het meeste is hierover al gezegd. Verzwakte partners Hezbollah, Iran en Rusland. Sancties van de VS. 13 jaar oorlog tegen Islamisten en fundamentalisten. Bombardementen van Israël. Assad-moeheid onder de bevolking. Het regime kon geen vuist meer maken. Vanuit het zuiden onder vuur van Israël, in het noorden van de gewapende oppositie, daartussen tanende steun voor het regime. De oppositie had de provincie Idlib al enkele jaren stevig in handen. Daar is de wieg gelegd voor de val van Assad. Militair gezien was de aanval goed voorbereid en was er ongetwijfeld steun vanuit het buitenland. Van Turkije is geweten dat het één van de gewapende oppositiegroepen steunt en er wordt gefluisterd dat Israël ook steun verleende. Als het om het wereldwijd steunen van radicale soennieten gaat is Saudi-Arabië een ‘usual suspect’ met geld in overvloed (dankzij de olieverslaving van ons allen). In ieder geval komen de Syrische Islamisten niet zomaar aan al dat wapentuig waaronder drones etc.

Maar meer dan militair is politiek-economisch de wieg gelegd in Idlib. Er heerste daar geen Islamitische dictatuur en het ging er economisch beter dan in de rest van het land (met dank aan Turkije).  Het gros van de rebellen heeft fundamentalisme ingeruild voor Islamisme. Meer vergelijkbaar met Moslimbroeders minder een soort Taliban. maw de Soenitische Islam is wel degelijk de dominante staatsreligie maar andere religies worden getolereerd terwijl fundamentalisten enkel hun eigen godsdienst aanvaarden.  De Syriërs wisten maar al te goed wat er in Idlib gaande was en de (terechte) angst jegens de gewapende oppositie werd minder. Neem daarbij nog het economische aspect, Idlib doet het beter, en na 13 jaar uitzichtloze oorlog zijn de aanhangers van Assad niet meer bereid te sterven.

Dit is misschien wel de hoofdreden van de val van regime. De rebellen zijn, al dan niet om strategische redenen, weldegelijk veranderd. Rusland en Iran voelden ook dat het Syrische leger zich niet meer voluit smeet. Van regimegetrouwe volksmilities zoals in de jaren’10 was ook geen sprake meer en Rusland en Iran dachten dan ‘wij gaan het ook niet gaan doen’.

Krijgen de Islamisten nu het voordeel van de twijfel? Dat ga ik niet verkondigen. We zullen zien. Het is voor de Syriërs een opportuniteit beter te doen. Ik ben blij voor de gevangenen die bevrijdt zijn zonder hierbij aan westers superioriteit denken te doen want ik vergeet de 12.000 gevangenen in België niet of de meer dan 2.000000 (2 miljoen) Amerikaanse gevangenen.

Die hypocrisie is eigen aan het westen.

Waarom moest het Syrië onder Assad worden geboycot en anderen niet?

Mensenrechten? Neen, dan zouden we ons focussen tegen Saoedi-Arabië.

Militaire agressie en mensenrechten? Neen, dan zouden we ons focussen tegen Israël.

Mensenrechten, militaire agressie en wereldwijde wapenhandel? Neen, dan zouden we ons focussen tegen de VS.

Dictatuur? Op dat vlak doen er weinig nog slechter dan Assad. Maar ook de premier van Bahrein leidde het land van 1971 tot zijn dood in 2020. Het gaat hier echter om een olieproducerende bondgenoot van het westen, misschien dat u er daarom niet zoveel schandalen over heeft gehoord. Idem met Equatoriaal-Guinea dat al 45 jaar hetzelfde staatshoofd heeft, Teodoro Obaing. Nooit van gehoord? Het land ligt niet strategisch naast Israël en heeft een vrije markt economie, dus is het ok voor het westen.

Het gaat dus niet om het westen dat vrijheid nastreeft, het gaat om geostrategische redenen. Laat u niet vangen mensen.

Hoe dan ook, laat het ons positief bekijken. De kritiek op het Assad regime is grotendeels terecht.

Tijd voor vrede in Syrië, tijd voor iets beters.