De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

“Straf de armsten”

“Straf de armsten”

maandag 4 oktober 2010 12:58
Spread the love


DAK verlaat kraakpand! Dat lezen we in een “bericht aan de media en aan alle geïnteresseerden” dat in de bus viel. Afkomstig van het Antwerpse “Daklozen Aktie Komitee” (DAK) (1)
 
De vrijwilligersorganisatie verlaat haar ‘gedoogde kraakpand’ aan de Ploegstraat, achter de Zoo en het Centraal Station stande pede en onder protest. In dat immense gebouw, ‘t Klooster, werden bijna drie jaar lang tientallen daklozen opgevangen die uit de reguliere sector verjaagd werden.
 
In een stad die zwaar tekort schiet in haar sociale verplichtingen, die de wet omzeild. Die bol staat van dorpspolitiek over brug en tunnel, maar mensen laat rotten. Het DAK beschuldigt de overheden van schuldig verzuim. (2)
 
Grassroots
 
Al bijna vijftien jaar tracht het DAK “de gaten te vullen” die door onder meer het OCMW open gelaten worden. In geheel België werken dergelijke kleine organisaties die een nieuwe vorm van “liefdadigheid” toepassen.
 
In Wallonië en Brussel zijn ze in het verlengde van de arbeidersstrijd assertiever dan in het nog door het christelijke “carritatieve” beïnvloede Vlaanderen. Desondanks neemt het ACW mee het voortouw in de armenbeweging, terwijl het ABVV achterblijft.
 
In het Antwerpse ‘t Klooster’ werden overnachtingsmogenlijkheden, maaltijden, dienstbetoon, kinderwerking, cultuur,… gratis aangeboden. Het was het zoveelste kraakpand van het DAK. Het werd vanwege het OCMW uit geheel Vlaanderen de schaamteloze gewoonte het DAK te verzoeken hulpbehoevenden, soms met pasgeborenen, op te nemen.
 
Het DAK maakt deel uit van de “sociale kaart” en is “bruikbaar” voor “nine-to-five” organisaties als het OCMW die zowel wettelijk als deontologisch falen. Voor wie de kortzichtige voordelen van hun CAO dringend zijn, niet de belangen van hun “klanten”. Het DAK bewijst dat met feiten, afkomstig uit haar lange geschiedenis als “grassroots” beweging die zich nooit liet recupereren.
 
Het DAK is het beu en slaat de poort van ‘t Klooster achter zich dicht. De organisatie weigert verder in te staan voor de veiligheid van de bewoners in een “veredeld krot”, eigendom van de overheid. Er wordt veel gepraat over het recht op betaalbaar wonen, over het tekort aan sociale woningen, over de krotten die op de privé markt de enige oplossing zijn voor armen.
 
Antwerps schepen voor Wonen, Leen Verbist (sp.a) laat in MO* (3) weten dat er niet gehoopt moet worden op meer sociale woningen. Ze zegt: “We kunnen ook niet blijven bouwen. Elke stad heeft een maximum absorbatiecapaciteit om het leefbaar te houden…”
 
Verbist zegt dus dat een stad die mikt op rijkere tweeverdieners, geen hinderlijke “arme luizen” wenst. Die “overlast” maakt de stad niet “leefbaar”… De gevoerde urbanisatie politiek die de huishuren de hoogte injaagt, heeft als doel de armsten te verdrijven.
 
Dat is geen toeval, het is een strategie. Dat is wat in Antwerpen verstaan wordt onder een “propere stad” en waartoe Verbist zich leent. Een centrale rol in dit ten nadele van de kleinere beurzen “herwaarderen” van de wijken speelt schepen Ludo Van Campenhout  (Ruimtelijke ordening, Stadsontwikkeling,…) die op dit moment zijn bocht maakt van de VLD naar…(?) Wellicht NV-A, als pas “herboren Vlaams-nationalist”.
 
Overheidskrot
 
Ondertussen wordt een “kraakpand” als ‘t Klooster’ – eigendom van de provincie – “gedoogd” in een pand dat op geen enkele manier beantwoord aan de eisen van de Vlaamse wooncode. Het betreft een “overheids krot”. Dat dankzij de bewoners bewaakt werd / wordt en enigzins “bewoonbaar” gehouden met minimale middelen. In een striemende tekst aan de media en geïnteresseerden wordt een boekje open gedaan over een situatie die in het hele land voorkomt. (4)
 
Situaties waarbij reeds doden vielen en nog zullen vallen. Armoede is net als seksueel misbruik binnen of buiten de kerk gelieerd aan machtsmisbruik. Is geen abstrakt fenomeen, maar kent daders binnen een crimineel maatschappelijk systeem: het kapitalisme, de vrije markt. Het kent ook schuldig verzuim, zij die zeer goed wetende wat er aan de hand is en de andere kant opkijken. In Antwerpen zijn dat onder meer burgemeester Janssens, OCMW – voorzitster en schepen Monica Deconinck en schepen voor wonen, Verbist. Allen sp.a.
 
Laten we Loïc Wacquent aan het woord. Deze socioloog is de auteur van “Straf de Armen – Het nieuwe beleid van de sociale onzekerheid” (EPO) (5).
 
Een onthutsend boek voor velen, voor de meer brave burgers ongetwijfeld “bij het haar getrokken”, voor hen die “de straat” kennen, rauwe werkelijkheid. De repressie tegen de armen en sociaal uitgeslotenen is in Antwerpen dagelijkse kost in vele varianten. Deze taktiek lijkt gecopieerd uit de analyse van de Franse socioloog Wacquant die Amerikaanse toestanden met enige vertraging in Europa ziet opduiken. Dat wat de socioloog in detail aanklaagd, lijkt geplukt uit het handboek van het super repressie apparaat in de Scheldestad met de hypocriete naam: “Samen Leven”. Newspeak….
 
Hij zegt: “Meer bestraffen. Dat is de laatste jaren het credo van het strafrechtelijk beleid geworden. En dat heeft niets te maken met het tweeluik “misdaad en straf” maar wel met een nieuw beleid van sociale onzekerheid, gebaseerd op economische derugelering en vermindering van sociale hulp. In het kader van deze neoliberale machtsgreep krijgt de gevangenis haar oorspronkelijke rol terug: een weerspannige bevolking doen plooiën naar de heersende economische en morele orde. Gebouwd op de ruïnes van de welvaartstaat ontstaat zo de strafstaat”.
 
De auteur meent ook: “De penale staat wordt uitgebreid en ontwikkeld om meteen de chaos te onderdrukken, die wordt veroorzaakt door de sociale onveiligheid die om zich heen grijpt”. Met “sociale onveiligheid” bedoelt hij de angst en criminalisering waarin armen terecht komen.
 
Eén apparaat
 
“Een weerspannige bevolking doen plooïen…”. Dit sluit perfect aan bij de “visie” van de Antwerpse bedrijfsdirecteur van “Samen Leven” en rechterhand van de burgemeester, Tom Meeuws.
 
In een tekst zet hij zich af tegen zijn “tegenstanders die in een “filosofische bui zeggen dat overlastbestrijders de stad in feite “willen uitgommen”. “Wrijving en conflict horen er bij”, beweren deze zacht gekookte eitjes. Wat opperflik Meeuws doet dreigen : “Het weze duidelijk, we zijn in de stad die hoge retoriek lang voorbij !”. Geen gefilosofeer, wel de matrak ! Opmerkelijk, Meeuws is een product van Groen! (6)
 
In zijn inleiding zegt Loïc Wacquant: “Dit boek wil de interne logica en de institutionele methoden belichten waardoor de strafrechtelijke sanctie en de controle over de welzijnssector tot één apparaat worden omgevormd, dat de marginale bevolkingsgroepen onderwerpt aan zijn culturele greep en gezagscontrole”.
 
Tot één apparaat… Het is datgene wat het DAK en het plaatselijke front Basta! (7) reeds vele jaren met namen en feiten aanklaagd. Wie in deze stad als hulpverlener door de flikken op de koffie gesommeerd wordt, ziet zich geplaatst tegenover rechercheurs in burger die met hun dienstwapen demonstratief tussen de broekriem uitleggen wat hun “sociale taak” is. Dat is uiteraard “helpen”…
 
Deze stad kent dus de àlles overkoepelende “Big Brother” met de charmante naam “Samen Leven”. Vroeger heette die “Integrale Veiligheid”. Dat bleek iets te onthullend, vandaar de imago wissel. “Samen Leven”  brengt in de praktijk – “één apparaat…” – wat de leidraad is van het boek “Straf de Armen”.  Net als in de VS en Europa is ook in België het geroemde “middenveld” deels medeplichtig aan de evolutie naar een “strafstraat”.
 
Op zijn minst wordt dit middenveld door de staat gesubsidieerd om als buffer op te treden tussen een steeds kwader wordende basis en die staat. Met “dialoog” als inslaapmiddel. Het is dat middenveld dat bewust of niet in de val van de “repressieve tollerantie” stapt en de “doelgroep” een politiek ongevaarlijke “bezigheidstherapie” aanbiedt. Pakt dat niet, dan is er nog altijd de matrak van Tom Meeuws en soortgenoten.
 
Wat niet weet, niet deert …
 
“Veiligheid” en de opgeklopte mythes hier rond, zoals het beruchte “onveiligheidsgevoel”, zijn het cement van zowel het Amerikaans als het Antwerps “beleid”.
 
Gericht tégen een groep die het slachtoffer is van de vrije markt logica: de armen, het stedelijk proletariaat dat toeneemt met de werkloosheid. Wacquant : “Daklozen zijn zichtbaar in het straatbeeld en vormen een “olievlek” in het stedelijke landschap”. In Antwerpen en dat geldt ook voor andere steden en gemeenten, noemt de overheid die “vuile olievlek” officieel “visuele overlast”, menselijk “zwerfvuil” waar de politie tegen optreedt om het “onveiligheidsgevoel” van de brave burger populistisch aan te pakken.
 
Altijd zijn de armsten in België schuldig. In Frankrijk de Roma, in Italië de vluchtelingen, in Nederland en Zwitserland de Moslims, overal een mix van deze “onaangepasten” aan de normen en waarden van hen die in de zestiger jaren “het klootjesvolk” genoemd werden.
 
Een “klootjesvolk” dat handig gemanipuleerd wordt door de weinigen die zeer veel (financieel) belang hebben bij de escalatie van staatsgeweld. Een volk dat niet doorheeft dat de geschiedenis zich aan het herhalen is, gebruikmakend van alle rechts populistische truken die de nazi’s “suksesvol” maakten. Niet alleen linksen waarschuwen daarvoor, maar in België ook liberalen als Dirk verhofstadt (“Liberales”) en Karel De Gucht (in “Pluche”).
 
“Dat beleid…” meent Loïc Wacquant, “…is er nooit op gericht om enig begrip te tonen voor individuele nood of om een maatschappelijke trend om te buigen. De “stedelijke zwerver krijgt het etiket deliquent opgeplakt (bijvoorbeeld via een gemeentelijk reglement dat bedelen of op de stoep zitten of liggen verbiedt) en wordt dan ook zo behandeld. En hij is niet langer dakloos van zodra hij achter de tralies zit. (…) De bestraffing dient hier als techniek om de sociale problemen onzichtbaar te maken”. Uit het leven gegrepen….
 
Het Antwerpse “beleid” gebruikt nog een andere methode “om de sociale problemen onzichtbaar te maken”. Wat niet weet, niet deert… Een rebelse organisatie als het DAK mag dan wel niet geliefd zijn op het “Schoon Verdiep”, ze leek wel bruikbaar om met haar, zowaar “gedoogd”, kraakpand ” ‘t Klooster” als een soort vuilnisbak te dienen voor het aangespoelde menselijk wrakhout waarvoor schepen van Wonen Leen Verbist niet van plan is een rechtvaardig aantal betaalbare sociale woningen te bouwen. 
 
Het “liefdadigheidswerk” zal dat wel oplossen…. Of men herontdekt het “narrenschip”, waarmee in de middeleeuwen allen die niet in het plaatje pasten via de rivier naar het volgende dorp verdreven werden.
 
Armoede stinkt
 
Niemand die beter weten dat armoede stinkt, dan de vrijwilligers van de zelforganisatie DAK. De reeds vijftien jaar dag en nacht actieve basiswerkers kennen zo stilaan de theoretische en praktische kant van alles wat met armoede te maken heeft beter dan de “professionals”.
 
Daarenboven lag de hele ploeg, beheerraad incluis als ervaringsdeskundigen zélf in de goot en krabbelde er uit op. Anders gezegd: volgde de universiteit van de straat. Bezit uit de aard van de zaak weinig respect voor “orde en gezag” en heeft haar eigen, waardevolle “normen en waarden” en deontologische code.
 
Wat geschiedt dus? De vzw DAK laat weten “dat het nu genoeg geweest is!”. Dat het alle verantwoordelijkheid op een dienblaadje aan de politici, het OCMW en de niet zo armlastige “sector”, het “middenveld” doorgeeft. In haar mededeling zegt het “Daklozen Aktie Komitee” : “Alhoewel de overheden hen niet welgevallige armenorganisaties aktief saboteert en via ondermeer politiediensten criminaliseert, trachten ze een komitee als het DAK schaamteloos te gebruiken om de eigen onbekwaamheid en onwil in de bestrijding van de armoede te camoufleren.
 
De belangrijkste principiële reden waarom het DAK zich na drie jaar stande pede terugtrekt uit ” ‘t Klooster” is haar weigering zich te laten gebruiken, recupereren door hen die schuldig zijn aan de massale armoede en extreme, groeiënde armoede in dit land, in Antwerpen”. Daarenboven, zegt het DAK, vreet het jarenlange dag en nacht engagement aan de gezondheid van de vrijwilligers.
 
Zij “keken niet de andere kant op”. Maar weigeren het schaamlapje te zijn van een beleid dat de belangen van de armen bewust achteraan de dagorde zet. Het OCMW moet tientallen miljoenen euro’s bezuinigen. Het doet dat ten koste van de armsten. Waar zijn de vakbonden van deze lokale besturen om met hun leden actie te voeren tegen die aanslag ? Het DAK zou zeker solidair zijn met een dergelijke beweging…. Het DAK is een armenvakbond.
 
Het DAK verder: “Waarom stoppen ? Ook om praktische redenen. In werkelijkheid is het pand niet bewoonbaar, niet verwarmbaar, regent het er binnen, zijn de ramen stuk, is voldoende sanitair afwezig, is de hygiëne ondanks alle inspanningen ondermaats. Het gaat dus om een “veredelt krot”. Van de bewoners, gebruikers van dit krot wordt dan nog “dankbaarheid” verwacht….” Het gaat hier om het reëel ontbreken van veiligheid.
 
Links wordt rechts
 
Eén grote druppel die er voor het DAK teveel aan was, is de wijze waarop Big Brother “Samen Leven” wordt ingezet. Belangrijke heren en dames in dat apparaat met Stasi kenmerken, zijn de “buurtregisseurs”.
 
Zij “regisseren” – ttz. manipuleren – inderdaad de buurten en de bewoners. Ze zijn een verlengstuk van de politie en geobsedeerd door “veiligheid” en “overlast”.  Ze hadden ooit de taak de buurten leefbaar te houden door te bemiddelen en de burgers inpraak te geven in het dagelijkse reilen en zeilen. Dat is lang geleden… Verschillende buurtwerkers uit die begintijd gaven uit walging hun job op, toen ze flikkenwerk moesten verrichten.
 
Alles wat in “Samen Leven” zit (dus ook het OCMW) is één pot nat, repressie. Ook dit is geen uitvinding van het “Schoon Verdiep”, maar komt uit de VS. Loïc Wacquart in “Straf de Armen”: “De sociale benadering en de bestraffing van de stedelijke onrust worden gelijktijdig opgevoerd, wat niet kan verhullen dat het ene vaak slechts het bureaucratisch schaamlapje is van het andere, en dat in de praktijk deze sociale benadering steeds vaker rechtstreeks ondergeschikt wordt gemaakt aan de strafrechtelijke. Door de sociale diensten van de staat, gezondheidsinstellingen, scholen enz. aan te moedigen nauwer samen te werken met de politie en het gerecht, maakt men er een verlengstuk van het strafrechtelijk apparaat van”.
 
In navolging van deze Amerikaans methodiek is in Antwerpen de grens tussen sociaal werk en repressie flinterdun. Maatschappelijk werkers worden gewantrouwd.
 
Van uit Antwerpen gingen al eens wat flikken met een hogere status, in de VS “studeren”. Het is duidelijk wat ze er leerden. Haal bvb. criminalieit, armoede en immigratie voortduren door mekaar, met dank aan de media. Laat verwarring heersen tussen werkelijke “onveiligheid” in een provinciestad als Antwerpen en “het gevoel van onveiligheid” dat iedereen die teveel crimi’s op TV bekijkt, overvalt.
 
In “Straf de Armen”: “Dat is handig om angsten te kanaliseren naar de figuur van de straatdeliquent (met donkere huid)”. Loïc Wacquart wijst dan op de ontwrichting van het sisteem van loonarbeid en traditionele machtsverhoudingen. Hij zegt dan: “Tegen deze achtergrond kan dit strafbeleid niet alleen rekenen op een nooit geziene politieke concensus, maar ook op een ruime instemming van de publieke opinie, over alle klassengrenzen heen. Hoe kan dat ook anders als de linkse regeringspartijen van alle postindustriële landen zich bekeerd hebben tot een rechtse, behavoristische en moraliserende visie op het probleem?”
 
Chantage
 
Een recent voorbeeld van deze “Amerikaanse taktiek” uit de vele, zoals het in de tekst van het DAK staat: “Twee jaar geleden verhinderde bedrijfsdirecteur Tom Meeuws dat na lang praten met het OCMW een realistische nachtopvang in   ‘t Klooster’ kon opengaan. Antwerpen heeft een enorm tekort op dat gebied.
 
Deze nachtopvang in ” ‘t Klooster” werd van uit “Samen Leven” gesaboteerd omdat het DAK weigerde de zeer gemotiveerde onafhankelijke groep van broodbedelers aan de ingang van de Zoo in de garage van ” ‘t Klooster” op te vangen. Waarom moesten ze op het heraangelegde Astridplein weg?
Het verjagen van deze mensen op dat plein heeft als doel “de straten op te kuisen van visuele overlast”. Zoals het met razzia’s op het  De Coninckplein gebeurt. UNIZO is een “staat in de staat” en drukt haar kleinburgerlijk handeltje door.
 
Armoede mag niet gezien worden. Dat leidt tot “onveiligheidsgevoelens” bij werkende mensen die beseffen dat er weinig voor nodig is om in dezelfde situatie terecht te komen. Armen moeten gestraft worden, niet de veroorzakers van ellende, de daders.
 
De broodbedeling (waarvoor dagelijks 50 à 70 mensen opdagen) verbergen in het “veredelt krot” van het DAK leek een handigheidje. De plaatselijke “buurtregisseur” regisserde zo handig, dat de flkken dreigden de mensen op het Astridplein manu militari te verjagen. Chantage dus.
 
Onder deze druk werden de broodverdelers tenslotte welkom geheten in ” ‘t Klooster”. Toen de politie en de “buurtregisseur” (in naam van het “Schoon Verdiep”) zagen dat hun chantage leek te lukken, eisten ze bovenop dat het DAK een groep dakloze Polen zou opnemen die in de parking onder het Astridplein verblijven. Dat naast de ongeveer twintig bewoners van het pand. Mensen die door het OCMW, de stad en “de sektor” in de steek gelaten worden. In Antwerpen, elders.
 
Deze brutaliteit van uit “de stad” was er teveel aan. Deze Poolse mensen zijn trouwens EU burgers die recht op hulp vanwege de overheid hebben. Antwerpen weigert deze steun te geven..
 
Strijdbaar
 
Het “Daklozen Aktie Komitee” besluit aldus : “Het DAK bewees in haar bestaan geen katje te zijn om zonder handschoenen aan te pakken. De door de Antwerpse overheden en het maatschappelijk sisteem gevoerde criminalisering van de armsten zullen we met alle mogenlijke middelen beantwoorden.
 
Dat het DAK het klooster verlaat is geen nederlaag. Het is een signaal van een ervaren organisatie die zich niet laat manipuleren en recupereren. Het is de klare taal van een strijdbare organisatie met haar bondgenoten, in de eerste plaats de slachtoffers”. Het “Daklozen Aktie Komitee” is gezonder een strijdbaarder dan ooit.
 
Het wou nooit tot het “middenveld” behoren, maakte geen “vuile handen”, is autonoom en “plooit” dus niet. Zelforganisaties als het DAK, grassrootsbewegingen zijn broodnodig in een periode waarin de vijanden van de armen de messen slijpen. De oorlog tegen de armoede werd de “oorlog tegen de armen”.
 
 
1 – DAK  http://www.daklozenaktiekomitee.eu  (Met veel info over ‘ t Klooster)
 
2 – ‘t Klooster  http://antwerpen.pvda.be/nieuws/article/opinie-kraakpand-t-klooster-de-honden-van-de-heer.html
 
3 – MO*  http://www.mo.be  (zet in de zoekfunctie: “Schimmel kan je overschilderen”)
 
4 – Ministerie van Wooncrisis  http://www.wooncrisis.be
 
5 – Straf de Armen  http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1578
 
6 – DAK wint proces  http://antwerpen.pvda.be/nieuws/article/opinie-dak-wint-proces-tegen-stad.html
 
7 – Basta!  http://www.basta-online.be

take down
the paywall
steun ons nu!