De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

SCHETS voor EEN VERBETERDE, geloofwaardige RELIGIE in TIJDEN van KLIMAATVERANDERING

SCHETS voor EEN VERBETERDE, geloofwaardige RELIGIE in TIJDEN van KLIMAATVERANDERING

woensdag 24 april 2019 18:29
Spread the love

Naar aanleiding van de Paastijd schreef Kris, een vooraanstaande christelijke activist, lange tijd bezieler van de christendemocratische debat groep C’ axent, een oproep. Hij vroeg zijn volgers op Facebook hem te volgen in de beslissing zijn kranten abonnement op te zeggen ( het Nieuwsblad). Dit vond hij nodig, nadat die krant een kritisch artikel, een interview met een denker opnam over de figuur van Jezus en de/zijn verrijzenis. De christelijke voorman kon het niet hebben dat de geïnterviewde stelde dat wij de vier evangelies niet te letterlijk, niet als een wetenschappelijk verslag mogen lezen. Ook omdat die levensverhalen, die vooral wilden aanmoedigen en laten Geloven, “honderd jaar na de feiten zijn geschreven”. Wat moeten wij daar van denken? Mijn duiding bij deze casus lijkt me de moeite waard om via deze weg te delen met een ruimer lezerspubliek.

<< Wel, ik juich alle lezersbrieven toe, ik heb er zelf tussen driehonderd en vierhonderd vijftig gepubliceerd mogen zien. En een dozijn opinie stukken in DS en op Knack.be. Je kent me nog.

Echter, zowel als goed geïnformeerd historicus, als gewezen godsdienst leraar, op universitair niveau geschoold in de theologie, ben ik toch verbaasd en verder lichtjes geamuseerd met uw démarches.

Het ligt er misschien aan dat ik verder ook een sterk ontwikkelde kennis van en aanvoelen van de natuur, van de zoölogie heb. Een zoogdier, ook de hoogste vormen en species, leeft niet na de dood.

Verrijzenis is een ijzersterke metafoor, maar geen historisch-fysiologisch feit

Enkel in metaforische zin kan ik of jij of Jesjoea Jezus of de Bijbelse andere profeet in dit geval, “uit de dood opstaan” . Ik zou die opwekkende Beeldentaal absoluut niet willen missen. Ze helpt mij elk jaar, ze betovert mij mede, zodat ik in de Paastijd een feniks dynamiek realiseer, en een nieuw mens wordt, al vele jaren.

Maar de geciteerde beweringen uit de krant zijn nodig en waarachtig en verfrissend. De vroegste evangelies, zoals Marcus, zijn veertig jaar na de dood van de grote Boodschapper in kwestie geschreven. En het vierde evangelie nog wel veertig jaar later. Door de Wetten van de Natuur af te wijzen, kameraad, en de taal van de heilige geschriften te verkiezen, hebben christenen aan zelfbedrog gedaan, eeuwenlang.

Met als gevolg ook juist de verschrikkelijke vernietiging van de Schepping, van de Grote Natuur, waar momenteel profetische jonge vrouwelijke mensen heilzaam tegen opstaan… Groeten. >>

Met dit activisme zin wij, de Klimaat beschermers, overigens de beste verdedigers van de meesterlijke, wijze pauselijke encycliek over dit drama, Laudato si…

…Daarop vroeg een lezer, “Stef, leg dat laatste eens uit, maak dit sterk, dat het Christendom de grootschalige beschadiging van de natuur heeft bevorderd?”

Hier volgt op deze centrale, belangrijke vraag mijn onderbouwde visie.

Hoe heeft het christendom geleid tot grootschalige beschadiging van de Moederplaneet

Roeland V, dank voor jou reactie en vraag. Voor mij persoonlijk is dat geen moeilijk probleem meer, maar ik heb er dan ook met hart en ziel bij stilgestaan, bijna een halve eeuw lang. Tijdens theologische debatten in de promotie zaal van de K U Leuven heb ik de volgende visie al ontwikkeld en uitgesproken. Die positie leverde mij respect en naambekendheid op, onder anderen bij de organisatoren van deze studie dagen, met name de in de relatie tussen mens en Natuur gespecialiseerde theoloog Johan de Tavernier. Bekend is het kritiserende standpunt van mijn voorganger en collega historicus Lynn White. Hij zag in de betreffende Genesis passage in onze christelijke en Hebreeuwse oorsprongsmythe, met JHWH die de mens de opdracht geeft “te zorgen voor de tuin van de Schepping, er de beheerder over te zijn” ( dat is de ecologisch beste vertaling, die je vindt bij de begenadigde vertaler André Chouraqui .), dat deze woorden doorheen de geschiedenis voor de christen gefungeerd hebben als een vrijbrief om de Natuur te onderwerpen, te disseceren en uit te buiten. Dat is plausibel.




 

Maar mijn kritische visie is van nog grotere envergure: door de vergelijking te maken van de godsdienst die hier inheems is, met deze van wérkelijk natuur-verbonden levende naties, zoals de First Nation in Canada en de Native Americans, met hun mooie, uiterst ecologische spiritualiteit en hun aanvoelen van de mystiek van de Fellow Creatures, moet al snel het besef duidelijk dagen dat de geweldigop Jezus geconcentreerde religie, het blijven zien van God,JHWH, de Schepper van de Natuur, voor velen niet meer mogelijk bleek. Tweeduizend jaar lang! Onze Godsdienst is daardoor ongelooflijk antropocentrisch geworden. De mens staat centraal.

Jezus is echt God niet

<< Verdere essentiële stappen in “de bewijsconstructie” van mijn christelijk geloof voor de eenentwintigste eeuw zijn deze. In mainstream werken van topkwaliteit over Bijbel en goed nuchter maar wervend geloof, vindt je de noodzakelijke gedachte dat wij Jezus niet mogen vereenzelvigen met JHWH .

Jezus is de menselijke boodschapper, de begenadigde profeet.

JHWH God is de mysterieuze kracht die niet alleen de mens bezield en bijstaat, maar ook de sterren en planeten in hun baan houdt, en de natuur, het leven op Aarde tijdens vier en een half miljard jaar tot ontwikkeling liet komen.

 

Ik verwijs naar de grote theoloog Edward Schillebeeckx.

Die stelde:

Wij moeten dringend àf van de Ketterij van Jezus en God, “de Heer” gelijk te stellen!

En naar het kleine maar sublieme werkje uitgegeven bij KBS/VBS “Het derde testament. De Bijbel verder schrijven”. Het hoofdstukje “Jezus, kind van Israël, en Godsgeschenk” was mij een eye opener En veel beter dan alle syllabussen Christologie die ik heb bestudeerd, zoals de visies van Kristof … die les gaf in Leuven. Ik geloof dat ik die tekst op het internet heb gezet, hij is essentieel.

Verdere stap in de moed om te veranderen vind ik in mijn honderden filosofisch- theologische gesprekken met priester filosoof Emeritus hoogleraar Jan Vander Veken. Hij is gespecialiseerd in Godsbeelden en Wereldbeelden. Een citaat in het bijzonder inspireert mij eindeloos:

<<Wie jarenlang hetzelfde Godsbeeld behoudt, is op den duur AFGODENDIENST aan het bedrijven.>>

Daar mag je niet te snel overheen lezen.

Dat is van Alfred North Whitehead.

Aan de slag!

Als historicus besef ik terdege dat de verandering van alles altijd maar sneller gaat, onze eigen tijd spant daarbij de kroon.

Vandaar de noodzaak aan de visie van een andere grote intellectuele partner van mij, Roger Burggraeve: “Hoog tijd voor een andere God”.

Aansluitend daarop lees en beaam ik met grote waardering de studies van Roger Lenaers. Die priester doet werk dat anderen zouden moeten doen, maar zij missen én de kritische zin én ze zijn niet vertrouwd genoeg met de vele andere (positieve) wetenschappen, zoals de Evolutie en de biologie, de Paleo Antropologie, de ecologie.

Tenslotte heeft ook mijn long time friend en mentor Mark Eyskens al ruim zijn sporen verdiend in dit domein van het dapper vernieuwend theologisch denken.”

In een blijkbaar wat geschrokken reactie schrijft een deelnemer aan het debat dan:

“Geen wonder dat men de Kerk massaal afvalt”

Daarop geef ik deze bedenking mee.

Keerden mensen zich terecht af van Kerk en Religie?

“Het is een feit, Kerk en godsdienstige praktijk lieten veel pluimen.

Dit is om deels begrijpelijke redenen, namelijk een achterhaalde religiositeit, zoals hoger geschetst.

Maar ook om de verkeerde redenen: mensen keren zich af door het gebrek aan Diepgang en door aanmatigend klerikaal politiek gedrag en door ouderwetse dogmatiek af, maar zij laten meteen ALLE religieuze christelijke aanbod vallen!

… Terwijl de kern ijzersterk is en blijft. Met name mijn veel getoetste besef, voor velen een vruchtbaar geloof,

“dat God jou ter hulp komt, als je tot in het rood gaat om anderen in nood bij te staan en van het jouwe blijft delen!!”

 Om de planeet te redden, kunnen wij veel baat  hebben bij een religieuze verbondenheid met de natuur, met de Fellow Creatures, maar ook met God, de Schepper. 

 

 

Stef S. Hublou

24 april ’19

 

take down
the paywall
steun ons nu!