Als ik er zo over nadenk bedenk ik dat vrijwel alle teelten in de landbouw éénjarige teelten zijn. De boer investeert in een teelt, de return komt nog hetzelfde seizoen. Ook van de meerjarige teelten zoals fruitbomen verwacht men vrijwel onmiddellijk opbrengst. De landbouw evolueert zo snel dat zelfs gebouwen super snel worden afgeschreven. Boeren maken zich geen illusies meer, hun gebouwen zullen niet de gebouwen van hun opvolgers zijn. 

Als start en finish zo dicht bij elkaar liggen is het heel snel zo dat volledig op deze periode wordt gefocust. Dit is niet alleen zo voor één individuele boer, maar de ganse landbouw gaat op dezelfde manier denken. Ook het beleid verandert uiterst snel. Plannen op lange termijn is dan niet vanzelfsprekend. Door allemaal op dezelfde manier te denken kan men elkaar ook begrijpen en krijg je een sociale samenhang. Vermits er steeds minder boeren zijn is het ook steeds gemakkelijker om elkaar te kennen. De groep wordt steeds hechter. Iedereen gaat dezelfde richting uit en niemand stelt zich nog de vraag of dit nu wel de juiste richting is.

En dan komt het woordje ‘duurzaam’. Iedereen moet duurzaam gaan werken. Het moet anders! Dat is exact waar mensen kregelig van worden. Iedereen vindt de dagelijkse sleur vervelend, maar als mensen moeten veranderen worden ze zenuwachtig. In de landbouw was de oplossing snel gevonden. Een beetje preciezer meststoffen gebruiken, een bespuiting minder, een selectief middeltje om nuttige beestjes te sparen en hop, duurzaamheid bereikt! Slechts een heel klein groepje is verder gaan denken, het onderscheid gaan maken tussen duurzaamheid en verduurzaming. Het proces om het steeds beter te doen, steeds een stapje verder te zetten in de verduurzaming. 

Ik doe mijn best om steeds verder te verduurzamen. Het is niet gemakkelijk, de voorbeelden zijn dun gezaaid. maar als ik ze vind houdt het me weken bezig. Onlangs kreeg ik de voorstelling van een uniek bedrijf. Er worden walnoten geteeld. Het bedrijf kan nauwelijks kennis verwerven bij anderen. Ik ken geen enkel ander bedrijf dat zo anders is dan andere landbouwbedrijven. En bij dit alles blijft één uitspraak door mijn hoofd spoken: “Ik kan dit bedrijf alleen maar op deze manier uitbaten omdat mijn pa okkernoten heeft geplant. En nu plant ik okkernoten voor diegene die na mij komt.”  Het is bijna als of deze man zegt dat zijn bomen niet van hem zijn, dat hij ze enkel in bruikleen heeft gekregen voor de tijd dat hij hier is. En nu doet hij zijn uiterste best om de bomen beter achter te laten dan dat hij ze gekregen heeft.