Nieuws over nieuws, steeds vaker brengen kranten verslag uit over wat elders eerder in de krant stond. De berichtgeving over de peilingen van De Standaard in De Morgen en vice versa zijn een voorbeeldje, de vele berichten over interviews met politici en de uitspraken die deze hierin deden een ander (2). Opvallend is het verschil echter tussen een interview in een betalend medium, dat tot een stortvloed aan berichten elders leidde en een interview in een gratis medium, dat nergens toe leidde. Tweemaal draaide het nogthans rond de kern van de zaak; de axioma’s van het Vlaamsnationaal geloof. 

Axioma’s

Brussel zal nooit een volwaardig gewest worden, was de eerste geloofsstelling waar het om gaat (3). Diverse kranten citeerden gretig Kris Peeters’ uitspraak uit La Libre op 2 april (4). Soortgelijk, smaakmakende quote rond een tweede geloofspunt van de Vlaamsnationalisten kon recent ook gepuurd worden uit het interview met N-VA-kopstuk Jan Peumans in Metro op 11 april. De vooroordelen zijn groot – Vlamingen zijn rechts, Walen zijn links – maar kloppen niet, klonk het daar (5).

Eén of tweelandenland

Was het niet de moeite waard dit even op te pikken? Peumans ontkrachtte hier met één zin het hele discours van zijn voorzitter. Die verklaard de splitsingseisen steeds vanuit de vermeende vaststelling dat Vlaanderen rechts is en Wallonië links en dat men daarom beide gebieden hun eigen beleid moet laten voeren (6). Als dit – zoals Peumans aangeeft – slechts een vooroordeel is dat niet klopt, dan staat heel het N-VA-discours op drijfzand. Het tweelanden-discours dat de N-VA hanteert en zo vaak nagepraat wordt in de pers is dus gewoon onzin (7). Straf.

Peumans kordate verklaring schijnt met andere woorden nieuw licht op het discours van diens eigen partij. Vanuit deze uitspraak kan het debat open getrokken worden, de vraag gesteld worden waarom de partij dan toch die clichés hanteert, verspreid en cultiveert, wanneer zelfs haar boegbeelden er niet in geloven. Een interessante bijdrage aan het debat over de werking van pers en politiek wenkte om de hoek. Waarom hanteren anderen – de media – in navolging van N-VA dit cliché? De mogelijkheid bood zich om wat meer inzicht te geven in de machinaties en de werking van de politiek en de macht van een bepaald discours.

Grijsgedraaide plaat

Het bleek evenwel niet mogelijk het debat te voeren. Hoewel de verklaring van Peumans toch wel eenzelfde belang toegedicht kan worden, zo niet meer, dan Peeters’ quote over Brussel, werd ze niet opgepikt. Verticaal geklasseerd, want niet interessant genoeg, dat was haar lot. Niet interessant, want niet draaiend op de intussen grijs gedraaide plaat van het grote conflict tussen rechtse Vlamingen en linkse Walen. Wat het dominante wereldbeeld nuanceert of ontkracht, wordt vakkundig genegeerd, zowel bewust als onbewust.

Men ligt op de loer voor om het even wel faits divers op te blazen als de grote twist tussen Frans- en Nederlandstaligen – telkens weer hiermee het cliché van de verschillen bevestigend –, pikt eender welke onzin op – genre Schaf de Franse les in het Vlaams onderwijs af – en verspreid deze op ongekende schaal (8). Wanneer dan een toch wel noodzakelijk woord van nuance komt, dan nog wel uit onverwachte en onverdachte hoek, laat men de kelk aan zich voorbij gaan. Jammer.

Het Einde van België

Eén en ander doet vragen rijzen bij de gang van zaken in ons (pers)land. Zijn het wel die zogezegd onoverkomenlijke verschillen tussen de verschillende taalgroepen die het land blokkeren? Of spelen ook hier weer, zoals elders, pers en politiek een hoogst perfide spelletje, waarbij men een zeker discours hanteert waarvan men weet dat het fout is, louter enkel en alleen vanuit een zeker eigen belang in de vorm van oplage – conflict verkoopt – en stemmen – oorlogstaal mobiliseert – los van de werkelijkheid?

Moet men zich soms niet gaan afvragen of het Einde van België, waar het in pers en politiek zo vaak ook om gaat – getuige daarvan de vele dossiers die kranten al publiceerden – niet veeleer het resultaat zou zijn van discours, dan van reële bestaande twisten en problemen (9)? Wanneer zelfs een van de boegbeelden van N-VA de argumenten waarop de huidige communautaire kwestie drijft ontkracht, is dat toch wel het overwegen waard. Of past dat ook niet in het grote verhaal van de communautaire kwestie? 

(1): Metro, 11 april 2011, http://www.metrotime.be/UserFiles/DigiPaper/nl/20110411/4/MVLMP-0-20110411-04.jpg 
(2):http://www.demorgen.be/dm/nl/5036/Wetstraat/article/detail/1088595/2010/04/02/Open-VLD-sterkste-stijger-in-peiling-van-VRT-De-Standaard.dhtml , http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=B327414060618
(3), (4): La Libre Belgique, 2 april 2011, http://www.lalibre.be/actu/belgique/article/652412/peeters-bruxelles-ne-sera-jamais-region-a-part-entiere.html
(5): Metro, 11 april 2011, http://www.metrotime.be/UserFiles/DigiPaper/nl/20110411/4/MVLMP-0-20110411-04.jpg 
(6): Ondermeer in een recent langer interview in Ter Zake, waar De Wever volgende verklaring gaf waarom er maar regering kwam: […]Omdat wij het enige land zijn in de democratische wereld, dat ik ken, waar je twee democratieën moet optellen na de verkiezingen. Dat is uniek! Dat moe je nergens anders doen. Als die twee op mekaar lijken, is dat niet zo erg. Maar als die over dingen die de kiezer echt wakker houden, over migratie, justitie, het sociaal-economische, een staatshervorming, totaal anders denken, dan heb je wel een groot probleem. […] Vlamingen en Walen, in meerderheid, denken anders, komen niet overeen. […] Dat was blijkbaar onder meer het resultaat van het verschil in links-rechts verhouding in de twee gewesten, want […] Maar de linkse minderheid in Vlaanderen sluit aan bij die linkse meerderheid in Wallonië en andersom. […]. Ander voorbeeld; De Morgen, 30 november 2010, http://www.demorgen.be/dm/nl/5036/Wetstraat/article/detail/1189535/2010/11/30/De-Wever-Onderhandelingen-niet-eindeloos-rekken.dhtml
(7): Ondermeer in De Standaard op 08 mei 2010, 08 januari 2011, 25 januari 2011, 14 februari 2011 edm.
(8): Een ander voorbeeldje was de uitspraak van voetbalvrouw Vanessa Hoefkens dat men de Rode Duivels beter opsplitste, want dat de slechte resultaten voorkwamen uit het feit dat Vlamingen en Walen niet meer overeenkwamen…
(9): Nederlands- en Franstalige media zijn ook wat dat betreft in hetzelfde bedje ziek. Ondermeer Le Soir, De Morgen, De Standaard, Het Laatste Nieuws publiceerden al met de nodige tamtam dossiers over Het Einde van België en de vraag over de levensvatbaarheid van of een onafhankelijk Vlaanderen, of een onafhankelijk Wallonië. Ook de VRT deed zijn duidt in het zakje, met ondermeer de Panorama-reportages van 11 januari 2009 en 21 november 2010, terwijl RTBF met het beruchte Bye Bye Belgium (13 december 2006) langs Franstalige kant voluit al het post-België scenario in beeld bracht.