Intro
De ethische coöperatieve volksbank NewB (https://www.newb.coop/nl) kreeg een banklicentie in 2020. Ze ging de banksector veranderen en de andere banken tonen hoe het moest; die andere banken waren immers duidelijk niet ethisch bezig volgens NewB.
In oktober 2022, amper 33 maanden later moet ze gedwongen door de Nationale Bank van België de bank-boeken dichtdoen.
Gisteren wordt op vraag van een aantal aandeelhouders en werknemers door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg de raad van bestuur opzij geschoven en krijgt ze een voorlopig bewindvoerder. Dat is een unicum in de geschiedenis van ethische banken op ons vasteland. Wat is er aan de hand?
NewB’s bestuur brak in op NewB’s statuten naar aanleiding van de Algemene Vergadering van 26 november 2022
NewB veranderde op het laatste moment, enkele dagen voor haar A.V., een deel van de inhoud van de agenda van haar A.V.: ze wou ook laten stemmen over een last-minute overeenkomst met de Vlaamse VDK-Bank over de overname van klanten en het afsluiten van een distributieovereenkomst tussen NewB (als agent, niet meer als bank) en VDK-Bank als bank. NewB’s statuten (art. 31) voorzien evenwel dertig dagen voor de AV verplichte termijn voor oproeping en agenda. De voorzitter van de ondernemingsrechtbank oordeelde dan ook dat NewB de statuten overtrad; hij stelde een voorlopig bewindvoerder aan die de taken van het bestuur (dat die overtreding besliste) zal overnemen. Bij flagrante statutenovertredingen horen geregeld zware sancties.
NewB brak ook in op de waarden van NewB volgens coöperanten. Die argumenteerden ook dat NewB de statutaire waarde transparantie, zoals opgenomen in de statuten (art. 3) en uitgelegd in het Charter, niet respecteert: de (mogelijkheid tot) overeenkomst met VDK werd zelfs deze week op de infovergaderingen net voor de AV helemaal niet toegelicht, net als de exacte positie van de gecumuleerde verliezen.
Voor een zich als ethisch profilerende bank zijn dit zware mokerslagen.
NewB brak evenwel al meerdere andere keren in op zijn statuten en op het charter.
Wie de laatste 33 maanden van NewB wat van dichterbij bekeek, is o.i. evenwel niet echt verrast door de beslissing van de voorzitter van de ondernemingsrechtbank. In ons boek “Over NewB – ‘To (New)B(e) of not to (New)(B(e)” (paperback: https://dirkcoeckelbergh.eu/winkel; e-pub: https://www.bol.com/nl/nl/p/to-new-b-e-or-not-to-newb-e/9300000132110605/) gaven we uitgebreid al voorbeelden te over van inbreuken die we menen te vinden in de afgelopen jaren en die (voor zover wij weten) zonder enige reactie bleven tot op heden van wie dan ook.
We beperken ons (hier) tot enkele inbreuken:
-op art. 1, 2de lid statuten m.b.t. de manier waarop NewB zich moet voorstellen naar het publiek toe;
-op de waarde eenvoud (statuten en charter) >< de complexiteit van en rond het coöperatief aandeel;
-op het verbod van koppelverkoop (charter: een product mag geen voorwaarde zijn voor een ander en de prijs mag niet variëren i.f.v. andere producten) >< het aandeel is verplicht; wie geen aandeel heeft krijgt voor sommige producten een hogere prijs; sommige producten zijn aan elkaar gekoppeld;
-op het verbod van massaal beroep doen op social media (charter) >< het ethische bewakingscomité rapporteerde al een overtreding van dit verbod;
-op het verbod van het gebruik van stereotypen (charter) >< het ethische bewakingscomité rapporteerde al een overtreding van dit verbod;
-op het investeringsbeleid van NewB dat o.m. uitsluit “staten waarvan ngo’s of internationale organisaties stellen dat ze de mensrechten niet respecteren”. Het investeringsregister laat NewB toe om in België te investeren. Dat is frappant, want België is in 2021-2022 (de periode dat NewB een bank is) al meer dan 1000 keer door rechtbanken veroordeeld wegens schending van mensenrechten, o.a. wegens schending van de rechten van vluchtelingen, schending van de scheiding van kerk & staat, schending van de vrijheid van vereniging enz. … . Daarenboven was die veroordeling mede verschillende keren gevorderd door vzw’s (dit zijn ngo’s!) en zelfs meerdere keren door ngo’s die ook zgn. A-lid zijn van NewB; die moeten waken over de naleving van de waarden door NewB volgens de website van NewB.
En er zijn er o.i. nog.
NewB en de wolf
Newb was opgericht als reactie tegen de zgn. “wolven van Wall Street”(USA) en de “wolven van de Wetstraat” (België) die de banken in gevaar brachten (KBC, ING, Fortis, Lehman, Dexia, ….) en het spaargeld van de mensen dreigden te verdampen.
Het is (bijna) zielig om vast te stellen dat én de commissaris-revisor van NewB (negatief rapport over het boekjaar 2021), én de NBB (intrekking van de banklicentie) én de rechtbank (aanduiding van een bewindvoerder én het opzij zetten van de voltallige raad van bestuur) zich negatief uitlaten over NewB in een tijdspanne van …. minder dan 7 maanden. Nooit kreeg een ethische bank zoveel over zich.
En het karma komt nog? De door de rechtbank aangestelde bewindvoerder (o.i. een zeer bekwaam en ethisch iemand) noemt Michel … De Wolf. Jawel.
