De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Over inflatie en deflatie
Deflatie -

Over inflatie en deflatie

donderdag 13 februari 2014 17:12
Spread the love

In De Tijd (01/02/2014) schreef Geert Noels een artikel met als titel : “Davos durfde niet.”

In feite heeft het artikel weinig met Davos te maken (misschien wou de heer Noels laten horen dat ook hij daar is geweest ?) maar gaat het, beknopt, over “inflatie” en “deflatie”.

Omdat het artikel, zoals vele zogenaamde economische journalistiek, tegelijkertijd  warm en koud blaast, kan ik het niet laten enkele kanttekeningen te maken.

Ik citeer alvast een paar alinea’s (in italic) :

De inflatie is in de Eurozone gedaald tot 0,7 % op jaarbasis. Het nieuws werd op halve en hele paniek onthaald. Het IMF waarschuwde dat ingegrepen moet worden …

De korte rente staat in de eurozone op bijna nul procent. Ook de langere looptijden geven bijna geen rente meer. Dat is niet alleen zo in de eurozone, maar ook in de Verenigde Staten en Japan. Als de rente de hartslag meet van het kapitalistisch systeem, dan zit het kapitalisme in coma.

Omdat hier en daar sommige topics voorwaardelijk worden geformuleerd, is het niet duidelijk wat de heer Noels zelf denkt over de situatie.

Ik zal hierna uitleggen wat ik ervan denk.

Interest.

Interest, en zeker samengestelde interest, is de gegarandeerde dood van het kapitalistisch systeem, en inzonderheid van het “geldsysteem”.

Geld werd uitgevonden als een middel om ruilhandel van goederen en diensten te vergemakkelijken.

Als ik graan vermaal tot bloem kan ik die bloem ruilen voor iets anders.

Bloem kan een bepaalde tijd bewaard worden. Als ik ruil voor een dood everzwijn, dan moet ik dat wel direct opeten. Er waren (zijn) diverse bewaringsmethoden maar de bewaring is, hoe dan ook, beperkt. We spreken overigens over een tijd dat er geen diepvriezers bestonden.

Als mijn buurman geluk had met het jagen en hij doodde meerdere dieren, dan werd de ruilhandel wel heel gecompliceerd. Daarom werd geld uitgevonden. In het Frans zegt men nog altijd : “Il a du blé (Fr = graan)” d.w.z. hij heeft geld.

Toen een aantal slimmeriken bedachten om geld uit te lenen in ruil voor interest was het hek van de dam. Het woord interest zegt het zelf : “Inter …est” (Lat.) of “wat daartussen is”.

Tot 1910 – er bestaat info over inflatie sinds 1290 (!) –  zijn de prijzen van goederen en diensten, ongelofelijk maar waar, nagenoeg onveranderd gebleven.

Alleen op crisismomenten (oorlog, hongersnood, enz) ontstonden er pieken in de geldwaarde die naderhand opnieuw egaliseerden.

Wie over deze materie meer wil weten moet alleszins het boek “Geldmoord” lezen. [1]

Zeepbellen

Sinds geld geld opbrengt (cfr. Firenze), ontstonden de bekende geldcrisissen, bankcrisissen, zeepbellen, enz.

Ik refereer o.a. de Tulpenbollen Bubble (1634-1637) en naar the South Sea Bubble (1720).

Lees hierover Jesse Colombo.  [2]

Ik refereer tevens naar nog twee andere (nederlandstalige) boeken.

  • “Het succes van geld” – Niall Fergusson – Uitgeverij Contact Antwerpen / A’dam – 2009
  • “Het Grote Spel” – Claude Cueni – Uitgeverij Querido’s Antwerpen / A’dam – 2008

Ik ben van mening dat, als je die, en de andere referenties die je terugvind in de voetnoten, niet hebt gelezen, onthoud je dan van commentaren op economie, banken en geldsystemen.

Ik citeer tevens de grote specialist Bernard Lietaer :

“Volgens IMF hebben 145 landen een bankencrisis meegemaakt. Daarbovenop waren er 208 muntcrisissen en 72 landencrisissen (cfr. staatschuld). En dit in de periode  van 1970 tot 2010.

Dit brengt het totaal op 425 systeem-crises of een gemiddelde van tien landen per jaar !”  [3]

Beste Geert, een interest gelijk aan nul is dus de ideale situatie : geen inflatie, geen deflatie, geen devaluatie, geen indexering, geen loonopslag maar ook geen prijsstijging, geen obsessieve groei nodig, gedaan met vervuiling (want consumptie is pollutie), gedaan met consu-meren maar consu-minderen, enz.

Samengestelde interest (“compound interest”) is nog een pak erger. Het betreft een exponentiële functie ! Geen enkeleconomie kan blijvend groeien, laat staan exponentieel (!) groeien, maar de banken rekenen wel met deze formules.

Ja, zelfs de aflossingen van hypothecaire leningen worden zo berekend.

Overigens, sinds de link met de goudstandaard werd opgegeven en we het principe van fiat-geld aanvaarden (ik geef mijn fiat d.w.z. mijn goedkeuring omtrent de waarde van het geld dat mijn bank /mijn land /mijn Europa, mij ter beschikking stelt) is de geldmassa overwegend virtueel.

Als iedereen zijn geld bij de bank zou ophalen (de zogenaamde “run-on-the-bank”) is de kwestieuze bank meteen failliet. Geen enkele bank beschikt over zoveel cash geld . Maar dat is een ander verhaal.

En omdat we dagelijks zoveel virtueel geld in het systeem pompen, devalueert het geld.

Terug naar Geert Noels.

Deze comateuze toestand hebben we zelf gewild : de centrale banken willen met gratis geld positieve effecten veroorzaken (investeringen e.d.) en een aantal negatieve effecten stoppen (hogere rentelasten op schulden).

Investeringen zijn goed als dat een onmiddellijke meeropbrengst heeft.

Helaas, de meeste leningen, ook hypothecaire leningen, zijn een verschuiving van betalingen naar de toekomst voor een genot in het heden.

Je gelooft het niet, maar er zijn zelfs mensen die gaan lenen om op vakantie te gaan.

Zij betalen hun vakantie dus (duurder) terug aan de bank, nà de vakantie.

Zeg nu zelf, wat is nu de prettigste ervaring ? Sparen om iets leuks te kopen of iets kopen en daarna afbetalen aan de bank ?

Waarom worden er in ons land zo veel kalmerende geneesmiddelen geslikt en waarom ligt het aantal zelfmoorden zo hoog in onze contreien, denkt u ?

Wat wordt vergeten is dat het ook negatieve effecten veroorzaakt (bijvoorbeeld inkomens van sparenden en de gepensioneerde bevolking laten opdrogen …) en positieve effecten tegenhoudt (een gezonder risicogedrag bij beleggers bijvoorbeeld).

Net de verzwegen effecten zijn de reden waarom we met dit beleid  al tweemaal op de rand van de afgrond geraakten.

Dat de overheid en de banken tot nu toe samenspanden om de inflatie erin te houden is duidelijk.

Een overheidstekort van 2 % smelt, na een jaar, als sneeuw voor de zon, als de inflatie eveneens 2 % bedraagt.

Dat “de inkomens van sparenden en gepensioneerde bevolking opdrogen” is echter nonsens.

Zoals hierboven reeds gezegd blijft de koopkracht, zonder interesten op spaargeld, onveranderd als er geen inflatie is (d.w.z. geen interesten op geld en dus weinig of geen kostprijs-verhoging).

De heer Noels beroert dit thema in zijn volgende paragrafen maar blijft, eens te meer, redelijk voorwaardelijk in zijn stellingname. Ik citeer.

Is iedereen mee met het feit dat de overheid, het IMF en de Centrale Banken prijverlagingen willen bevechten ? Wie klaagt er omdat prijzen in technologie decennia onder druk staan, net zoals textiel of huishoud-electro ? Wagens worden kwalitatief beter, zuiniger, milieuvriendelijker, veiliger, en dat is nauwelijks te zien in de prijs…. Gaan we heilzame deflatie dan doven onder een laag ongewenste vormen van inflatie ?

De hamvraag is : als vele producten en diensten amper duurder zijn geworden, waarom is het leven in zijn algemeenheid dan duurder geworden ?

Inderdaad, toen ik als architect mijn carrière begon waren er geen fotokopijmachines, geen fax, geen computers, geen draagbare telefoons, geen printers.

Ik betaalde (zoals al mijn vrienden huisdokters) een secretaresse om de telefoon op te nemen. Plannen werden op kalk getekend met pennen en “chinese” inkt en deze plannen werden afgedrukt in een bak met dampende ammoniak. Lastenboeken werden getijpt op kalkpapier met een omgekeerde gele carbon en typfouten werden met een “gilette”, aan de achterkant van het blad, weggekrast en verbeterd. Ik stel echter vast dat de huizen van toen kwalitatief niet slechter waren dan de huizen van nu (met abstractie van isolatieproblematiek wat een nieuw gegeven is) en de bouwtijd was ongeveer negen maand, all-in.

Een leuk voorbeeld in mijn vakgebied is de constructie van de Eiffeltoren (1887-1889).

Uitvoering : twee jaar (!) / hoogte : 324 m (incl. antenne) / 7.300 ton staal / 250 arbeiders en geen enkel dodelijk ongeval.

(Bron = wikipedia).

Terug naar Geert Noels.

De vrees bestaat dat consumenten hun aankopen gaan uitstellen door de deflatie, door een soort zelfvoedend effect van continu verwachte prijsdalingen…De belangrijkste angst is dat schuldratio’s niet meer wegsmelten door ontwaarding van geld (inflatie) maar zwaarder begint te wegen. Dit is de èchte drijfveer van het gevecht tegen deflatie : deze houding en dit beleid zijn ingegeven vanuit een schuldgedreven groeifilosofie.En die is volgens mij niet duurzaam.

In dit onderdeel is Geert duidelijk en namen noemde hij al – maar dan heel schamper – in zijn eerste paragraaf.

Wie wil deze prijsstabilisatie, ja zelfs dalende prijzen, tegengaan ?

Het IMF, de FED, de ECB, de OESO en alle nationale banken en natuurlijk ook onze beleidvoerders en politici.

Let wel, dit zijn, stuk voor stuk, privé-organisaties waarvan de leiders/managers (directeurs, voorzitters, CEO’s, enz) niet democratisch werden verkozen.

Maar zij beslissen wel over onze koopkracht, ja zelfs over onze armoede. (cfr. Griekenland, Spanje, Portugal, Ierland, enz).

Daarna tapt Geert echter uit een ander vaatje.

Maar als we deflatie willen bestrijden, zijn er misschien ook andere mogelijkheden. De deflatoire effecten van goedkope productie zijn bijvoorbeeld belangrijk. Dat is dan weer verbonden aan de globalisering en de opkomst van onder meer China.

Het deflatoire effect van China is groot geweest, net zoals die van internet.

In plaats van geld te drukken zou de Amerikaanse overheid dus ook haar multinationals zoals Apple en Nike kunnen oproepen om haar arbeiders in bijvoorbeeld China wat meer te betalen. In de spirit van Henry Ford zou een Chinese arbeider dan in staat zijn de producten die hij maakt, ook zelf te kopen. Dat is goed voor de her-balancering van de Chinese economie, maar ook goed voor de concurrentiekracht van de Amerikaanse industrie.

Het zal ingevoerde inflatie creëren in plaats van ingevoerde deflatie uit China.

Ik merk op dat Geert plots tips geeft om te doen wat hij eerst helemaal afraadde, namelijk inflatie creëren.

De geschiedenis heeft geleerd dat lage-loon-landen geen lage-loon-landen blijven.

China zoekt momenteel ijverig naar andere landen in de wereld om voor hen goedkoop te produceren, want, inderdaad, elke Chinees wil binnenkort een stukje van de taart.

Revoluties en burgeroorlogen zijn niet gewenst maar ook niet onmogelijk in China, want de kloof tussen rijk en arm wordt dagelijks groter.

Overigens, dit is even waar in Europa. De kloof tussen rijk en arm vergroot ook hier zienderogen en op zekeren dag zal het zogenaamde draagvlak het wellicht begeven. De consequenties zijn niet in te schatten en onoverzichtelijk.

Geert wordt, naar het einde toe, zelfs nog roekelozer. Ik citeer.

En zou men in de eurozone niet nadenken over de perverse effecten van de comateuze rente ? Hoe lang nog vooraleer verzekeraars en pensioenfondsen het bijltje leggen ? Of gaat men elk jaar een beurshausse van 20 procent managen ? Voor ons land werkt de lage rente groeivernietigend, omdat we een netto spaarder zijn, en die sparende bevolking haar rentevergoedingen ziet wegsmelten.

Ik denk dat ik hierboven heb duidelijk gemaakt dat deze paragraaf, behoudens in tegenspraak met andere delen van zijn eigen tekst, complete verzinsels zijn : lage rente zou groeivernietigend zijn, rentevergoedingen smelten weg, enz.  Geert, mogen we eens lachen ?

Davos.

De laatste paragrafen over Davos wens ik niet te citeren, want niet terzake.

Dat de grote multinationale bedrijven de lonen in de lage-loon-landen moeten optrekken en dat ze tegelijkertijd meer belastingen zouden moeten betalen is een ootmoedig slot en dient wellicht om de rest van het artikel te maskeren.

[1] Geldmoord of Hoe de Centrale Banken ons geld vernietigen.  Edwin Mujagi?. Uitg. Balans, A’dam (NL) 2013.

[2] Jesse Colombo >> www.thebubblebubble.com

[3] Money and Sustainability – The missing link. Bernard Lietaer e.a.  Uitg. Triarch Press, Axminster (UL) 2012 blz. 12

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!