“Voor de kolonialen kwam de roep om onafhankelijkheid als een donderslag bij heldere hemel, maar dat zegt veel over de gesloten wereld waarin zij vertoefden.

Immers na de Tweede Wereldoorlog was in Azië een eerste dekolonisatiegolf op gang gekomen. In slechts drie jaar tijd, tussen 1946 en 1949, waren de Filippijnen, India, Pakistan, Birma, Ceylon en Indonesië onafhankelijk geworden.

Die dynamiek sloeg over naar Noord-Afrika, waar Egypte het Britse juk afwierp en Marokko, Tunesië en Algerije warmliepen voor meer politieke autonomie. Tussen figuren als Nehru, Soekarno en Nasser bestonden er goede contacten. Dat culmineerde in 1955 tot de uiterst belangrijke conferentie van Bandung op Java, een Afro-Aziatische top waar nieuwe landen en naar onafhankelijkheid hunkerende landen het kolonialisme naar de vuilnisbelt van de geschiedenis verwezen. “Het kolonialisme in al zijn gedaanten is een plaag die zo snel mogelijk moet eindigen”, stond er in de slotverklaring.

Een Congolese delegatie was er niet in Bandung, maar wel een uit het buurland Soedan, dat enkele maanden later onafhankelijk zou worden. Bovendien begonnen na die conferentie radiozenders vanaf Egyptische en Indiase bodem het anti-imperialisme te verspreiden. Via de korte golf kon men in Congo luisteren naar La Voix de l’Afrique Libre uit Egypte en All India Radio, dat zelfs uitzendingen in het Swahili aanbood. Hun boodschap raakte verspreid door een technische innovatie: de transistorradio. Een minuscuul, betaalbaar toestelleltje had daardoor grote gevolgen. Men hoefde niet langer op marktpleinen en straathoeken te staan luisteren naar de officiële bulletins van Radio Congo Belge, maar kon in de huiskamers stiekem genieten van verboden, buitenlandse zenders die herhaalden dat Afrika voor de Afrikanen was.                                

Om de groeiende sfeer van onrust het hoofd te bieden, besloot Brussel eindelijk werk te maken…”

                  uit Congo, blz 249 en 250 van David Van Reybrouck

Als je nu de transistorradio vervangt door het internet, en het woord kolonialisme door neo-kolonialisme (want wat zijn heel wat regimes anders dan poesjenellen van de rijke landen en ondernemingen?) kom je dan niet aardig dicht bij de huidige realiteit in Egypte en omstreken ?                              

En hopenlijk besluit inderdaad het Brussel van vandaag (en natuurlijk niet alleen daar) om er eindelijk werk van te maken. Al kan ik mij inbeelden dat daarvoor wel een flinke duw in de rug zal nodig zijn.