De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Over collectieve burgerzin die niet groter is dan de achterpoot van een mier.

Over collectieve burgerzin die niet groter is dan de achterpoot van een mier.

zaterdag 9 mei 2020 13:43
Spread the love

Meer mensen zien, de winkels open en telefoontjes van contactopspoorders: wat verandert er de komende dagen precies?

Dat las ik daarnet. Met de prangende vraag “wat verandert er de komende dagen”. Aan de maatregelen tegen Covid-19 veel. We mogen weer naar de winkel en sociaal clusteren. Tot daar het goede nieuws.

Tegelijk hoor je experten onafhankelijk van elkaar samen met mij “hun hart vasthouden” en wordt er nu al een tweede veel zwaardere Corona golf voorspeld. Dat laatste vooral door de top experten.

Graag had ik dus de initiële vraag anders geformuleerd. “Wat gebeurt er de komende dagen precies?” Of “Waar gaan die komende dagen ons uiteindelijk heenleiden?”

Het wordt zo graag benadrukt door politici: “wij hebben vertrouwen in de burgers. Dank zij de burgers staan we waar we nu staan.” Voor het gemak wordt vergeten dat vooral de dreiging met zware boetes mensen aan het nadenken zette. Ik heb het hier over de collectiviteit en dus niet over individuelen die tegen de stroom in zich zo nauwgezet mogelijk aan de regels houden.

Elke versoepeling leidt immers tot al dan niet doelbewuste verkeerde interpretaties. Enkele voorbeelden.

  • We mogen met vier een bubbel maken. Leuk, ware het niet dat dit al met de voeten werd getreden voor sociaal contact weer mogelijk was. Als één uit de bubbel ook met de buurvrouw bubbelt of met andere familie gaat bubbelen dan spat alles in zeepbellen uit elkaar. Het is wetenschappelijk aantoonbaar dat door al die uiteengespatte zeepbubbels iedere Belg binnen de paar weken onrechtstreeks contact zal hebben gehad met de rest van de Belgen. Weg theorie van de beschermende bubbel.
  • De winkels mogen weer open. Er wordt STERK = met nadruk dus op sterk!!! Aangeraden een mondmasker te dragen om naar de winkel te gaan. Deze morgen in de lokale supermarkt liep er één klant rond met een masker. En dat was ikzelf. Misschien is een mondmasker slecht voor het imago, voor de pas geschminkte façade, voor de coiffure, … Ik weet het niet. Maar zonder verplichting en zonder bijhorende boetes zal het er niet snel van komen.

Collectieve burgerzin, waaronder “ik zorg voor de ander, de ander zorgt voor mij”, is iets wat nog niet is doorgedrongen.

Beseffen al die zogezegd goede burgers dan niet dat spelen met Covid-19, spelen is met mensenlevens.  Wat moet er gebeuren voor mensen zich realiseren dat de toestand wel stilaan hopeloos kan worden en wel degelijk ernstig. Eén persoon heeft het alvast gegrepen: Boris Johnson. Na zijn passage door de ziekte annex ziekenhuisopname is de man blijkbaar tot zinnen gekomen. Nu nog sinistere figuren als Bolsonaro en Trump overtuigen, en misschien gaat het dan iets vlotter met die collectieve burgerzin.

Het individualisme is zo sterk doorgedrongen dat elk vecht voor zijn eigen vierkante meter. Er mag geen winkel opengaan of honderd andere winkels hebben plots allerhande motiverende volzinnen klaar om ook de opening van hun winkel te verdedigen. Het idee: er moet geld binnenkomen want ik heb vaste kosten. Niet het idee: stel, ik doe mijn winkel open? Breng ik daarmee dan mensenlevens in gevaar?”

Uiteraard is de crisis zwaar. Maar daarvoor hebben we de overheid. Er zal een tijdelijke herverdeling van de middelen moeten komen. Bedrijven moeten ondersteund worden. Anders zitten we straks zonder economie. En geen economie is ook geen sociale middelen meer.

Maar toch: de meesten willen de twee. Opnieuw opendoen en dan nog een pak middelen er boven op.

Maar om terug te keren naar het onderwerp van deze escapade door het menselijk denken.

Collectieve burgerzin is onbestaande. We hebben met zijn allen geleerd individualistisch te zijn. Om vooral bezig te zijn met het eigen geluk. De eigen rijkdom. Eventueel uitgebouwd naar de naaste familie en allerbeste vrienden. Voor de rest: individualistische survival. Liever investeren in de laatste IPhone dan nog even verder te doen met het vorig model en een deel van het geld over te maken aan organisaties die schreeuwen om bijstand in deze Corona crisis.

De bubbel maatregel werd eigenlijk ingevoerd om minimaal sociaal contact mogelijk te maken. Momenteel is het uitgegroeid tot een wetenschappelijk wiskundig berekenen hoe we die bubbels gaan vormen. Elk individu voor zich. En elk individu zal zeker uitzonderingen maken op de regel. Niet alleen zijn we met zijn alles zeer slecht in wiskunde, daarnaast vragen we aan de ander om verantwoordelijk te zijn. Mijn “ikke” individualistische uitzondering is namelijk van wereldbelang, die van de ander is moedwil.

Ik zie het donker in. Ik vrees dat de experten op termijn gelijk zullen krijgen. Covid-19 zal nog hard(er) en ongenadig(er) toeslaan.

Het covid-19 virus is namelijk kampioen in collectieve burgerzin. Als één collectief gaan die virussen zich verspreiden onder de individualisten.

Is dit zwartkijkerij? Helemaal niet. Gewoon realisme. De mens is een individualistisch beest dat zijn daden met sprekend gemak kan verantwoorden ondanks de dagelijkse doden. Net zo met de opwarming van de aarde en andere zaken. Maar daar ga ik hier niet over beginnen.

Covid-19 heeft ons even geappelleerd aan onze kwetsbaarheid. Ondertussen is dat al over. Het geramtamtam over de dagelijkse doden gaat er al lang het ene oor in en het andere weer uit. Om het toch misschien een beetje terug in de hoofden te krijgen, enkele simpele vergelijkingen.

Aanslagen 22 maart:  35 doden <-> Aanslagen covid-19 België: 245,17 keer MEER slachtoffers.

Aanslagen Twin Towers: 2977 doden <-> Aanslagen covid-19 VS: 25,85 keer Meer slachtoffers.

Gesneuvelde VS soldaten Vietnam: 58 220 <-> Strijd covid-19 : nu al 18 725 MEER.

Met de rush op toiletpapier kon nog gelachen worden. Met het flagrant negeren of relativeren van de regels om Corona te onderdrukken al heel wat minder. Hoeveel doden moeten er nog vallen vooraleer ons Westers brein en denkpatroon effectief collectief gaat denken. Tot dan vrees ik dat collectieve burgerzin nog heel diep in de diepvries zit.

Tot dan rest er niets anders dan verplichten en boetes. Want wij zij allen schuldig aan alle families die momenteel doden betreuren. Sterkte maar het ‘beste van covid-19’ moet nog komen.

 

Marc Vercoutere, zaterdag 9/5/2020

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!