“De EU kan zit tegen Donald Trump verweren. Want ze beschikt over afweerinstrumenten.” Dat wordt gesteld in een artikel in het Zwitserse nieuwsmedium Infosperber, dat een aanvulling wil zijn van wat de mainstream media brengen. De auteur, Markus Mugglin, verwerkt publicaties van het Jacques Delors-centrum in Berlijn en van de Brusselse ideeënfabriek Bruegel en schetst een interessant denkkader. (Maar ik blijf bij mijn overtuiging: de grootste vijand van Europa is de EU: repressief, anti-democratisch, russofoob, geëncanailleerd met Israël, gepenetreerd door VS en NAVO, machtsbelust en uit op oorlog…)
De politiek van het heffen van douanerechten, de uitbouw van de olie- en gaswinning in de VS, de uitstap uit het klimaatakkoord, de stop van subsidies voor de energietransitie, verhoging van de militaire uitgaven enz. die Donald Trump gestart heeft, brengt voor Europa grote risico’s met zich mee, betoogt Mugglin:
-
instorting van de export
-
verhuizing van de investeringen van ondernemers naar de VS wegens lagere belastingen daar
-
lagere olie- en gasprijzen die investeringen in de energietransitie onaantrekkelijk maken
- de kostbare mineralen in Groenland gaan verloren voor Europa
- internationaal onrecht en chaos worden de regel, in plaats van recht.
De EU heeft geen gemeenschappelijke positie tegenover de dreiging van Trumps beleid. Ursula VDL zei liefjes dat ze gemeenschappelijke belangen van EU en VS wil gaan zoeken, Macron zei dreigend dat de EU op douanepolitiek kan reageren met douanepolitiek, de voorzitter van de Europese Raad, Antonio Costa, kwam met de mededeling: “De VS zijn onze vriend, onze bondgenoot en onze partner.”
De ideeënfabriek Bruegel stelde vast: “President Trump is met zijn dreiging van territoriale expansie en met de snelheid, de agressiviteit en de miskenning van de principes van de rechtsstaat waarmee hij aan de realisatie van zijn politiek begonnen is, verder gegaan dan verwacht.”
Hoe reageren op Trumps verdeel- en heerspolitiek?
Voor het verdere verloop van het conflict dat Trump heeft opgestart, is het belangrijk hoe de EU reageert op diens verdeel- en heerspolitiek, vindt Arthur Leichthammer van het Jacques Delors-centrum in Berlijn. Trump cultiveert relaties met aparte staten van de EU zoals Italië en Hongarije.
Het Jacques Delors-centrum publiceerde een analyse door Leichthammer en Elvira Fabry over “de kunst van het handelen van de EU” en somt daarin op wat de EU kan doen:
-
douanerechten verhogen in uitgekozen branches en op uitgekozen producten als reactie op de verhoogde invoerrechten van de VS
-
de toegang van dienstverlenende VS-bedrijven tot de Europese markt beknotten
-
VS-kandidaturen voor openbare aanbestedingen uitsluiten
-
op dwangmaatregelen van de VS reageren met allerlei tegen-dwangmaatregelen.
Als aanvulling op het harde terugslaan stellen Elvire Fabry en Arthur Leichthammer voor naast de stok ook de wortel (of het “suikerbrood”) in te zetten. De EU zou meer van het dure VS-gas kunnen importeren, ten nadele van de nog altijd behoorlijk hoge import van Russisch gas. Dat zou bij Trump in de smaak kunnen vallen. De EU zou ook meer militaire aankopen in de VS in het vooruitzicht kunnen stellen.
Of dat zou werken? Of dat Trump tot bedaren zou brengen? Europa moet ervan uitgaan dat de VS onder Trump geen betrouwbare bondgenoot zijn.
Een klimaatcoalitie met China?
Leichthammer en Fabry stellen ook meer samenwerking voor van de EU met andere landen die getroffen worden door Trumps douanepolitiek, in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, en ook met China. Hier zou het kunnen komen tot wat de Financial Times onlangs vaststelde: “Trump zaait het zaad voor een anti-Amerikaanse alliantie”. Zo’n nieuwe alliantie dringt zich op, vinden de auteurs van het Jacques Delors-centrum. Want zonder samenwerking met China zijn na Trumps terugtrekking uit het akkoord van Parijs en zijn beslissing om meer gas en olie te produceren de doelstellingen niet meer haalbaar.
De gewezen toezichter op de Britse financiële markt, Lord Adair Turner, hoofd van de “Energy Transition Commission” stelt: “China, Europa en het VK moeten een klimaatcoalitie vormen.”
