De kostprijs voor de Oosterweelverbinding wordt door de Vlaamse regering geraamd op 3,6 miljard euro. Althans, dat is het bedrag dat men in de begroting wil inschrijven. De ervaring leert ons jammer genoeg dat onze beleidsvoerders bij grote projecten de kosten bij aanvang vaak veel te laag inschatten en veel te laag voorstellen naar de buitenwereld toe. De oppositie spreekt over een kostprijs van minstens 5 miljard euro. Persoonlijk denk ik dat we al van geluk gaan mogen spreken als we er geraken met dat bedrag. 

De vraag waar men zich momenteel in de Wetstraat en op het Martelarenplein over buigt is of dat bedrag al dan niet opgenomen moet worden in de Vlaamse begroting. Als je daar eens kritisch bij stil staat is dit toch gewoonweg alleen maar absurd te noemen?

Als men van plan is om die Antwerpse ring te ontsluiten en te overkappen, dan denk ik met mijn gezond verstand dat men die kostprijs daarvan wel degelijk moet moet opnemen in de begroting. De juiste kostprijs, wel te verstaan. Niet de opzettelijk lagere schatting om het aan Europa verkocht te krijgen.

Als men jaarlijks een miljard extra wil uitgeven moet men dit toch inplannen in het overheidsbudget? Wat is anders het nut van een begroting?

Als men de kosten niet opneemt in de begroting lijkt dit voor mij een beetje op een gezin dat een gezinsbudget opmaakt, met langs de ene kant de optelsom van wat beide partners verdienen en langs de andere kant wat men zal uitgeven. Als een koppel dan de maandelijkse afbetaling van de nieuwe wagen bewust nièt opneemt bij de uitgaven, omdat de rekening anders niet klopt, dan kan je toch alleen maar besluiten dat die twee zichzelf iets wijs maken? 

Alternatieve financiering

Het gaat volgens sommige politici louter over een nuanceverschil tussen wat je de begroting noemt en wat je de begrotingsdoelstelling noemt. Dat betekent dus gewoon dat men een begroting opmaakt waarin een budget opgenomen wordt voor Oosterweel, maar als men narekent of we de begrotingsdoelstelling wel halen laat men dat bedrag gewoon doodleuk eventjes buiten beschouwing. Op die manier kan je dan met een gladgestreken gezicht voor de camera’s zeggen dat Vlaanderen de beste leerling in de klas is omdat de begroting in evenwicht is, terwijl we met zijn allen onze kinderen en kleinkinderen blijven opzadelen met een groeiend overheidstekort dat hèn uiteindelijk de nek zal omwringen. 

Aan de Vlamingen of aan Europa zeggen dat de begroting in evenwicht is zonder de kostprijs van Oosterweel in rekening te brengen, lijkt mij dus gevaarlijk veel op  alternative facts. Ik ga hier misschien wat kort door de bocht, maar de manier waarop onze beleidsmakers die Oosterweel-financiering in de Vlaamse begroting willen opnemen zonder te moeten zeggen dat we serieus in het rood gaan, heeft echt wel iets mee van de manier waarop iemand begin dit jaar in Washington het aantal toeschouwers voor de inauguratie van Trump toegelicht heeft.  

Gaan we met Vlaanderen naar Griekse toestanden? Misschien even het geheugen opfrissen: toen Griekenland enige tijd geleden aan een Europees financieel infuus moest, was iedereen verbolgen over het feit dat de begrotingscijfers die de Grieken ingediend hadden bij Europa niet correct waren. Wat een schande: de Griekse regering had Europa blaasjes wijs gemaakt en komt nu om Europees geld vragen. Kijk, als puntje bij paaltje komt willen sommige beleidsmensen bij ons nu blijkbaar eigenlijk gewoon net hetzelfde doen als wat de Grieken destijds gedaan hebben: een begroting opstellen met “alternatieve cijfers” om goedkeuring te krijgen van Europa, terwijl men goed beseft dat men de Europese normen de facto niet respecteert.  

Het geld is er gewoon niet …

We moeten hier volgens mij gewoon realistisch in zijn:
Als je een groot project op stapel zet moeten de aannemers die je ervoor inschakelt betaald worden en dan moet je die kosten opnemen in je begroting.
Dat is waar een begroting voor dient: je toekomstige kosten en inkomsten ramen en naast elkaar leggen om te weten hoe we er over pakweg vijf jaar financieel voor gaan staan. De Vlaamse regering moet een budget opmaken, net omdat we met zijn allen willen weten waar wij over vijf jaar zullen staan. Dit is een heel belangrijke vraag en hieromtrent willen wij niet voorgelogen worden met alternative facts.

Vlaamse begroting in het rood

Ik begrijp natuurlijk wel dat een correct opgemaakte Vlaamse begroting een pijnlijke zaak zou blootleggen, met name het feit dat ze absoluut niet in evenwicht is. Ik begrijp ook dat de huidige coalitie daar net een speerpunt van gemaakt heeft bij het uitdokteren van het regeerakkoord: Vlaanderen zou goed bestuurd worden en een begroting in evenwicht moest daar het meest zichtbare bewijs van worden. Niet dus … 

Om die begroting dan toch nog in evenwicht te krijgen kan men in grote lijnen vier zaken doen, maar geen enkele daarvan is politiek haalbaar:
– ofwel jaarlijks een half miljard extra besparen, wat in Vlaanderen heel moeilijk ligt doordat er de afgelopen jaren op alle domeinen al zoveel bespaard werd; 
– ofwel jaarlijks een half miljard extra belasten, wat ook niet meteen een aantrekkelijke optie lijkt;
– ofwel jaarlijks een half miljard extra overheidsschuld opstapelen, de optie die men het liefst zou nemen maar die voor Europa dan weer totaal onaanvaardbaar is; 
– ofwel met zijn allen gewoon in de file blijven staan rond Antwerpen omdat men er gewoonweg het geld niet voor vindt om de ring te ontsluiten, ook geen prettig vooruitzicht.

En dan bedenk ik mij dat we met dat half miljard nog de meest gunstige raming van de kostprijs in ogenschouw nemen. Die raming van 3,6 miljard is natuurlijk veel te laag. Men hanteert dit bedrag gewoon om het aan Europa en de kiezer verkocht te krijgen. Het zou best wel eens kunnen dat we over een volledig miljard euro per jaar spreken, of misschien nog meer. 

Dat zogenaamd alternatief rekenwerk is voor wat mij betreft dan ook volstrekt uit den boze. Als we dit doen gaan we naar Griekse toestanden: een begroting waarvan geweten is dat ze ontspoort, doelbewust opsmukken met creatief rekenwerk om het aan de bevolking en Europa verkocht te krijgen.
Waar zijn die mensen eigenlijk mee bezig?