screenprint

Neem de bijdrage “Poetin weet dat het einde nadert”. Dat is dubbelzinnig, en het zal ook wel zo bedoeld zijn.  Heeft Poetin de dood voor ogen, of weet hij dat het einde van de oorlog met Oekraïne nakend is (en hij die gaat verliezen)? Dat Poetin niet meer lang te leven heeft, is een item uit de psychologische oorlogsvoering. Het komt tegemoet aan de haat die tegenover hem wordt aangekweekt via de cognitieve oorlogsvoering. Tegelijk wakkert het de Westerse strijd tegen hem aan. Als hij ziek is en bijna dood, hoeft het Westen niet bang te zijn voor hem. Integendeel, het is een goed moment om met hem af te rekenen en Rusland een beslissende nederlaag toe te brengen.

Dat thema was al elders in de media aanwezig, en al langer. Zo schreef Het Belang van Limburg al in juni over “betrouwbare bronnen” die melden dat Poetin een “vergevorderde kanker” zou hebben. Eerder was er al in de media gesuggereerd dat hij aan de ziekte van Parkinson zou lijden. Maar nu, oordeelde de journalist van het HBLV, ging het om meer dan geruchten, en werd er gezegd: “Nu ook betrouwbare bronnen het hebben over ‘vergevorderde kanker’ van Poetin: wat betekent dat voor zijn macht? En staat er [een] opvolger klaar?”

De betrouwbare bron is vooral de Oekraïense generaal-majoor Boedanov, hoofd van de Oekraïense inlichtingendienst, die geïnterviewd werd door het Amerikaanse medium USA Today. Maar de Oekraïense inlichtingendienst is geen medium voor betrouwbare en onafhankelijke journalistiek. USA Today noteert erbij, zegt HBVL, dat Boedanov geen bewijzen levert voor wat hij zegt. Zijn bewering is dan ook duidelijk psychologische oorlogsvoering om de Russische president als een zwakke figuur voor te stellen met wie het bijna afgelopen is. Daarnaast is er sprake van een Amerikaans rapport dat spreekt over een mogelijke of vermoedelijke medische behandeling van Poetin, en dat zou voor kanker zijn. Mogelijk, maar de bron is te aangebrand om hem objectief te noemen. Ook hierop rust de verdenking van cognitieve oorlogsvoering.

Maar het artikel van Tagtik met zijn misleidende titel over een naderend einde blijkt niet te gaan over ziekte en mogelijk spoedige dood van de Russische president, maar over het einde van de oorlog. Het levenseinde van de president komt wel nog elders aan bod. Zo titelde Tagtik onlangs nog: “Poetin zal worden geëlimineerd door een Russische burger”.  Zoiets is niet helemaal ondenkbaar, maar wel zeer onwaarschijnlijk. Je mag immers aannemen dat de Russische president goed beschermd en afgeschermd is. Hoe komt Tagtik dan aan die stellige bewering, die journalistiek toch wel heel merkwaardig is? Ah, die is afkomstig van een heel bijzondere bron, namelijk – lach niet – een waarzegster, namelijk de “helderziende” Baba Vanga. Via de nieuwsagentschappen Reuters en AFP, vermeldt Tagtik. Als dat klopt, is het slecht gesteld met die agentschappen.

Het Tagtikstukje “Poetin weet dat het einde nadert” gaat dus niet over het levenseinde van de Russische president, maar over het einde van de oorlog en/of van zijn heerschappij. Maar het artikeltje bevat geen enkele verwijzing om de bewering te ondersteunen. De aanleiding is dat Poetin, als reactie op de raketten van NAVO-landen die op Rusland werden afgevuurd, dreigend gezegd heeft dat Rusland doelwitten in die landen kan raken. De Britse tabloidkrant waar Tagtik zijn materiaal uithaalt, citeert de “expert” Nicolas Drummond, die stelt dat Poetin zich geen aanval op de VS of op GB kan permitteren. De elites van het land zouden in opstand komen, er zou een burgeroorlog uitbreken, en dat zou dan het einde van het bewind van Poetin worden.

Het artikel van de Daily Express zegt dus helemaal niets over een nakend einde van Poetin, het laat alleen maar een expert beweren dat Poetin voorzichtig moet zijn en geen aanval op de VS of GB zal bevelen. (Poetin zal, als ervaren strateeg en bestuurder, zelf wel goed weten wat hij kan en mag doen, beter dan een “expert” die iets komt vertellen in een Engelse krant.) De titel is een leugen, en misleidt de lezer, maar voor veel lezers allicht het enige wat blijft hangen: het is bijna afgelopen met de Russische president!

Iets gelijkaardigs gebeurt in het Tagtikartikel “Oekraïne aanvallen was een enorme vergissing”. Dat zinnetje staat onder een portret van Poetin, alsof hij dat gezegd heeft. Maar als je verder leest, blijkt dat een opinie te zijn van een rabiate tegenstander van Poetin, de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Sikorski. Die zegt: “De oorlog in Oekraïne zal eindigen wanneer Poetin besluit dat de invasie een vergissing was en dat hij zijn doelstellingen niet heeft bereikt tegen een ‘aanvaardbare prijs’. ” En hij voegt daaraan toe: “Voor Poetin is oorlog nu een voorwaarde voor zijn heerschappij, en waarschijnlijk voor zijn fysieke bestaan, geen prijs is te hoog voor hem,” zo verklaarde de Poolse minister. “Poetin geeft niets om het aantal Russen dat sterft in ‘slachtpartijen’ en de verarming van Rusland. De oorlog van Rusland in Oekraïne zal eindigen wanneer Poetin zich realiseert dat hij niet langer in staat is om de oorlog te voeren. Poetin zelf zal op de een of andere manier sterven.”

Tja, iedereen zal ooit op de een of andere manier sterven, dat is een absolute waarheid, en daarmee ook een totaal nietszeggende mededeling. Maar daar zijn we wel weer bij de doodswens tegenover Poetin. Dat is een vorm van agressie, maar geen bijdrage tot het begrijpen, het analyseren of het vinden van een oplossingsstrategie van het conflict rond Oekraïne. Onbenulligheid vanwege Sikorski, maar cognitieve oorlogsvoering vanwege Tagtik: zonder enig bewijs wordt beweerd dat de oorlog moet dienen om Poetin aan de macht te houden, om zijn positie te redden, en dat hij de verarming van Rusland en het sneuvelen van Russische burgers hem niet kunnen schelen. Kletspraat dus. (Bovendien: Poetin heeft goed werk geleverd in het bestrijden van de verarming, en dat is een belangrijke basis van zijn populariteit, terwijl de Russische mensenlevens die de oorlog kost een bedreiging daarvan zijn, en het onmogelijk is dat hij dat niet ziet en begrijpt.)

Grapje. Tagtik doet het goed inzake mediaverloedering, misleiding van het publiek, en negeren van alle journalistieke ernst. Maar dat doet er niet toe, als het gaat om cognitieve oorlogsvoering is het alleen het resultaat dat telt. En vermoedelijk houden heel wat mediagebruikers aan de artikels en videootjes van Tagtik het beeld over van een nare Poetin, die best zo snel mogelijk zou doodgaan, waar hij gelukkig al mee bezig is, een onmenselijke man die politiek niet deugt en tegen wiens beleid wij met alle middelen – veel geld, raketten, troepen – moeten strijden… Dat soort idiotie.

Zie ook: Cognitieve oorlogsvoering om Poetin en Rusland zwart te maken – DeWereldMorgen.beDeWereldMorgen.be