De ‘noordelijke driehoek’, bestaande uit El Salvador, Guatemala en Honduras, komt meestal in het nieuws met de onophoudelijke migratie naar de Verenigde Staten. De spiraal van geweld, corruptie, armoede en werkloosheid drijft mensen naar het Noorden, op zoek naar een beter leven. En alsof dat nog niet genoeg is, komt de klimaatproblematiek nu ook stevig om de hoek loeren.
Klimaatrampen
De ‘droge corridor’ in de regio, die naast de drie genoemde landen ook door Nicaragua loopt, kent sinds de jaren 60 steeds grotere periodes van droogte, met als gevolg mislukte oogsten en voedseltekort. De (extreme) armoede in die regio die daar een gevolg van is, is een push factor voor migratie. Maar meer recent zien we ook een nieuw fenomeen: dat van extreme natuurrampen als gevolg van de klimaatopwarming.
“Door deze natuurramp, moesten de slachtoffers hun leven helemaal van nul heropbouwen”
Een duidelijk teken aan de wand is de verschillende orkaanseizoenen, die steeds heviger toeslaan. Een recent voorbeeld is de doortocht van orkanen Eta en Iota door Centraal-Amerika in het afgelopen orkaanseizoen. Twee stormen van respectievelijk categorie 4 en 5 doorkruisten de regio in amper twee weken, wat toen ongezien was. Vooral Honduras werd zwaar getroffen. Er vielen honderden doden te betreuren in de regio, maar daarnaast verloren ook tienduizenden mensen hun huizen en bezittingen. Ze belandden in noodopvang of in tenten op straat. Door deze natuurramp, moesten de slachtoffers hun leven helemaal van nul heropbouwen.
Geen job, geen toekomst
Eta en Iota verwoestten ook oogsten en plantages, waardoor overleven voor de getroffenen ook moelijk wordt op langere termijn. Iris Mungía, lid van agrovakbond FESTAGRO: “Een aantal bananenplantages zijn terug operatief, maar de 15 nationale bananenproducenten, die voor Chiquita produceren, zijn failliet. Ze hebben niet de middelen om opnieuw te investeren in infrastructuur, irrigatiesystemen en zaaigoed. Of ze durven het risico niet te nemen, omdat de zone nog steeds kwetsbaar is voor natuurgeweld. Ongeveer 5.000 jobs zijn daardoor verdwenen.
Als jouw huis weggewaaid is en jouw levensvoorziening helemaal weg is, zijn er nog weinig redenen om ter plekke opnieuw te beginnen. Velen zijn dan ook vertrokken met de migrantencaravanen, in de hoop samen met tienduizenden landgenoten elders te herbeginnen, waar men meer toekomstmogelijkheden ziet.”
Gedeelde verantwoordelijkheid
De Verenigde Staten schuift de verantwoordelijkheid voor de migratie af op de landen zelf. Hiernaast zet het in op het tegenhouden van migranten. In het geval van klimaatopwarming en de daaruit volgende rampen gaat dit echter helemaal niet op. Het aandeel van Centraal-Amerika op vlak van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd bedraagt 0,5 procent en toch is de regio een van de meest getroffen door klimaatverandering. Dit vereist een globaal antwoord. We blijven dan ook, samen met vakbondspartners, inzetten op just transition, voor een agenda waarbij waardig werk en aandacht voor zowel klimaat- als sociale rechtvaardigheid centraal staat!
Auteur: Jasper Rommel