Op zondag 12 oktober werd Evo Morales voor de derde keer verkozen als president van Bolivia, met een verpletterende meerderheid van 61% van de stemmen. Hiermee blijft Evo aan de macht tot 2020. Zelfs in Santa Cruz, het bastion van de grote ondernemers en politieke tegenstanders, behaalde Evo de overwinning. In het parlement haalt MAS – de partij van de president- zelfs een twee derde meerderheid, waarmee de baan vrij is voor het uitvoeren van alle politieke beslissingen.

Evo droeg zijn overwinning op aan Fidel Castro en de overleden Hugo Chávez, en “aan alle regeringen die een anti- imperialistische en antikapitalistische politiek voeren.”

Onze partners in Bolivia en hun doelgroepen – landarbeiders, kleine koffieboeren en huishoudpersoneel – hebben bijna allemaal voor Evo gestemd. Hij wordt door hen op handen gedragen. Ze blijven hem zien als de charismatische boerenleider die hij was tot voor zijn verkiezing, die hen in eenvoudige taal toespreekt, die net als hen om 5 uur ‘s morgens aan het werk is, en vaak het land rondreist en met de organisaties overlegt over hun noden. 

De eerste regeerperiode van Evo Morales vanaf 2006, werd gekenmerkt door de nationalisering van de mijnbouw en de petroleum- en gasindustrie, maar ook van dienstenbedrijven in elektriciteitsvoorziening en water. Hierdoor kon Evo Morales voor het eerst in de Boliviaanse geschiedenis de roofbouw en uitbuiting die sinds de koloniale tijd aan de gang is, stopzetten en de staatsinkomsten ten dienste stellen van de bevolking. De stijgende grondstof- en petroleumprijzen leidden tot een economische groei van gemiddeld meer dan 5% per jaar. 

Evo investeerde in belangrijke infrastructuurwerken maar ook in sociale compensatieprogramma’s voor zwangere vrouwen, tegen ondervoeding bij kleine kinderen, in een minimumpensioen voor alle bejaarden, enz. Hierdoor is Bolivia in minder dan 10 jaar tijd opgeklommen van een van de armste landen tot een middeninkomensland. 

Toch moet er nog steeds een enorme inhaalbeweging gebeuren: slechts 17.5% van de Boliviaanse bevolking heeft een volwaardige baan met sociale zekerheid, 24% heeft een baan die niet voldoet aan alle criteria voor waardig werk en 58% van de actieve bevolking werkt in de kleine landbouw en informele sector zonder sociale bescherming. De werkloosheid blijft rond de 10% schommelen, maar de verdoken werkloosheid ligt veel hoger, rond de 50% (Cijfers UNITAS 2010). 

Er is een beperkte landhervorming doorgevoerd, maar uiteindelijk heeft men niet geraakt aan de grote economische privé belangen, zoals bv. van de veehouders, sojakwekers en houtbedrijven in het rijke Amazonebekken in het Oosten van het land. De drugshandel blijft een groot probleem, met aanwezigheid van maffia en een toename van het geweld.

De staatsstructuren zijn verouderd en onvoldoende aangepast aan de noden en dynamiek van de bevolking. Zo is Bolivia er niet in geslaagd het gezondheidssysteem te hervormen en toegankelijk te maken voor alle inwoners. Ook het onderwijs kampt met grote problemen, en de arbeidswetten zijn verouderd en niet aangepast aan de nieuwe economische realiteit. Anderzijds zijn er ook heel wat progressieve wetten goedgekeurd, bv. voor de decentralisering naar lokale besturen, zelfbestuur voor inheemse bevolkingsgroepen, en een wet tegen gendergeweld. 

Het nieuwe regeringsprogramma belooft toegankelijke basisvoorzieningen en een waardig leven voor alle Bolivianen. Evo heeft nu zes jaar de tijd om dit waar te maken!

03 november 2014 

Auteur: Rita Cloet 

Contact: anke.leflere@fos-socsol.be