De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Nieuwe Zimbabwaanse munteenheid zorgt voor paniek

Nieuwe Zimbabwaanse munteenheid zorgt voor paniek

vrijdag 16 december 2016 14:07
Spread the love




Zimbabwe start nieuw turbulent hoofdstuk

Je hebt op het internet misschien al eens zo’n foto zien passeren van een Zimbabwaans bankbiljet van wel 100 biljoen dollar. Die briefjes herinneren het land aan de turbulente periode van hyperinflatie een aantal jaren terug. De Zimbabwaanse dollar werd dan maar ingeruild voor de Amerikaanse dollar. Intussen liet president Robert Mugabe een nieuwe munteenheid drukken die niet alleen de economie bedreigt, maar ook zijn eigen greep op de macht.

Door de financiële crisis geraakt Zimbabwe niet aan voldoende valuta, er is dus letterlijk onvoldoende geld in het land. Zelf geld bijdrukken kan niet, want het land heeft geen eigen munteenheid meer. Doordat het land een internationale paria is, kan het ook niet zomaar dollars lenen op de internationale markten. En dus moest men op zoek naar een andere oplossing.

Nieuwe munteenheid

In juni dit jaar kondigde de 92-jarige Zimbabwaanse president het plan aan om ‘bond notes’ te introduceren als munteenheid, ter aanvulling van de Amerikaanse dollars. Bond notes zijn Zimbabwaanse bankbiljetten die niet erkend worden in het buitenland, het is dus geen echte munt. Bond notes zijn een soort waardepapier dat je enkel binnen Zimbabwe kan gebruiken en omruilen tegen ‘echt geld’.

Volgens de Nationale Bank van Zimbabwe zullen die bond notes ten allen tijde omwisselbaar zijn aan een 1 op 1 wisselkoers met de Amerikaanse dollars. De Nationale Bank beloofde ook dat er een plafond is op hoeveel staatsobligaties er gedrukt zullen worden. Maar na de enorme inflatiecrisis in 2008, onder andere veroorzaakt doordat er te veel geld gedrukt werd, zijn veel Zimbabwanen sceptisch.

Ongerustheid bij de bevolking groeit

De aankondiging over de bond notes leidde tot wijdverspreide sociale media campagnes, georganiseerd door burgerinitiatieven als #ThisFlag van pastoor Evan Mawarire en #Tajamuka. Het maakte de weg vrij voor de grootste anti-Mugabe protesten in jaren. Maar de politie en de gevreesde geheime diensten hakten er op in. Sommige burgers, waaronder de vorige vicepresident Joyce Mujuru, brachten de Nationale Bank en de overheid voor de rechtbank in de introductie van de bond notes te verhinderen, maar de zaak werd verworpen.

Intussen staan tienduizenden Zimbabwanen nachten lang in de rij bij de banken, in de hoop hun loon of pensioen af te halen voor de geldbiljetten op zijn. De banken reageerden met een dagelijkse afhaallimiet van 100 dollar of 50 dollar per dag en soms komt er niets uit de automaat. Klanten hebben geen idee wat het zal worden die dag tot de banken ‘s morgens hun deuren openen.

In Harare’s chaotische Road Port busstation, het belangrijkste station voor wie naar Zuid-Afrika gaat, vrezen de busmaatschappijen het ergste. Ze worden verondersteld om al hun kosten, gaan de van benzine en tol tot smeergeld voor politie en douaneambtenaren, zowel in Zuid-Afrika als in Zimbabwe met contant geld te betalen. Een gebrek aan cash geld maakt hun werk onmogelijk.

Nieuwe neerwaartse inflatiespiraal?

Economisten voorspellen opnieuw een periode van inflatie wanneer de bond notes in waarde zouden verliezen. Het zou de tweede keer zijn in tien jaar tijd dat het land in zo’n crisis terecht komt en ook de tweede keer dat de Zimbabwanen hun spaargeld in rook zien opgaan.

De overheid en de Nationale Bank van Zimbabwe hebben verschillende keren bevestigd dat de bond notes de huidige crisis in contant zullen verhelpen en de export een boost zullen geven. Daarbij verzekeren ze ook dat het plafond van 200 miljoen dollar voor het printen van de bond notes gerespecteerd zal worden.
Maar de Zimbabwanen zijn sceptisch. Ze geloven dat de Nationale Bank van Zimbabwe onder een hoedje met de overheid zal spelen of gedwongen zal worden om toch meer dan 200 miljoen dollar te printen. Veel mensen zijn afkerig van de introductie van eender welke lokale munteenheid, nog steeds getraumatiseerd door de hyperinflatie van 2008.

Tussen hamer en aambeeld

De situatie is vergelijkbaar met op je executie wachten in de cel. Je weet nooit wanneer de beul je cel opent voor de executie. Geldwisselaars die Zuid-Afrikaanse Rand en Amerikaanse dollars verhandelen zijn bang om de bond notes te accepteren voor de waarde van 1 Amerikaanse dollar, omdat ze een onmiddellijke devaluatie vrezen. Sommige winkels weigeren nu al de staatsobligaties te accepteren.

Sommige Zimbabwanen reageren echter gelaten. De overheid kan evengoed de bond notes als munteenheid introduceren, want ze zitten toch al in een uitzichtloze situatie. De bond notes weigeren, betekent eveneens dat er binnenkort geen cash geld meer in de omloop zal zijn. De broodnodige import komt zo in gevaar. Nu al is er schaarste in benzine.

Eén ding is zeker: het land staat voor enorme uitdagingen…

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!