Deze zomer trok een groep neonazi’s naar Breendonk, onder meer om de Hitlergroet te brengen en daar foto’s van te nemen. Dit was geen politie-provocatie zoals Kamerlid Van Langenhove (VB) leek te suggereren. Hij had dit kunnen weten: de jonge neonazi die de Hitlergroet bracht, ging eerder met Van Langenhove op de foto en stond op het podium achter Van Grieken met een vlag te zwaaien tijdens de overwinningstoespraak van de VB-voorzitter. Kortom, het was wel degelijk iemand van het extreem-rechtse ‘eigen volk’. Als neonazi’s geen graten zien in een dergelijk ‘bezoek’ aan Breendonk, is het omdat ze een groter zelfvertrouwen hebben.
Blokbuster wees er meteen na de verkiezingen van 26 mei (en daarvoor!) op dat een electorale vooruitgang van het Vlaams Belang extra zelfvertrouwen geeft aan extreem-rechts maar ook aan allerhande nog extremere groepjes in de marge van het Vlaams Belang. Dit was het geval bij vorige verkiezingsoverwinningen van het VB. Na de eerste grote doorbraak op zwarte zondag 1991 ontstonden nieuwe groepjes van jonge neonazi’s. De eerste wapenfeiten van Blood&Honour in ons land dateren uit die periode en werden opgezet door figuren uit de marge van het Vlaams Blok. Rond de eeuwwisseling en begin deze eeuw, op het electorale hoogtepunt van het VB, voelden groepjes neonazi’s in het leger zich ongenaakbaar genoeg om in uniform met nazi-symbolen en wapens te poseren. Het oprollen van Bloed, Bodem, Eer en Trouw (BBET) maakte dat het even stil was rond de kopstukken ervan. Maar afgelopen zomer was Tomas Boutens, de voortrekker van BBET, er opnieuw bij toen verschillende groepjes neonazi’s verzamelen bliezen in café De Bengel op de Antwerpse Grote Markt. Ook Gunnar Verreycken, de man die in Breendonk de Hitlergroet bracht, was daarbij. Er is een grote diversiteit onder de verschillende extreem-rechtse groepjes: van biernazi’s tot maatpak-fascisten. Maar de onderliggende ideologie is dezelfde: een verheerlijking van de vreselijk bloedige fascistische dictaturen uit de jaren 1930 en 1940.
De man die in Breendonk de Hitler-groet bracht is de zoon van Rob ‘Klop’ Verreycken. Die laatste stelde zich vergoelijkend op: het was maar een ‘kwajongenstreek’, liet hij in de media optekenen. Voor iemand die zelf in een fascistische familie opgroeide en die traditie verderzette, is dat flauw excuus niet verwonderlijk. Wij hadden een beter excuus kunnen verzinnen: die jongen heeft misschien een trauma opgelopen omdat hij als kind zag hoe zijn vader zijn moeder afklopte. Voor de partij van toenmalig VB-parlementslid Verreycken was dat geweld slechts een ‘persoonlijke zaak’, maar huishoudelijk geweld is wel degelijk een maatschappelijk probleem dat bijhorend antwoord verdient.
De familie-Verreycken heeft een traditie van fascisme die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Rob Verreycken zat in het Vlaams Parlement, maar raakte de afgelopen jaren in onmin met het Vlaams Belang dat hij niet radicaal genoeg vindt. Hij vond daarop werk in het Europees Parlement als medewerker van de Duitse fascistische verkozene van NPD. Rob Verreycken kreeg zijn bijnaam ‘Rob Klop’ omwille van verschillende incidenten waarbij hij er letterlijk op los klopte: van politieke tegenstanders (zoals Kris Merckx van de PVDA) tot zijn eigen vrouw. De vader van Rob, Wim Verreycken, was jarenlang kopstuk van de partij in Borgerhout. Hij was bijna 20 jaar senator voor het Vlaams Blok, de partij die hij mee hielp oprichten. Voorheen was Wim Verreycken betrokken bij meer gespierde acties van de later verboden privé-militie VMO. Wim Verreycken werd in 1943 in een collaboratie-familie geboren. Gunnar Verreycken heeft het dus van geen vreemden: de appel valt niet ver van de nazi-boom.
Het Vlaams Belang reageerde op de mediabelangstelling rond de Hitlergroet in Breendonk door zich te distantiëren. Dat doet het Vlaams Belang altijd als iemand van de partij of uit de omgeving ervan betrapt wordt op nazistische uitingen. Dat distantiëren beperkt zich steevast tot enkele woorden voor de media, waarna de betrokkene gewoon verder actief kan blijven. Gunnar Verreycken zou sinds deze zomer geen lid meer zijn van het Vlaams Belang, waardoor de bewoordingen wat sterker geformuleerd worden. Maar ondertussen blijkt eens te meer dat neonazi’s zich op het Vlaams Belang richten en dat sommige van de jongeren die het VB aantrekt zich niet tot het ‘deftige’ imago van die partij beperken, maar verder radicaliseren. Eerder vorige week omschreef VB-parlementslid Van Langenhove een bezoek aan Breendonk als het stimuleren van ‘zelfhaat.’
Dat neonazi’s zich sterk genoeg voelen om een historisch monument als het Fort van Breendonk te onteren, is een teken aan de wand. Het geeft aan dat ze zich gesteund weten door de groei van extreem-rechts en zich ongenaakbaar achten. Het is nuttig dat er een strafrechtelijke procedure is opgestart, maar als activisten mogen we daar niet op vertrouwen. Wij moeten zelf het gevoel van ongenaakbaarheid doorbreken. Dat kunnen we door ons te mobiliseren in strijdbare antifascistische acties.
Op 2 december is er zo’n actie in Antwerpen naar aanleiding van een Europese meeting van het VB met onder meer Salvini. Die acties willen we ook gebruiken om onze sociale eisen te verdedigen: hoger minimumloon van €14/uur, hoger minimumpensioen, hogere lonen, publieke investeringen in openbaar vervoer en andere openbare diensten, meer sociale huisvesting, … Dat zijn eisen die ons verenigen tegenover het asociale beleid, een beleid waar extreem-rechts op inspeelt als handelaars in verdeeldheid en haat. Het zijn niet de migranten die onze sociale zekerheid plunderen, dat gebeurt door de grote bedrijven en hun aandeelhouders. Om de electorale basis van extreem-rechts te ondermijnen, moeten wij duidelijk maken dat het VB een ‘Vals Belang’ is voor de werkenden en hun gezinnen.
Voor Rob Verreycken was het misdrijf van zijn zoon misschien een ‘kwajongenstreek’, maar in Bilzen zagen we dat zelfvertrouwde racisten het niet bij foto’s houden. Tijd voor actief en strijdbaar verzet! Doe mee met de actie op 2 december en bouw daarna met ons mee aan een sterke anti-NSV betoging in Antwerpen!
