Terwijl iedereen luid “my body, my choice” roept als het gaat over het recht op naaktheid, abortus of vrouwen die borstvoeding willen geven in het openbaar, zwijgt men plots wanneer het gaat over het recht om je te kleden naar je overtuiging.
Dan geldt dat recht blijkbaar niet meer voor moslima’s. Dan is haar lichaam, niet haar keuze. Dan wordt de autonomie die men elders verdedigt, haar zonder blozen ontnomen. Dan blijkt het belangrijker wat een vrouw op haar hoofd draagt, dan wat er in haar hoofd zit – of wie ze achter dat doek is.
CD&V, ooit de partij van zogenaamd ethisch kompas en christelijke waarden, stemde gewoon mee met N-VA en Vlaams Belang. Om het te verduidelijken: een christelijke partij die stemt tegen het recht van jonge vrouwen om hun geloof te uiten.
De heilige maagd Maria draagt op zowat elk kerkbeeld een sluier die haast niet te onderscheiden is van een hoofddoek
Want de hoofddoek van een moslima blijkt wel een probleem, terwijl die van een non al eeuwenlang als teken van devotie en waardigheid wordt beschouwd. Geen enkele katholieke school die daar ooit aanstoot aan heeft genomen. Integendeel.
En wat met de heilige maagd Maria, icoon van nederigheid en kuisheid, die op zowat elk kerkbeeld een sluier draagt die haast niet te onderscheiden is van – jawel – een hoofddoek. Het is selectieve verontwaardiging in haar zuiverste vorm.
Vlaams Belang hoeven we niet eens meer te noemen: hun obsessie met de hoofddoek is een symptoom van hun onvermogen om echte problemen op te lossen. Maar dat CD&V zich als mak lammetje laat meesleuren?
Dat Open VLD en Vooruit zich “onthouden”? Wat betekent dat, een onthouding? Geen ruggengraat. Geen visie. Geen durf. Gewoon bang om kiezers tegen zich in het harnas te jagen die steeds meer naar het discours van N-VA en Vlaams Belang neigen. Bang om duidelijk kleur te bekennen, bang om te zeggen: dit is fout. Want principes zijn leuk, tot er stemmen op het spel staan.
Vooruit gebruikt de hoofddoek als stemmentrekker wanneer het uitkomt, maar zwijgt als diezelfde vrouwen keihard geraakt worden
Vooral Vooruit moet zich diep schamen. Een partij die bij verkiezingen gretig op zoek gaat naar vrouwen met een hoofddoek om de lijsten op te sieren, in de hoop zo stemmen te scoren in migrantenwijken – maar die plots geen mening meer heeft wanneer diezelfde vrouwen hun rechten dreigen te verliezen.
Opportunisme in zijn lelijkste vorm. Ze gebruiken de hoofddoek als stemmentrekker wanneer het hen uitkomt, maar zwijgen als diezelfde vrouwen keihard geraakt worden door een beslissing die hun toekomst beperkt. Dat is geen progressieve politiek. Dat is politieke prostitutie.
En dan is er nog dat vermoeide, neokoloniale cliché: “de hoofddoek is een symbool van onderdrukking.” Alsof vrouwen massaal gered moeten worden van hun eigen overtuigingen. Alsof moslima’s niet zelf kunnen beslissen wat ze dragen.
Politici werpen zich op als zelfverklaarde redders, zogezegd om vrouwen te “beschermen” – maar de ironie is dat de enige onderdrukkers in dit verhaal henzelf zijn. Zij zijn het die vrouwen hun keuze ontzeggen.
Conner Rousseau, voorzitter van Vooruit, maakte het ooit nog bonter toen hij het dragen van een hoofddoek onder de zestien wou verbieden. Zijn redenering? “Als je alcohol kunt verbieden tot zestien jaar, waarom dan niet ook de hoofddoek?”
Alsof een religieus kledingstuk te vergelijken valt met een verslavende en schadelijke substantie die het bewustzijn aantast, de gezondheid schaadt en jaarlijks duizenden slachtoffers maakt. Alcohol zorgt voor verkeersdoden, partnergeweld en ziekenhuisopnames. De hoofddoek? Die is voor velen een uitdrukking van geloof, waardigheid en identiteit.
Wie vrouwen wil bevrijden door hen te verbieden wat ze dragen, is geen feminist – maar een controlefreak in een progressief jasje
De ene tast het lichaam aan, de andere bedekt het vrijwillig. Wie zulke vergelijkingen maakt, verraadt niet alleen zijn onwetendheid, maar ook zijn intentie: controle, geen bescherming. Wie zogenaamd vrouwen wil bevrijden door hen te verbieden wat ze dragen, is geen feminist – maar een controlefreak in een progressief jasje.
Maar dan heb je Groen – de enige partij die nog durfde tegen te stemmen. De rest zwijgt. Kijkt weg. Fluistert iets over ‘neutraliteit’ terwijl ze doelbewust moslima’s uitsluiten.
Want make no mistake: dit gaat niet over neutraliteit. Dit gaat over controle. Over wie wel en niet mag meedoen. Over het subtiel, maar genadeloos uitsluiten van jongeren die hun identiteit niet aan de schoolpoort willen achterlaten.
Neutraliteit is geen beleid van gelijkheid, maar een strategie van uitsluiting, gericht op wie zichtbaar moslim is
Neutraliteit zou betekenen dat alle levensbeschouwelijke symbolen geweerd worden. Maar laten we eerlijk zijn: wanneer men “neutraliteit” zegt, bedoelt men bijna altijd maar één ding – de hoofddoek. Het kruisje rond de hals of boeddhistische armband? Geen haan die ernaar kraait – en terecht.
De realiteit is dat de zogenaamde neutraliteit selectief wordt toegepast. Het is geen beleid van gelijkheid, maar een strategie van uitsluiting, gericht op wie zichtbaar moslim is. Het gaat niet om neutraliteit, het gaat om ongemak met het bestaan van religieuze minderheden die niet zwijgen of zich verstoppen.
Waar zijn al die zelfverklaarde strijders voor vrouwenrechten nu? Waar zijn de activisten die normaal gezien elke straat blokkeren voor inclusie en gelijkheid? Waar zijn de beleidsmakers die niet uitgepraat raken over “diversiteit”? Waarom blijft het stil als het om moslima’s gaat?
Het is altijd makkelijk roepen als het past binnen het witte, seculiere narratief van wat ‘vrijheid’ zou moeten zijn. Maar zodra die vrijheid er anders uitziet – met bijvoorbeeld een doek op het hoofd – dan verandert die vrijheid plots in een probleem. Dan wordt ze bedreigend. Dan moet ze geweerd worden.
En met dat verbod ontnemen ze moslima’s niet alleen hun recht op zelfbeschikking, maar ook hun toekomst. Studenten die dromen van een onderwijsjob, jonge vrouwen die stage willen lopen in een provinciale school, leerkrachten die hun talent en kennis willen inzetten – allemaal krijgen ze de deur in het gezicht.
Waar zijn al die feministen, progressieven, diversiteitsambassadeurs, activisten en zelfverklaarde bondgenoten van vrouwenrechten?
Ironisch genoeg durven diezelfde instellingen wel uitzonderingen maken voor kuispersoneel. Want ja, waarom zou een ‘neutrale’ poetsvrouw nodig zijn? Neutraliteit geldt blijkbaar enkel als het over zichtbare, ambitieuze moslima’s gaat die mee aan tafel willen zitten. Niet voor wie op de achtergrond blijft.
Dus nogmaals: Waar zijn jullie nu? Waar zijn al die feministen, progressieven, diversiteitsambassadeurs, activisten en zelfverklaarde bondgenoten van vrouwenrechten? Of telt vrijheid alleen als zij past binnen jullie seculiere comfortzone? Alleen als zij niet gedragen wordt door een moslima?
Sidi El Omari is jeugdwerker, humanitaire hulpverlener, content creator, opiniemaker en politiek activist.