Wanneer “herstel” gelijk staat met “vernietiging”

Laten duidelijk zijn: de vijvers van Neerpede zijn een kunstmatige creatie uit de jaren 1980 die in bijna een halve eeuw zonder menselijke tussenkomst opnieuw verwilderden, en in perfecte symbiose zijn met het naburige Pajottenland en de ring, waarvan iedereen weet dat deze enorm veel vervuiling meebrengt.

In die omstandigheden is het “herstel” van het gebied (zoals de overheid het ons vertelt) onzin en getuigt het van een naïeve onwetendheid van de werkelijke historische situatie. De door Leefmilieu Brussel voorgestelde ingrepen kunnen dus niet anders dan gekwalificeerd worden als pure vernietiging: de vernietiging van 32 gezonde bomen en alle fauna en flora die zich er spontaan hebben genesteld.

Een vernietiging om, en wij citeren, “ruimte te creëren om een hele reeks typische vochtige habitats te ontwikkelen…”. Nogmaals, dit is je reinste onzin: deze gebieden bestaan al op dit moment, en er leeft een rijke fauna. Waarom vernietigen wat op natuurlijke wijze is opgebouwd om een ersatz te creëren? De vernietiging is bedoeld om “landschappelijke ingrepen” mogelijk te maken die ertoe moeten bijdragen dat het Neerpede Park een “natuurlijke” zwemzone krijgt.

Als we bedenken dat het Gewest momenteel nog bezig is met 3 andere openluchtzwembadprojecten (op de daken van de slachthuizen in Anderlecht, op de Beco-site in Thurn en Taxis, en de tijdelijke Flow-baden (via PoolisCool) in het kanaal… kunnen we ons afvragen of dit echt nodig is…

Moord met de kettingzaag

Wanneer de landschapsarchitect van het project paden ontwerpt of herontwerpt en daarbij bomen tegenkomt, aarzelt hij niet: hij zaagt ze om. Hij kiest ervoor om niet minder dan 11 keer zijn kettingzaag te hanteren. Elf perfect gezonde bomen, tussen de 17 en 45 jaar oud, met andere woorden jonge bomen, geveld en veroordeeld tot de status van boomstammen onder het voorwendsel dat ze “een obstakel vormen voor het toekomstige pad”.

We durven dit nauwelijks te schrijven omdat het gewoon getuigt van gezond boerenverstand, wat de bouwmeester-architect lijkt te negeren: bomen zijn geworteld, vast in de grond en bewegen niet. Wandelpaden kunnen zich probleemloos langs of tussen de bestaande bomen slingeren.

De huidige keuze is des te onbegrijpelijker omdat is aangetoond dat de aanwezigheid van hoge bomen het gebruik van medicijnen voor hart- en vaatziekten en psychische aandoeningen vermindert. “Je kunt niet alles vervangen”, zegt Professor Aerts van de KU Leuven, die het onderzoek uitvoerde en de planners waarschuwt dat ze niet alles kunnen vervangen. Nieuwe bomen planten kan zeker, met plezier zelfs.” Maar hij pleit ervoor om de oude bomen zoveel mogelijk te laten staan, want die zijn gewoonweg niet te compenseren.

Als het Neerpede-project wordt uitgevoerd zoals het nu op stapel staat, zullen we alleen onze tranen en anti-depressiva hebben om hiervan te herstellen.

Een 57 jaar oude boom opgeofferd voor een zwempaviljoen

En wat te denken van de geplande kap van de majestueuze en eenzame Salix matsudana, een verknoeste wilg die aan de rand van de weg staat? Dit levende wezen heeft de pech precies daar te staan waar de landschapsarchitect het zwempaviljoen wil neerpoten. We weiden niet uit over de geschiktheid van deze zwemzone, die met zijn waterfilterpompen alleen in naam “natuurlijk” is, want de enormiteit van een dergelijke beslissing verbaast ons.

Er is geen enkele rechtvaardiging voor het opofferen van een dergelijke boom voor de bouw van een menselijk gebouw: hoe kan men, in een tijd waarin de coëxistentie van vegetatie centraal staat in alle stedenbouwkundige overwegingen, een project voorstellen dat zichzelf verkoopt als bescherming en zelfs creatie van biodiversiteit (wat op zich al behoorlijk pretentieus is) en tegelijkertijd voorstellen om een eenzame en emblematische boom te kappen voor een gebouw dat gemakkelijk een paar meter verderop kan worden geplaatst?

Of waarom niet overwegen om hem in het gebouw zelf te integreren? Een sterk project is een samenhangend project. Hier is dat zeker niet het geval, het project spreekt zich op al die punten tegen.

Het drievoudig bedrog van de grote vervanging

Er zullen ook nog heel wat andere ongelukkigen worden gekapt; in totaal gaat het om 22 gezonde bomen, en in een poging om hun groen geweten te sussen horen we Leefmilieu Brussel tijdens de informatiesessie over het project zichzelf feliciteren met de compensatie van de geplande kap door het planten van 51 jonge bomen.

Dit is verwarrend naïef. We kunnen het niet beter zeggen dan de Franse botanicus, bioloog en dendroloog Francis Hallé: “dit is drievoudig bedrog. Patrimoniaal, omdat de oude boom in de ogen van de bewoners als een monument werd beschouwd. Financieel, omdat de oude boom niets kost, terwijl de tien jonge exemplaren veel zullen kosten om ze aan te planten en te onderhouden. En ecologisch, omdat het 25 jaar zal duren voordat de tien jonge bomen die de oude vervangen een gelijkwaardige prestatie op het gebied van luchtzuivering leveren.”

Maar een pad dat een boom omzeilt, een constructie die hem integreert, dat zijn logische pistes. Door rond de boom te lopen ontstaat er bij de wandelaar automatisch een gevoel van respect en maakt het hem bewust van het belang van de boom, aangezien de mens zijn route aanpast aan zijn aanwezigheid. Kortom, een stukje ecologische opvoeding

Morituri te salutant

Het project voor de heraanleg van het Neerpede Park dat Leefmilieu Brussel uitvoert is qua boomkunde een mislukking op sociologisch vlak (in die zin dat het zijn educatieve opdracht mist), op ecologisch vlak (men vervangt geen oude bomen door jongere) en op het gebied van duurzaamheid: 22 gezonde bomen, die samen 1.500 jaar bijdragen tot de kwaliteit van de lucht van Neerpede en zijn typische landschap, zijn gedoemd om te sterven.

Om plaats te maken voor een 9 mio euros project dat Leefmilieu Brussel probeert op te leggen zonder rekening te houden met de inwoners, de flora, de fauna en de mens in het algemeen.

Terwijl scholen dringend gerenoveerd moeten worden. Terwijl armoede in de stad maar aan het stijgen is.

Welkom in het tijdperk van de wegwerpboom.