De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

MÉLANCHON VERDEDIGT DE GODSDIENSTEN: vechtende laïciteiten 3

MÉLANCHON VERDEDIGT DE GODSDIENSTEN: vechtende laïciteiten 3

woensdag 3 februari 2021 23:13
Spread the love

 

Volop strijd in de Franse Assemblée nationale tussen de twee interpretaties van de laïcité, de ‘open’ versie die de godsdienstvrijheid verdedigt en de ‘combattieve’ die de godsdienst, en dan vooral de islam, wil terugdringen. De leider van de fractie La France insoumise, presidentskandidaat Jean-Luc Mélenchon, verdedigde de open visie en kantte zich tegen fanatisme. Hij steunt de religieuze leiders van Frankrijk in hun afwijzing van het wetsvoorstel en verdedigt de moslims, de katholieken, de protestanten… De man achter het wetsontwerp, minister van binnenlandse zaken Darmanin, noemde hem spottend ‘de woordvoerder van het klerikalisme’.

 

De Assemblée is bezig met de bespreking van het wetsvoorstel tegen het separatisme, dat inmiddels een omfloerstere naam kreeg: ontwerp van ‘wet die de principes van de laïciteit ondersteunt’. Op 1 februari nam Mélenchon het woord met een opgemerkte en fel bekritiseerde toespraak. Een volkomen tegendraadse speech, waarin het ‘staatsatheïsme’ werd afgewezen, net als de inperkingen van de godsdienstvrijheid en het viseren van de islam. De spreker pleitte voor het meteen afvoeren van de tekst, een forse provocatie die gehonoreerd werd met 4 stemmen voor en 149 tegen, bij 10 onthoudingen. Die vier stemmen betekenen dat het voorstel ook binnen zijn eigen fractie weinig steun vond.

 

Maar het belangrijke aan Mélenchons optreden is dat de kritiek op het ontwerp met kracht geopend is en de publieke opinie bereikt. En het is natuurlijk ook een positionering binnen de verkiezingsstrijd voor het presidentschap die op komst is. Macron probeert te concurreren met de partij van Marine Le Pen, en voert grotendeels haar programma uit. Maar hij zal het nooit rechts genoeg doen – Le Pen heeft in haar partij al een alternatief, straffer project dan dat van Macron laten maken. En in de lezerscommentaren bij artikels over het wetsvoorstel over de laïciteit lees je heel vaak dat het allemaal weinig praktische betekenis heeft, Macron en zijn team veranderen niet echt iets… Of Macron veel rechtse kiezers van Le Pen kan weglokken, is dus lang niet zeker. Het is vooral de grote verdeeldheid van links die hem straks aan een verlenging van zijn mandaat zou kunnen helpen. Mélenchon werpt zich op als de verdediger van het godsdienstige en religieus verdraagzame deel van Frankrijk – straks kijken wat dat oplevert qua stemmen. Bij de vorige twee presidentsverkiezingen eindigde hij telkens als vierde in de eerste ronde.

 

Wat zijn de bezwaren vanuit de godsdienst tegen het wetsontwerp? Er is grote allergie voor de staatscontrole en de staatsbemoeienis met de religie, en het wantrouwen tegenover de godsdienst, die a priori al verdacht lijkt. Een praktisch voorbeeld van mogelijke staatsinmenging: artikel 6 van het wetsontwerp stelt dat een organisatie die overheidssubsidie wil, een ‘contract van republikeins engagement’ om ‘de openbare orde te respecteren’ moet ondertekenen, anders geen geld. Neem de hulporganisatie Secours catholique. Die wil douches installeren voor de migranten in Calais, terwijl de politie ondertussen de tenten van die mensen kapot maakt. Is de Secours catholique dan nog in overeenstemming met de openbare orde? Kan zij haar activiteiten nog doorvoeren? Of worden haar subsidies afgesneden en moet zij ook nog terugbetalen wat zij ooit ontvangen heeft?

 

 

  1. Ik ontleen het voorbeeld aan een beschouwing van de advocaat en essayist Erwan Le Morhedec:

https://www.lavie.fr/idees/chroniques/laicite-de-soupcon-70774.php

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!