Het sneeuwt.

Ik zet mijn verwarming een graadje hoger, ga zitten in mijn zetel onder een dekentje met een dampende pot koffie en open Facebook. Een Facebook-post van Bruno Libbrecht staat bovenaan mijn tijdlijn en ik voel meteen het schaamrood op mijn wangen opzetten.

Hoe lang is het geleden dat ik zelf in de modder in Grande Synthe bij Duinkerke rondliep met hulpgoederen voor de mensen daar? Veel te lang!

De foto van twee kinderen in Duinkerke raakt me diep. Hoe oud zouden ze zijn? Drie, vier, vijf, zes jaar? Het is moeilijk in te schatten zo van op de rug met die dikke winterjassen aan, maar klein zijn ze zeker. Veel te klein om dit soort situaties te moeten meemaken.

Ze kregen op woensdag warme kleren van Belgische vrijwilligers en een slaapzak, om hen en hun ouders te beschermen tegen de koude, ‘s nachts, in hun tentjes. Op donderdagmorgen staan ze hier, te kijken naar de politiemacht die hun slaapplek ‘opruimt’. De tent, die hun woning was, en de enige plaats waar ze beschut konden overnachten werd verwoest.

Er is dit jaar geen winteropvang in Duinkerke. De burgemeester van Grande Synthe weigert zelfs de sportzaal open te stellen waar ze op de grond zouden kunnen slapen. Bed, bad en brood is daar niet voorzien, alleen een welkome bescherming tegen regen en koude door het dak boven hun hoofd.

Maar dit jaar niet. Geen opvang zo lang het niet kouder dan -5°C is.

Ondertussen worden de tenten meerdere keren per week kapot gesneden, slaapzakken afgepakt en vernietigd.

Ik weet weer helemaal waarom ik mijn vrijwilligers-burnout opliep. Het is vechten tegen de bierkaai. Onze hulp verandert niks aan de constante schending van hun mensenrechten.  Integendeel, het wordt elk jaar erger!

Maar ik had de luxe om te zeggen ‘ik stop er mee’. Deze twee kinderen niet. Zij leven nog steeds in de modder tussen de ratten als opgejaagd wild. Nu ik thuis zit te genieten van mijn dampende koffie onder mijn dekentje terwijl de verwarming op 20 graden staat besef ik des te meer hoe erg het is dat ik deze mensen die in Duinkerke proberen te overleven in de steek heb gelaten.

Maar tegelijk besef ik ook dat ik niet alleen ben, dat onze hele maatschappij hen in de steek heeft gelaten, behalve dan de doorploeterende vrijwilligers zoals Bruno en de mensen van vzw Humain. Waren zij er niet, dan waren er al veel doden gevallen, daar in Noord-Frankrijk.

Mijn schaamte krijgt gezelschap van mijn onbegrip. Waarom laten wij deze kinderen en hun ouders massaal in de steek?

Eén van de antwoorden is alvast dat we de luxe hebben om te kiezen om hier niet mee geconfronteerd te worden. We kunnen er voor kiezen om massaal weg te kijken, want dit soort informatie komt alleen op je Facebook-tijdlijn voorbij als je vrijwilligers zoals Bruno kent en volgt. Het journaal heeft alleen nog maar aandacht voor corona, verhalen zoals dit komen niet in de pers.

Waarom is er geen berichtgeving over de humanitaire ramp vlak aan onze landsgrens?

In Frankrijk zijn er journalisten die proberen om de zaak onder de aandacht te brengen, maar ook zij falen omdat ze tegengewerkt worden door het lokale beleid. Deze crisis zou nochtans elke dag opnieuw een hoofdpunt in het journaal moeten zijn, tot de situatie daar is opgelost. Dat is de enige manier om er voor te zorgen dat wij als maatschappij niet meer massaal wegkijken, om er voor te zorgen dat er structurele oplossingen komen, om er voor te zorgen dat politici hierin hun verantwoordelijkheid opnemen.

Op 3 februari besliste de Raad van State (Conseil d’Etat) dat Franse fotojournalisten geen foto’s meer mogen maken van de vernietigingen die de overheid quasi wekelijks laat uitvoeren in vluchtelingenkampen. Zij worden geweerd, weggejaagd door de CRS (nationale politie) en op afstand gehouden zodat ze zeker geen verslag zouden kunnen uitbrengen van de ‘uitzettingen’ zoals ze het noemen in Frankrijk. Ook de persvrijheid is in gevaar in het land van “liberté, égalité, fraternité”, ooit het motto van de republiek maar nu holle, betekenisloze woorden geworden.

‘Uitzettingen’ zijn in Frankrijk een mooier woord voor vernietigingen van eigendom, van slaapplaatsen, van hulpgoederen die elke week opnieuw aangevoerd worden, grotendeels uit België, door vrijwilligers.

‘Uitzettingen’ zijn hun verrotingsstrategie. In plaats van opvang te voorzien voor vluchtelingen en hun te informeren over hun rechten en plichten proberen ze hen te ontmoedigen, weg te jagen, hopend dat ze zo snel mogelijk de oversteek naar Groot-Brittanië maken omdat het leven in Noord-Frankrijk onhoudbaar is geworden.

‘Uitzettingen’ is de taal die Frankrijk gebruikt om duidelijk te maken dat ze daar geen vluchtelingen willen, en om hen aan te manen zo snel mogelijk verder te reizen, weg van daar. Weg van deze hel, die Grande Synthe is geworden.

Ik hoor dat Bruno dit weekend terug naar Grande Synthe bij Duinkerke gaat, met nieuwe hulpgoederen, en ik neem me voor om binnenkort zelf ook terug te gaan, om financieel bij te dragen waar ik kan en vooral om zo veel mogelijk mensen te vertellen hoe erg deze aanslepende humanitaire crisis is.

De tijd van wegkijken en zwijgen is voorbij. Kijk. Luister. En vertel het vooral voort. Hoe meer mensen beseffen dat we dit niet meer kunnen tolereren, hoe meer kans dat er een structurele oplossing komt voor deze crisis.