Ludwig Baumann is de enige nog levende deserteur uit de nazitijd.  Hij werd in 1921 in Hamburg geboren en is nu 93 jaar.  Na decennialang actie te hebben gevoerd mocht hij in 2009 uiteindelijk toch meemaken dat hij in ere hersteld werd.  Op 21 september 2014 sprak hij tijdens een WahnFlucht-manifestatie van onze Duitse koorvrienden in Bremen.

Ik ben blij dat ik hier sta.  En dat vooral omwille van het thema van vandaag: “ooit zullen ze een oorlog plannen, en niemand gaat erheen”.  Het is ook een motief geweest doorheen heel mijn leven.  En dat was al zo voor de oorlog.  Ik ben niet bij de Hitler Jugend gegaan en ik wou absoluut geen soldaat worden.  Aan het begin van de oorlog ben ik dan toch opgeroepen voor de marine en later samen met een aantal kameraden aan een compagnie toegevoegd die een Franse haven moest bewaken (dat was in 1942 in Bordeaux, nvdr).

Daar hebben we Fransen leren kennen die er ook in de haven werkten.  We zijn vrienden geworden en we hebben ze in vertrouwen genomen dat we wilden deserteren.  Ze hebben ons dan geholpen met materiaal dat we nodig hadden en ze hebben ons op een nacht over de grens gereden.  Dat was vroeg in de ochtend, maar we hadden de pech om onderweg op een Duitse legerpatrouille te stoten.  Ze hielden ons voor Fransen die in de omgeving rondhingen en dat was ons geluk.  Want ze waren gewapend en hadden ons kunnen neerschieten.  Maar dat hebben ze niet gedaan.

We zijn dan ter dood veroordeeld.  Tijdens de verhoren en ook nog in de dodencel zijn we gefolterd, omdat we onze vrienden van het Franse verzet niet hebben verraden.  We hebben dan een ontsnappingspoging kunnen ondernemen met de bedoeling om naar Spanje te geraken.  Maar dat is allemaal te veel om hier te vertellen.  Daarna hebben ze ons vastgebonden.  Ik heb 10 maanden lang dag en nacht vastgebonden in de dodencel gezeten.  En elke morgen bij de wissel van de wacht dacht ik, “nu halen ze mij eruit”.  

We zijn dan naar een concentratiekamp gebracht en vandaaruit naar Torgau.  Torgau was een reusachtig militair gevangenenkamp met meer dan 80000 militaire gevangenen.  Vele duizenden zijn er aan de gevangenisomstandigheden en de folter gestorven.  Meer dan 1300 gevangenen werden er geëxecuteerd.  Zo ook een goede vriend van mij wiens laatste woorden waren “Nooit meer oorlog!”  

Allen die dit overleefd hebben, werden naar een strafbataljon aan het Oostfront gestuurd waar volgens de strategie van de ‘verbrande aarde’ alles verwoest moest worden.  Alles, dorpen en inwoners inbegrepen.  Daar werden middenin gegooid en moesten er met ons leven de aftocht dekken.  Bijna niemand van ons heeft dat overleefd.  Ook mijn best vriend Kurt niet.  Ik werd gewond en zo kon ik overleven.

Na de oorlog hebben we gehoopt dat we voor onze keuzes erkenning zouden krijgen.  We zijn echter overal voor lafaard, criminelen en vaderlandverraders uitgescholden.  Ik ben met mijn verhaal naar buiten gekomen en mij hebben ze in Hamburg waar ik woonde, in elkaar geslagen.  Ik ben dan naar de politie gestapt om klacht neer te leggen.  Daar ben ik nog eens afgeranseld.  Waarschijnlijk waren dat politiemannen die ook aan het Oostfront meegevochten hadden en nooit bestraft geweest waren.  

Mijn vader heeft dat allemaal doorgemaakt en is dan in de zomer plots gestorven.  Ik heb dat niet verwerkt en heb dan heel zijn vermogen in 2 à 3 jaar opgedronken.  En toen er niets meer was, ben ik naar Bremen gekomen en heb hier mijn vrouw leren kennen.  Dan zijn de kinderen gekomen en is mijn vrouw bij de geboorten van ons zesde kind gestorven.  Pas toen ben ik ertoe gekomen om verantwoordelijkheid voor de kinderen en voor mezelf op te nemen.  

Ik heb de kinderen alleen opgevoed en heb me bij de vredesbeweging aangesloten.  We kregen gewoon de kans niet om ons verhaal te doen, tot we hier uiteindelijk in 1990 in Bremen onze nationale vereniging van slachtoffers van de nazi-justitie (Bundesvereinigung Opfer der NS-Militärjustiz) konden oprichten met 34 oude mensen, bijna allemaal zorgbehoevend, en met de bedoeling om ons weer in onze waarde te laten herstellen.  

In het Parlement is dat keer op keer mislukt.  De CDU/CSU-fractie zei ons telkens weer dat we niet gerehabiliteerd konden worden, omdat dan alle soldaten van de Wehrmacht in het ongelijk zouden gesteld worden.  Daarenboven was eerherstel uitgesloten, omdat anders het moreel van het huidige leger ondermijnd zou worden.  Ik denk echter integendeel, zonder onze rol te willen overschatten, dat Wehrmachtdeserteurs juist als voorbeelden voor het leger moeten gezien worden.  Wij wilden geen deel hebben aan een vernietigingsoorlog die ongrondwettelijk is.  

We kunnen uit de geschiedenis leren dat soldaten altijd misbruik worden om alles te verwoesten, vreemde landen, het eigene land en ook zichzelf.  En ze kunnen niet zeggen dat zij die ze gedood hebben, hen zelf kwaad hadden aangedaan.  Ondanks vele pogingen was het ons in het parlement niet gelukt om succesvol te zijn.  Tot dan eindelijk in 1998 bijna alle nazi-vonnissen vernietigd werden.  Alleen die van ons niet, hoewel juist tegen ons heel wat onrechtvaardige oordelen uitgesproken geweest waren, meer dan 30000.

Dan kwam rood-groen aan de macht en werd ons beloofd dat alle vonnissen alsnog zouden worden opgeheven.  Maar dan voerde de NAVO haar oorlog in Joegoslavië tegen alle internationale rechtsregels in en zonder UNO-mandaat.  Duitsland deed mee, hoewel de Wehrmacht er zeer zware oorlogsmisdaden en concentratiekampen op haar geweten had.  Scharping (SPD) en Fischer (Grünen) wilden er zelfs een tweede Auschwitz verhinderen …  Wat voor een schaamteloze bespotting van de Auschwitz-slachtoffers (groot applaus in de zaal).  

We hebben geijverd en gevochten en uiteindelijk werden met hulp van de PDS in mei 2002 alle vonnissen opgeheven, behalve die voor krijgsverraad.   Krijgsverraad !  Wij hebben joden verstopt, krijgsgevangenen geholpen, wij hebben op de barricaden gestaan met goede en edele motieven, en juist wij hebben het niet gekregen.  Dat is wel het ergste na zo’n vernietigingsoorlog en we hebben niemand verraden.  

We hebben nog lang verder gevochten?  Eerst met de Linksfraktion, dan zijn er enkele Grünen bijgekomen en ook enkele van de SPD.  Ik ben trouwens nog iets vergeten toe te voegen.  De reden waarom onze veroordelingen niet werden opgeheven en krijgsverraad werd uitgesloten voor rehabilitering, was ook in 2006 nog dat niet kon worden uitgesloten dat door krijgsverraad het leven dan Duitse soldaten in gevaar kan zijn gebracht.  Moet je je voorstellen, miljoenen burgers en kampbewoners hadden niet hoeven te sterven, indien er meer krijgsverraad was gepleegd !!  Dat is een ongelooflijk schandaal voor de Duitse geschiedenis.

Dan kwam de grote coalitie tot stand (CDU/CSU en SPD, nvdr).  De CDU/CSU-fractie veranderde toch nog van mening en was bereid om nieuw onderzoek toe te staan, op voorwaarde dat de Linksfraktion niet zou meedoen.  Het is werkelijk schaamteloos ten opzichte van die oorlogsslachtoffers dat op krijgsverraad nog steeds de doodstraf bleef staan.  Ik denk dat men ook vandaag in een oorlog niets beter kan doen dan de oorlog te verraden.  Krijgsverraad is ook vandaag een vredesdaad ! (applaus)

Paus Franciscus heeft in een van zijn laatste geschriften de rijke westerse landen verweten dat ze de wereld een economisch systeem hebben opgedrongen dat zoveel mensen in ellendige omstandigheden laat verhongeren.  Deze misdrijven tegen de mensheid worden ook met oorlogen in stand gehouden.  In Vietnam 3 miljoen doden en 100000 napalmslachtoffers.  Wat hebben de Vietnamezen ons toch gedaan ?  Zijn wij de betere mensen ?  Zijn wij het herenvolk en zij de minderwaardigen ?  En ook in Irak.  Miljoenen doden waaronder vele hongerdoden en 1 miljoen kinderen.  

En dan de oorlog in Afghanistan.  Wat hebben wijd aar te zoeken ?  Wat zouden wij ervan vinden, indien die arme landen de militaire mogelijkheden zouden hebben om hun belangen hier bij ons met militaire middelen te komen verdedigen ?  Hoe is het mogelijk dat iemand die bloed van burges en kinderen aan zijn handen heeft, kan opklimmen tot zelfs Generaal ?  Wat een slecht signaal voor toekomstige oorlogen en oorlogsmisdrijven !  Ik denk dat wij hier in de rijke landen en met onze geschiedenis ons moeten inzetten voor geweldloosheid, voor gerechtigheid, voor het leven en voor de vrede.  (^{daverend slotapplaus})

Naschrift :
Berlijn, 8 sept. 2009 :  Duitse militairen die ten tijde van het nazibewind in Duitsland verraad zouden hebben gepleegd, bijvoorbeeld door te deserteren, zijn gerehabiliteerd na een decennialange politieke discussie.  Een grote meerderheid in de Bondsdag stemde vandaag in met een wetsvoorstel dat de voormalige militairen in ere herstelt.

Militaire nazitribunalen hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog ongeveer 30.000 militairen ter dood veroordeeld wegens desertie en/of verraad.  Circa 20.000 van hen werden ook daadwerkelijk geëxecuteerd.  Zo’n 100.000 mannen werden voor desertie en verraad tot gevangenisstraffen veroordeeld.  De slachtoffers waren niet alleen Duitsers, maar ook mannen uit Oostenrijk, Denemarken, Noorwegen, Roemenië en Luxemburg.

Diegenen die de oorlog overleefden, hadden een strafblad, waardoor ze vaak geen baan konden krijgen. Sommigen werden zelfs met de dood bedreigd, omdat ze het vaderland zouden hebben verraden.  Met name parlementsleden van de christendemocratische en conservatieve CDU hielden een algehele rehabilitatie tot dinsdag tegen, omdat ze vonden dat elk geval apart zou moeten worden beoordeeld.

In 2002 nam de Bondsdag al een rehabilitatiewet aan.  Die gold echter alleen voor gewetensbezwaarden en deserteurs ‘in vredestijd’.  Verraders uit de oorlogsperiode werden toen niet gerehabiliteerd.  Deze personen hadden zich tussen 1939 en 1945 ‘schuldig’ gemaakt aan ‘misdrijven’ als daar zijn politiek verzet, het helpen van joodse mensen en het uiten van kritiek op de nazi’s in privégesprekken.