https://www.youtube.com/watch?v=mzrHog0mwTY
De Britse, bijzonder begenadigde documentairemaker Louis Theroux komt deze maand naar België om zijn nieuwste voor te stellen: “My Scientology movie”. In al zijn werk toont hij vooreerst respect – hoe moeilijk dat vaak ook wel mag zijn – en hij verdient het zelf dan ook grif. Hulde!
Op negenentwintig april aanstaande opent hij in person de twaalfde editie van het Internationaal Documentaire Filmfestival te Leuven: Docville 2016 (www.docville.be). Wie zo gelukkig is geweest een kaartje te bemachtigen mag zich in de handen wrijven, want de beperkte plaatsen waren in luttele uren vergeven. Op moment van schrijven zijn er alleen nog tickets verkrijgbaar voor de vertoning van vrijdag zes mei, maar dan mist u wel de masterclass, de gelegenheid om de documentairemaker ook te ontmoeten.
Flegma
Louis Theroux bezit een geheel eigen stijl van interviewen. Immer straalt hij rust en bescheidenheid uit; nooit verliest hij zijn cool, zijn flegma. Theroux blijft steeds de onverstoorbaarheid zelve, zelfs in de meest “ongemakkelijke” omstandigheden (awkward is hier de perfecte Engelse term) en daarmee een ultra-Brit, hoewel hij van afkomst half Amerikaans is (als zoon van Paul Theroux, evenzeer beroemd, auteur van meest reisverhalen). Voor zijn beroep begeeft hij zich in erg onwaarschijnlijke milieus, ontmoet hij de meest ongewone mensen en gaat hij (fluweelzacht) de confrontatie aan met vaak zéér bizarre ideeën. Zo produceerde hij onder meer :
-Louis and the Nazi’s (2003) over “the most dangerous racist in America”
-African Hunting Holiday (2008) waarin groot wild gekweekt wordt om later op te jagen
-Behind Bars (2008) : ontmoet de man die vijfhonderd jaar gevangenisstraf uitzit plus elf keer levenslang, hoewel hij zelfs nooit één medemens vermoord heeft
Van elke andere documentaire- of filmmaker zou je instinctief veronderstellen dat het louter om sensatie te doen is – niet zo bij Louis Theroux. Wie hem één keer bezig ziet en hoort – observerend, luisterend, flegmatiek, om dan op fijnzinnige, super-subtiele wijze toch de meest prangende vragen te stellen – wordt meteen fan, is “verkocht”, om zoveel gespeelde-naïviteit-die-toch-niet-gespeeld-is. Een man om véél, zo niet “alles” van te pikken, dermate ontwapenend en innemend is zijn persoonlijkheid. Hoogstwaarschijnlijk is dit ook de hoofdreden waarom Louis weet te infiltreren in de besloten middens van marginalen, weirdo’s en andere alternatieve creaturen. Hij toont oprecht respect; zelfs tot in het haast extreme, zelfs wanneer z’n subjecten zelf absoluut respectloos zijn jegens anderen. (Beeld het u in: je staat wel face à face met neo-nazi’s, pedofielen en homobashers!)
Louis wordt overal “aanvaard” of op zijn minst geduld. Jawel hij is kritisch, zeer kritisch zelfs, maar steeds op een uiterst beschaafde wijze; laat ons zeggen dat dit zo’n mens is van wie je wenst dat hij tot je vriendenkring, je intimi zou behoren…
http://www.flickr.com/photos/mediedager/4132846427/ Taken from link as shown, image has been cropped, freely licensed by author Nordiske Mediedager from flickr
Tot de meest extreme docu’s van zijn oeuvre behoort zeker “The most hated family in America” uit 2008, over de leden van de wel extréém gelovige (?) Westboro Baptist Church, Topeka, Kansas. Vader, moeder en kroost – de familie Phelps – maken geregeld gezinsuitstapjes waarbij ze, toegerust met de nodige borden en pamfletten, op begrafenissen van gevallen Amerikaanse soldaten leuzen scanderen als “Thank God For Dead Soldiers!” De achterliggende gedachte (nou ja) is dat deze overledenen (were) “struck down by God for fighting for a deprived nation”. Want die “nation” is véél te laks in haar beleid tegenover “LGTB-people”, wat staat voor lesbian, gay, transgender and bisexual. Immers: God haat flikkers (“fags”) en élk onheil dat ‘s mensen treft is daarop terug te voeren, is een straf net dààrvoor! (Begrijpe wie begrijpen kan…)
Royal Whore in Hell
Ander voorbeeld van immense cru-heid en ultieme respectloosheid: tijdens de begrafenis van de eenentwintigjarige universiteitsstudent Matthew Shepard, die in Colorado was geslagen, gemarteld en voor dood achtergelaten door homohaters, scandeerden deze vrome kerkgangers “Matt Is In Hell!”. En by the way: wijlen prinses Diana van Wales, de door tallozen geliefde “Lady Di”, is eigenlijk een “Royal Whore in Hell” en tevens is het absoluut geoorloofd om luidkeels voor synagogen te verkondigen dat “Jews worship the rectum” hoor. Ware het niet zo vreselijk eng, onwaarschijnlijk aanstootgevend en “te dom om los te lopen”, dan zou je ‘t nog als surrealistisch en zelfs grappig kunnen betitelen? Louis Theroux staat erbij en kijkt ernaar, en probeert vanuit zijn typische zachtzinnige natuur al was het maar één ons gezond verstand in het hoofd van dergelijke lieden te prenten…
Projectie
Een “normaal”, breeddenkend, liberaal, progressief, ontwikkeld, modern of zelfs realistisch mens zal over het begrip “homoseksualiteit”, dit kern-twistpunt en dé raison d’être van deze Church zeggen: So what? Maar er bestààt dus duidelijk loslopend wild dat niét zo “normaal”, breeddenkend, liberaal enzovoort is! Het is haat; pure, tastbare, haast passionele haat of…is het soms zèlfhaat?!
We dùrven ons zelfs afvragen of een en ander, vooreerst wat betreft de stichter van deze bizarre soort kerk, familie-stamvader Fred Phelps (1929-2014), geen typisch geval van freudiaanse projectie is? Van “haten bij een ander wat je eigenlijk aan jezelf haat”? Was Phelps misschien…zelf homofiel? Het idee is zo gek nog niet voor wie kennis heeft opgedaan van bijvoorbeeld het leven & werk van J. Edgar Hoover, die als directeur van het FBI gedreven jacht maakte op homoseksuelen, maar onderwijl in zijn privéleven zélf het mannelijke geslacht aanhing… Tja, iedere gelovige wéét dat God zelfs de grootste zondaar vergeeft en met open armen ontvangt – zo die oprecht berouw toont tenminste; benieuwd naar wat Fred Phelps voor zichzelf te zeggen had toen hij voor zijn schepper moest verschijnen…
Extreme liefde
Maar persoonlijk vind ik Theroux’s meest beklijvende documentaire nog altijd zijn minst spectaculaire: “Extreme Love: Dementia” van 2012.
https://en.wikipedia.org/wiki/Extreme_Love:_Dementia: “Louis travels to Phoenix, Arizona – the capital of dementia care. He spends time at Beatitudes, a residential institution, and also with those looking after loved ones at home to try to understand the struggle of living in a world of encroaching shadows – and of keeping relationships alive in circumstances that can be among the strangest and most challenging imaginable.”
Zoals de titel al aangeeft handelt deze – als tegenhanger van extreme haat – over misschien wel de extreemste vorm van liefde: die voor dementerenden vanwege hun partner en andere familieleden… Hat off Louis Theroux!
