Masterstudent Dagmar Somers (VUB), die zopas een masterproef schreef over agro-ecologie in Leuven, vindt dat de Leuvense voedselstrategie op een aantal vlakken voor verbetering vatbaar is. Zo betreurt hij dat het begrip biologische landbouw nergens terug te vinden is in de beleidsteksten. De boeren die hij interviewde zien weliswaar goede intenties in de voedselstrategie, maar geven toe dat de stad nog teveel kansen laat liggen en dat er agro-ecologische kennis ontbreekt om een robuust beleid uit te bouwen. Somers betreurt ook dat Leuven van plan is om grote, strategisch gelegen landbouwoppervlakten vol te bouwen met woningen. Dat is het geval langs de Sint-Jansbergsesteenweg in Heverlee en de Wakkerzeelsebaan in Wijgmaal. Ook de toekomst van Parkveld in Heverlee is nog onzeker. Dat vertelde hij afgelopen weekend tijdens het klimaatkamp van Fiesta Partigiani in Wilsele.

Agro-ecologische landbouw is landbouw die rijke ecologische systemen ondersteunt zowel landschappelijk, bodemtechnisch als inzake biodiversiteit. Momenteel wordt nog slechts 1,3 procent van het landbouwareaal in Vlaanderen biologisch bewerkt, terwijl dat in Europa 8,5 procent is en EU dit tegen 2030 wil opkrikken tot 30 procent. De Vlaamse visie beperkt zich tot het creëren van ecologische buffers rond natuurgebieden. De Leuvense regio telt een tiental biologische boerderijen. Het zijn voornamelijk CSA-boerderijen waar klanten in het begin van het landbouwjaar een bedrag betalen waarvoor ze in ruil het hele jaar groenten en fruit kunnen komen halen. Op deze manier worden de financiële risico’s zoals een slechte oogst door droogte of wateroverlast samen gedragen door producent en consument.

Somers betreurt dat de Leuvense voedselstrategie niet resoluut voor biologische landbouw kiest. Hij wijt dit aan de oververtegenwoordiging van organisaties zoals de Boerenbond in de stedelijke Voedsel- en Landbouwadviesraad, terwijl bioboeren rond Leuven hierin niet actief betrokken zijn. Nochtans hebben zij en hun vertegenwoordigers de expertise over duurzame landbouw. Ook het feit dat Leuven zoveel landbouwgrond opoffert aan bewoning is nefast. Volgens de vzw FIAN is toegang tot landbouwgrond één van de grootste drempels voor de ontwikkeling van agroecologie in Vlaanderen. Met een Voedsel- en Landbouwadviesraad waar de lokale bioboeren niet vertegenwoordigd zijn, een woningbeleid dat kansen voor het voedselbeleid ondermijnt en onduidelijkheid over het budget voor dat beleid, lijkt het ‘succesverhaal’ van de voedselstrategie, maar een deel van de realiteit. Leuven mist volgens Somers ook een langetermijnvisie voor zijn voedsel- en landbouwstrategie.

Het Leuvense OCMW lanceerde in 2020 en 2022 oproepen aan landbouwbedrijven voor de bewerking van respectievelijk 9 en 22 ha gronden en hanteerde hierbij duurzaam, economisch haalbaar en vernieuwend als selectiecriteria. Die oproepen hebben veel kansen gecreëerd voor lokale CSA-boeren en de bevraagde boeren beschouwen het als een zeer relevant beleidsproject. Ondanks de positieve ervaringen heerst er echter onduidelijkheid over de selectieprocedure en heeft men vragen over de langetermijnvisie. Het korte keten-distributieplatform Kort’om Leuven zorgt ervoor dat lokaal voedsel tot in de Leuvense winkels en restaurants geraakt. Hoewel de uitbouw van dit platform in eerste instantie een vraag was van CSA boeren werkt vandaag geen enkel CSA bedrijf met het platform samen. Somers wijt dit aan het feit dat Kort’om nog te veel volgens de regels van het dominante voedseldistributiesysteem werkt en niet afgestemd is op de noden van agro-ecologische boeren. Het is met name nog steeds sterk verstrengeld in neokoloniale relaties met het globale zuiden, staat in dienst van een kleine groep multinationals en is zeer boer(in)-onvriendelijk.
LUC VANHEERENTALS