Er zijn zo van die momenten waarop ik het moeilijk heb met veel, met alles eigenlijk. Momenten van het besef van onmacht. Momenten waarop alle zinnen op een vraagteken eindigen. Hoe komt zo’n gevoel opdagen?

Misschien was het het kleine miertje dat zo net via het klavier in mijn laptop kroop? Mischien mijn blik op het hoopje zand dat onder het stopcontact groeit en het besef dat de miertjes daar verantwoordelijk voor zijn en de kortsluiting nabij? Misschien de zoveelste domme selfie op Facebook? Misschien is het het beeld dat ik sinds gisterenavond maar niet uit mijn geheugen krijg, het beeld van die grote graafmachines die met hun schelle lichten verder graafden terwijl ik, achter de heuvel, een bijeenkomst filmde van de families die, zonder enig verhaal, maanden geleden uit hun huis werden gezet.

Het gaf zo’n goed gevoel gisterenavond, die solidariteit, die strijdbaarheid, die emotionaliteit, zelfs de tranen hielpen bij de euforie van het moment. Toen ik vanmorgen wakker werd was het goede gevoel weg. Alle felicitaties voor het werk van Copa Favela 2014 klonken bitter. Alle afspraken voor volgende bijeenkomsten leken mij futiel. 

Jaja, ik wil nog wel verder filmen, verder registreren hoe grof de mensenrechten geschonden worden voor de schone ogen van de Fifa en de glorie van Brasil, maar wat haalt het uit? Misschien help ik gewoon om de lont uit het kruitvat te houden? Ik voel mij de vastgezette zwarte pion op het grote schaakbord waar wit aan de winnende hand is. Ik voel mij de strohalm waar de drenkelingen hoopvol naar grijpen. Ik voel mij schuldig.

Waarom gingen we gisterenavond niet met z’n allen voor de graafmachines staan om hun werk te verhinderen? Waarom kamperen we niet aan de ingang van die gehate voetbalarena tot iedereen die, zogezegd, uit z’n huis is gezet voor de Copa, een geldbedrag heeft gekregen dat in overeenstemming is met wat met geweld is ontstolen?

Zogezegd, want gisteren hoorde ik dat al die werken in Camaragibe misschien zelfs niets met de Copa te maken hebben. De onduidelijkheid is onvoorstelbaar. De deurwaarder (in de film ‘Gol Contra‘) zei dat de huisjes weg moesten voor het verbeteren van de toegang tot de nieuwe voetbalarena en iedereen herhaalt dat ‘vage zinnetje’. Nu duiken berichten op dat het voor de realisatie is van een oud project dat jaren geleden onder een andere politieke constellatie werd afgeschoten. Iemand had weet van een groot viaduct dat nog voor veel meer onteigeningen zou zorgen en dat er uiteraard niet zal staan als op 14 juni de aftrap van de Copa wordt gegeven.

Ik ken niets van wegenwerken en de termijnen die nodig zijn om een weg te bouwen maar zoals de vlakte vol steenhopen en verwrongen ijzer er vandaag in Camaragibe bijligt heb ik mijn twijfels.

Dat de nieuwe voetbalarena van Recife alleen maar werd gebouwd om de projectontwikkelaar Odebrecht zijn 33 jarenplan voor de bouw van de Cidade da Copa (Stad van de Beker) mogelijk te maken wordt mij steeds duidelijker. Misschien past de huizensloop in Camaragibe in dat plan van Odebrecht. Ik filmde op de openbare voorlichting die de Odebrechtgroep hield over de Cidade da Copa en hoorde de woordvoerder bij herhaling zeggen dat zij niets te maken hebben met wat in Camaragibe gebeurt. Met zoveel nadruk dat ik toen meteen het gevoel had dat de voorlichting camouflage was voor een plan dat niemand mocht kennen, en waar de huizensloop in Camaragibe ook in pastte. Dat gevoel wordt bij alles wat ik sindsdien hoor of zie alleen maar bevestigd.

Er zijn zo van die momenten waarop ik het moeilijk heb, momenten waarop ik hoop dat de Black Blocks opduiken en de lont in het kruitvat van deze zieke maatschappij steken.