Op 140 locaties in Vlaanderen en Brussel konden gezinnen en jeugdgroepen de voorbije maanden gratis deelnemen aan een leuke luistertocht in griezelthema, waarbij ze aan de hand van QR-codes op de borden langs de route een verhaal in zeven delen beluisterden.
In totaal namen 35.000 kinderen en (groot)ouders deel.
Griezelen in het kader van polarisatie
Naast gezinnen een leuke activiteit laten beleven gingen we als kwb met de griezeltochten een extra uitdaging aan: dynamieken van polarisatie zichtbaar en bespreekbaar maken.
Polarisatie is een universele dynamiek. Ieder onder ons deelt mensen in in groepen, en daar is op zich niets mis mee. In vroegere tijden was het een manier om in te schatten of een omgeving veilig was. Door te denken in ‘wij’ bevestigen we onze identiteit, en identiteit biedt veiligheid en houvast. We mogen bovendien niet vergeten dat polarisatie een positieve dynamiek kan teweegbrengen in een samenleving. Sommige maatschappelijke problemen kunnen net door polarisering op de agenda geplaatst worden.
Problematisch wordt het wanneer een wij-groep zich afzet tegen de (vermeende) identiteit van de zij-groep. Dat zorgt voor een toenemende onderlinge spanning, en mensen leren elkaar steeds minder kennen. Gevaarlijke polarisatie staat haaks op de kern van kwb: sociaal contact. Waar we mensen in al hun verschillen kunnen verbinden, ontstaan bruisende buurten.
Het verenigingsleven neemt sinds jaar en dag de taak op zich om maatschappelijke uitdagingen op samenlevingsniveau te benoemen en aan te pakken. Vanuit kwb is het verschaffen van inzichten rond polarisatie een belangrijke stap in het versterken van buurten en het verbinden van de mensen erin.
Van maatschappelijke uitdaging naar socio-culturele praktijk
Om polarisatie op een laagdrempelige manier tot bij een breed publiek te kunnen brengen, besloten we als kwb om de thematiek te koppelen aan onze QR-luistertochten, die in twee eerdere edities hun succes al hadden bewezen.
In de zomer van 2021 startte de uitwerking van de verhalen. De auteur van de verhalen (An Neven) werkte nauw samen met polarisatiestrateeg Chris Wyns en kwb-medewerker Koen Vandecruys om de verschillende rollen en dynamieken binnen het wij-zij-speelveld in de verhalen te verwerken. De personages werden opgebouwd volgens het denkkader van de Nederlandse filosoof Bart Brandsma, die vijf rollen in polarisatie benoemt.
Zodra de verhalen op punt stonden, gingen we aan de slag met het ontwikkelen van een laagdrempelige methodiek om de deelnemende kinderen en jongeren deel te laten uitmaken van de dynamieken in de verhalen, en om tegelijk feedback te krijgen over de manier waarop deelnemers tijdens het verhaal beïnvloed werd door de dynamieken en de mate waarin hun ingenomen positie evolueert in de loop van het verhaal.
In beide verhalen kregen de luisteraars drie vragen die ingingen op de beleving van het verhaal. Die polsten naar de mate waarin de luisteraar stelling innam en naar of deze tijdens het verhaal al dan niet versterkt. De vragen, die via een laagdrempelige tool op de smartphone van de deelnemers verschenen, konden vrijblijvend worden beantwoord. Deelnemers die erdoor geprikkeld waren, ontvingen na de tocht een mailing met bijkomende informatie over het thema polarisatie en de uitwerking van de griezeltochten.
Actief luisteren
Ook de komende jaren zal kwb via laagdrempelige initiatieven polarisatie onder de aandacht brengen. “Polarisatie en luisteren gaan voor ons hand in hand”, aldus Koen Vandecruys. “We ondersteunen onze duizenden vrijwilligers om in hun buurt actief te luisteren. Als kwb kiezen we immers resoluut voor verbinding. Want waar we mensen in al hun verschillen kunnen verbinden, ontstaan bruisende buurten.”
Meer weten? Check www.kwb.be/polarisatie.
