De organisatie bestudeert mediaberichten en reportages over mentale en fysieke beperkingen. “Mensen met handicaps en hun familieleden posten hun feedback op onze site. Die spelen wij dan weer door aan mediamakers”, vertelt medewerker Ben Van Elslander. “Mensen met een handicap komen te weinig in beeld. Vaak zijn de beelden stereotiep of eenzijdig. Daarom sporen wij personen met een handicap aan om zich in te schrijven voor een quiz of op zoekertjes te reageren. Ook programmamakers moedigen we aan om handicaps in gewone programma’s te integreren.”
Tips voor mediamakers
Handiwatch geeft mediamakers enkele praktische wenken voor een correctere beeldvorming. Het handboek ‘Handicap in de media: waarom en hoe?‘ stimuleert producenten handicaps vanuit diverse invalshoeken te benaderen. Via de Taalwijzer ontdekken mediamakers hoe ze handicaps kunnen benoemen. De organisatie verzorgt ook workshops waarbij producenten vragen stellen en drempelvrees overwinnen.
“We hopen dat programmamakers handicap niet als uitgangspunt kiezen”, vertelt Van Elslander. “Nu nemen professionele deskundigen al te vaak het woord; de mensen over wie ze spreken, moeten ook het woord krijgen en vertellen over hun rol in de samenleving: (vrijwilligers)werk, hobby’s en talenten.”
Breed perspectief op handicap
De reportage Leven in het donker laat zien hoe jongeren met een visuele handicap de wereld ervaren. “Hoewel de reportage handicap als uitgangspunt neemt, is dit een van de beste in zijn genre”, meent Handiwatch-stafmedewerker Nancy Lievyns. “De focus ligt niet op hulp en ondersteuning, maar op hoe mensen hun leven inrichten. Niet de begeleiders, maar de personen zelf komen aan bod en het taalgebruik zit goed.”
Op hun handicap na verschillen de geïnterviewden qua leefwereld en expertise. “Scott heeft een baan en een relatie, Dwight heeft hobby’s en liefdesverlangens”, vertelt Van Elslander. “Sommigen zoeken contact met lotgenoten, anderen bewust niet.” Moeilijkheden relativeren de getuigen met een onverwachtse twist en niet alleen modelblinden staan in de kijker.
Positieve evolutie?
Televisieprogramma’s als ‘De Gezondheidsreis in Turkije‘ benaderen handicap nog steeds vanuit een medische invalshoek. Toch ziet Van Elslander vooruitgang: “In Thuis is het personage Stijn een voorbeeld van positieve beeldvorming. Ook al stapt hij moeilijk, de nadruk ligt op zijn doctoraatsproject en zijn leven als jongere onder de jongeren. Films als Yo, también, Adem of Sex & Drugs & Rock & Roll belichten méér dan handicap. Ze brengen ook de omgeving in beeld, waarbij het draait om aanvaarding, levenskracht en respect.”
In de geschreven pers zien Van Elslander en Lievyns te weinig vooruitgang. “Geregeld verschijnen betuttelende foto’s, waarop bijvoorbeeld de burgemeester kindjes met een verstandelijke handicap knuffelt”, vertelt Van Elslander. “Het taalgebruik over mensen met een handicap laat te wensen over”, stipt Lievyns aan. “Schrijvers schilderen hen af als lijdend voorwerp of als held. Hopelijk leidt de reportage in Koppen XL tot een bredere beeldvorming.”
Surf voor meer informatie naar www.handiwatch.be.
© 2011 – StampMedia – Ellen Kil
