Sarah Bauer, filmmaakster, nodigde mij uit via haar Facebook pagina de documentaire FEM IN ART van het RHEA (Expertisecentrum Gender, Diversiteit en Intersectionaliteit) te bekijken. Dat heb ik (deels) gedaan. De film kan je op Vimeo bekijken. Graag deel ik mijn beschouwingen.

Het werd een inspirerende ervaring. De moederrol die de mens doorheen 5 miljoen jaar evolutie heeft getrokken, in bijzonder uitdagende omstandigheden, kan misschien toch ook vandaag niet zonder risico’s op zulke grote schaal losgelaten worden.

De emancipatie is ontegensprekelijk een supergrote heilzame evolutie, maar brengt zij niet tegelijk gevaren mee voor kind én Mensheid? Het lijkt de hoogste tijd de bril van een bepaalde enthousiaste framing even af te zetten.

————————————————————————————————————-
De eerste 14 minuten van de interviews heb ik met levendige aandacht bekeken en overdacht.
Mooi werk, mooie boodschappen.
Intelligente en sterke vrouwen komen aan bod.

Een ranke, bloedmooie danseres uit Brazilië komt binnen met haar heldere gedachte en gesproken boodschappen. “Ik ben van eenvoudige komaf, mijn ouders zagen dat ik heel veel plezier beleefde aan dansen. Hier in Brazilië is kunst en expressie zeer gewaardeerd. Zo kon ik op den duur mijn brood verdienen met dansexpressie.” De beelden van het bewegende meisje spreken tot mijn ziel. Ik realiseer mij dat we hier in de lage landen niet veel dansen, een gemiste kans. Natuurmensen dansen. Het pleidooi voor meer (trilling) voelen met de huid en voor Dans, dat staat ook dicht bij mijn denken.

De doelstelling meer mensen van rolmodellen te voorzien is me ook intelligibel en dierbaar. Onze prof “seksuele psychologie”, de in 1995 gevolgde colleges nog voor het concept gender doordrong, zei dat ook al: voor jonge vrouwen gaat opklimmen en een plaats in de publieke ruimte, in de maatschappij innemen, veel beter als zij voorbeelden zien.

Ook de woorden en de présence van de betreffende vrouwelijke regisseuse zijn indrukwekkend. Zij maakt een oude droom waar in films die met beeld en woord werken, en in doceren. Een ware vernieuwer. “En ik ben Gay. Dat bepaalt mijn blik mee. Er moeten vele benaderingen naast elkaar kunnen staan.”

Het is inderdaad een mooie Beweging die aan de gang is. Dat heb ik in 1997 al toegejuicht met twee opiniestukken in De Standaard. “Vrouwelijke waarden als [maatschappelijk] medicijn ” was de titel.

Daarbovenop geef ik recent echter aandacht voor wat misschien de  keerzijde  kan zijn. De crèche doet onze “nieuwe mensen” (op de historische, generationele tijdslijn) vaak geen deugd, zo lijkt het, en dit net in hun meest kwetsbare, formatieve maanden. “De eerste 1000 dagen”.

Daarbij zie ik verbanden tussen de nieuwe positie van de vrouw (miljarden vrouwen wereldwijd eigenlijk) met een aantal nieuw opgedoken zorgen en problemen rond onze jeugd (ik beperk mij tot de nationale en Vlaamse situatie).

Die zorgen gaan van zwerfvuil laten slingeren, binge drinken, problemen met de leesvaardigheid, schrijven en spreken, onzekerheid over het eigen geslacht, grotere behoefte aan safe places, kwetsbaarheid voor “micro agressie ” en voor debat op het scherp van de snee, automutilatie… tot sterk vergrote nood aan psychiatrische hulp. Iets wat de sector (voorlopig?) niet kan bieden.

Bericht uit De Standaard van dag op dag twee jaar geleden. Dit bericht hebben we precies twee jaar geleden gelezen en gedeeld. De waaier aan feiten en voorbeelden van maatschappelijk falen bij het overnemen van de rol van de moeders van jonge kinderen valt niet langer te negeren.

We worden als maatschappij ook geconfronteerd met iets waarover kinderarts Peter Adriaenssens sinds een paar jaar ernstig bezorgd moet getuigen: nooit geziene aantallen kinderen zo jong als 10 jaar die op Spoed aan de poort komen met… zelfdodingsplannen.

Het is natuurlijk (luid) vloeken in de kerk, maar ik zie mij geroepen hierop de aandacht te trekken met behulp van dit interpretatiekader. Zou het immers niet zonde zijn, een nogal onhoudbare toestand, indien we – met alle goede bedoelingen en plezier – vrouwen de ruimte en de tijd geven om met film, beeld, dans, studie… enzovoort creatief en verrukt bezig te zijn… als daardoor de baby’s, de kleuters en de tieners met ernstige problemen en tekorten geconfronteerd worden?

In de opiniestukken in 1997 schreef ik het al, nadat ik dit sinds de jaren 70 als tiener al intuïtief wist: deze maatschappij is té mannelijk. Ik zag dat, onze moeder had veel meer te bieden dan zij maatschappelijk kwijt kon. (Zie interview in De Standaard van maandag 13 november). Maar ik vrees dus een beetje dat die blije, positieve kentering die er voor de vrouw en haar genie is gekomen, gepaard gaat met ernstige nadelen.

Een zaak die nog verergerd wordt omdat in de flow van “waauw-emancipatie!” voorlopig weinigen de last, pijn, verwarring, eenzaamheid, ziekte, armoede kou… van die kinderen wil begrepen zien als gevolg van… de historisch nooit geziene graad van afwezigheid van de moeders.

Het zou mooi zijn als vrouwen van nu, die zo taboe-doorbrekend en open zijn geweest voor de zaak van de vrouw, voor de transgender, zelfs voor de armen zoals danser Pipa in de docu onderstreept, het Kind ook volop ter harte konden nemen.

Liefst zag ik hierover onderzoek, debat en bewustzijn op gang komen vóór vrouwen terug naar hun kinderen worden gedwóngen. Door de – wegens omstandigheden ongewoon lang uitgebleven – nieuwe oorlogssituaties. Zoals we in Oekraïne snel en grondig zagen gebeuren.

De belangrijkste, nuttigste, en misschien absoluut on-misbare taak van de vrouw die moeder wordt, is misschien – gedurende enkele jaren – toch de moederrol. De hierboven heel summier aangehaalde lijst met “nieuwe problemen” bij kinderen lijkt alvast genoeg reden om de kwestie zonder taboes te onderzoeken.