We zijn Jelle Creemers dankbaar voor zijn reactie op het opiniestuk van Ludo Abicht op deredactie.be over fundamentalisme en slachtverbod. Als docent aan de Evangelische Faculteit in Leuven verricht hij met name onderzoek naar religieuze minderheden in België in relatie tot overheid en maatschappij. Een opiniebijdrage biedt ruimte voor een dynamische omschrijving van de plaats van Christelijke kerkgemeenschappen in ons land. Meer dus dan de onvermijdelijke strategische elementen van binnenuit of naar de samenleving toe, waarmee de georganiseerde christendemocratie onvermijdelijk rekening moet houden.
Met de titel Eigen ethiek eerst gaat het opiniestuk van Jelle Creemers evenwel een andere richting uit. De titel is ruimer dan de actualiteit rond onverdoofd slachten, maar we lezen er niets over de intrinsieke meerwaarde voor elke geloofsgemeenschap om zich binnen een diversiteit aan levensbeschouwingen te kunnen ontwikkelen. Wel is de auteur “vriendelijk voorstander van een voortgaand gesprek”.
Graag hadden wij vernomen op welke wijze hij het pluralisme in onze open samenleving vertaalt binnen de eigen geloofsgemeenschap. We hebben het dan niet over het opkomen voor rechten van andere geloofsgemeenschappen die onder een andere vorm ook gevoelig kunnen liggen bij de beleving van de eigen geloofsgemeenschap. Neen, we willen graag vernemen op welke wijze het mogelijk egocentrisme overstegen wordt en elk engagement gewaardeerd en gestimuleerd wordt. Ook wanneer dit van een andere levensbeschouwing uitgaat.
Wordt de uitbreiding van het referentiekader in een open samenleving waarin actief pluralisme voorop staat, als een absolute meerwaarde ervaren voor de ontwikkeling van elk individu en voor elke gemeenschap?
Naast de autonome zoektocht naar het uitdiepen van de eigen geloofspunten en de beleving ervan, betekent dit dat er principieel van uitgegaan wordt dat het referentiekader voor de ontwikkeling vandaag sowieso ruimer moet zijn dan de eigen gemeenschap. Naast dynamieken vanuit de eigen ideeënwereld wordt er actief ingespeeld op de evolutie van kennis en worden andere levensbeschouwelijke uitgangspunten als evenwaardig aanvaard en als argumentatie opgenomen in de eigen beleving. Enkel zo komt de samenleving tot een sociaal contract : het individu geeft de individuele natuurlijke vrijheid op omdat het samen leven zoveel meer meerwaarde en groeikansen biedt aan al haar leden.
In die dynamiek binnen een diverse samenleving is het primordiaal om individuele keuzes te stimuleren. Wanneer levensbeschouwelijke keuzes evenwel gevolgen hebben die tegenstrijdig zijn met algemeen geldende normen in onze samenleving wordt de keuzemogelijkheid beperkt. Over een beredeneerd standpunt over leven en het menselijk leven daarbinnen, kan je wellicht blijvend van mening verschillen en het wettelijk kader willen aanpassen aan de eigen inzichten. Over het vermijdbaar leed dat je dieren aandoet door ze een verdoving te ontzeggen is die marge veel kleiner. Onbestaand eigenlijk. Het verschil lijkt me dat er bij de standpuntbepaling over het respect voor het (menselijk) leven argumenten worden gehanteerd die geloofspunten overstijgen, wat niet het geval is bij de verdediging van het onverdoofd slachten van dieren.
De argumentatie daarbij pragmatisch vernauwen door te verwijzen naar een selectieve verontwaardiging van de publieke opinie is vandaag misschien handig, maar lijkt me ronduit cynisch naar de maakbaarheid van onze samenleving toe.
Maar wie dialoog zegt staat alvast principieel open voor een minimum aan wederzijds begrip en respect, en dat is al een heel eind op de weg. We hebben er evenwel allemaal belang bij dat er niemand hoeft te twijfelen aan de professionele of menselijke kwaliteiten van iemand omdat die een uitgesproken levensbeschouwelijke mening zou hebben. Alle vormen van segregatie zijn tegengesteld aan integrale kwaliteitszorg .
