Help! Ik heb geen sociale rechten. Het feit dat men asiel-aanvragen stopzet, nachtopvang dreigde te sluiten, voedselbedelingen bemoeilijkt worden… is mens-ont-erend. Maskers vallen figuurlijk af. Als er niet genoeg maskers zijn, is het blijkbaar vooral heel snel eigen volk eerst… Indien mensen door het systeem uitgespuwd worden, moeten we onszelf organiseren om in wederzijdse hulp en solidariteit te voorzien. Voeg daarom bij #Mercivanuitmijnkot ook #wederzijdsehulp toe.
Elk land reageert verschillend alsof het virus overal een nationale variant zou kennen, zeker de Angelsaksische corona-variant blijkt daarbij precies van een ander kaliber. Het wordt duidelijk in welke landen er nog iets overschiet van de welvaartsstaat en in welke landen de sociaal-darwinistische ideologie volledig naar boven komt drijven (VS en UKbijvoorbeeld). Het zegt iets over hoe deze crisis wordt aangewend om een bepaalde politieke economie te reproduceren.
#niemandisillegaal
Vorige week bezocht een Duitse parlementariër Moria, waar veel vluchtelingen vastzitten, zijn standpunt laat weinig aan de verbeelding over:
“Iedereen die nu niet handelt zal medeplichtige zijn aan de catastrofe die iedereen in Lesbos hier afwacht.”(1) Erik Marquardt, Duitse MEP
Het feit dat bepaalde NGO’s hun personeel moesten terugtrekken heeft een heel pervers effect als er geen humanitaire maatregelen genomen worden.
“Vroeger was het politiek opportuun voor de staat om hulp aan deze gemeenschap te weigeren omdat ze wisten dat NGO’s het gat zouden opvullen, maar nu kunnen we dit niet [dit gat opvullen] doen omdat we onze vrijwilligers en medewerkers moeten beschermen en de potentiële verspreiding onder mensen die zeer kwetsbaar zijn en een slechte gezondheid hebben, moeten beperken”(1).
Er wordt in de mainstream- media niet meer gesproken over de mensen die vastzitten aan de Turks-Griekse grens of andere internationale conflicten, hoewel een uitbraak op Lesbos onwaarschijnlijk een veel grotere mortaliteit zal veroorzaken. Zonder hoogdringende humanitaire maatregelen wordt het nog erger. Welke tendensen er voorheen al bestonden in de politieke economie lijken vandaag door het Corona-virus nog versterkt te worden. Het probleem is dat de gezondheid van alle mensen, zoals verwacht, niet voorop komt te staan. Neen, niet iedereen loopt evenveel risico. Vluchtelingen, daklozen, chronische zieken, mensen die aangewezen zijn op bepaalde zorginstellingen die ‘noodgedwongen’ sluiten, mensen in precaire (arbeids-) situaties,… lopen de facto extra risico. Door niet in zorgmaatregelen te voorzien. Door hun basisrechten te schenden. Door niet in huisvesting te voorzien. Housing first! is meer dan ooit een urgente eis.
In de Parijse regio is er een verwoede strijd in de CRA (Centre de Retention Administratives) waar veel migranten gevangen zitten. Het gevangenisregime verhardt, de levenscondities zijn onveilig én onhygiënisch. Met de sluiting van de grenzen is deportatie niet aan de orde, waardoor deze centra in nog meer opzichten een volledige gevangenis worden (2):
Sommige humanitaire verenigingen die in de centra werken (Cimade, Assfam, France Terre d’Asile, Forum Réfugiée, l’Ordre de Malte) zijn gestopt met hun komst naar het CRA. Het schoonmaakpersoneel is niet meer in de centra, en in veel gebouwen is er geen zeep meer beschikbaar voor de gevangenen. In de meeste detentiecentra is er geen OFFI meer of bijna geen OFFI, dus geen sigaretten meer kopen of telefoons meer opladen. De ziekenboeg en de dokters blijven de gedetineerde gevangenen verachten, de politie staat op een afstand van enkele meters van hen, terwijl het bekend is dat de enigen die van buiten het centrum komen en het virus terug naar binnen kunnen brengen, zij zijn…
Ook in Italië zijn er sinds zondag nu in achtentwintig gevangenissen protesten aan de gang… Zowel in Frankrijk als Italië is de oorzaak: de aangekondigde maatregelen in het kader van het corona-virus.
Klassepolitiek, solidariteit en wederzijdse hulp
In Italië ontstond er vorige week donderdag een spontane stakingsgolf omdat veiligheid en hygiëne niet gegarandeerd kon worden in die sectoren waar mensen aan het werk blijven. In Engeland staat een huurstaking op de agenda via wederzijdse hulp-groepen (na een maatregel die vooral eigenaars (landlords) ondersteunde), eergisteren was er in Spanje een staking bij Mercedes omdat de werkgever geen veilige condities kon garanderen:
5,000+ workers in Spain decided to strike after their employer — Mercedes-Benz — ordered them to come to work despite the virus.
Working-class militancy saves lives.pic.twitter.com/NCELBEY1Ww
— Eric Blanc (@_ericblanc) March 16, 2020
Ook in België zijn diegenen met het meest precaire statuut ofwel getroffen omdat ze minder rechten hebben (interimmers bijvoorbeeld) en omdat ze loon in rook zien opgaan. Het is duidelijk dat de risico’s en lasten heel ongelijk zijn, afhankelijk van welke plek je inneemt in de politieke economie van dit land. Het voordeel is misschien dat er nog een sterker geïnstitutionaliseerd sociaal opvangnet overblijft (bekomen door sociale strijd) met maatregelen zoals technische werkloosheid, economische werkloosheid, ziekte-uitkering,… terwijl de opvang in andere landen misscchien veel meer buiten markt en overheid valt. In vergelijking met landen waar de welvaartsstaat onder het neoliberalisme nog veel harder werd aangevallen of waar er nooit dergelijke geïnstitutionaliseerde sociale zekerheid bestond.
Het zal erop aankomen om solidariteit te organiseren van onderuit met diegenen die uit de boot geduwd worden.
Laat een regering van nationale eenheid er niet voor zorgen dat we in nationalistische of coorporatistische reflexen vervallen. Het zou niet de eerste keer zijn in de geschiedenis. Dat vooral banken en grote bedrijven gered worden en het voor de rest iedereen voor zich is… Want we leven wel degelijk in het kapitalisme. Een korte video van Naomi Klein over de shock-doctrine en hoe dit nu toegepast wordt met het corona-virus:
Ongeacht welk papier, job of statuut je hebt: don’t mourn (cough), organize.
#SolidarityNotBorders
Enkele mogelijkse eisen:
- organiseer jezelf en #blijfbinnen is niet gelijk aan #slikallemaatregelen. Veel solidariteit en wederzijdse hulp wordt al georganiseerd. Richt zelf initiatieven op waar nodig. Sociale zekerheid onstond van onderuit.
- menswaardige en veilige (arbeids)condities voor iedereen
- Stop de criminalisering van mensen op basis van afkomst en solidaire mensen. Niemand is het meer waard ziek te worden dan iemand anders. Burgerschap voor iederen op Belgisch grondgebied.
- Mensenrechten garanderen voor iedereen. Gezondheid eerst.
- Gegarandeerde huisvesting, verbod op uithuiszetting. Opschorting om huur te betalen bij insolvabiliteit.
- Sluiting van gesloten centra
- Directe humane evacuatie van risico-plekken zoals Moria
- Basisloon
- De politieke keuzes die gemaakt worden zijn niet enkel ‘medisch’, maar bij uitstek ook politiek. Er is geen vermeende ‘neutraliteit’ op basis van een neutrale wetenschap. Politiek vanuit een ‘loutere objectiviteit’ moet verworpen worden. Want indien dat geaccepteerd wordt komt politiek volledig boven en los van ethiek te staan. Niets is ethischer dan keuzes maken die een hele gemeenschap treffen (en misschien vooral: diegenen die niet tot die gemeenschap behoren).