FOS had een gesprek over de situatie met Morena Guadalupe Murillo, de coördinatrice van het Overleg over Seksuele en Reproductieve Gezondheid in El Salvador.Het overleg is een werkgroep binnen het FNS, het Nationaal Gezondheidsforum, opgericht door FOS-partner ACCPS. Organisaties en experten brengen hier hun ervaring en kennis samen, met als doel suggesties aan de overheid over te maken. De werkthema’s zijn tienerzwangerschap en familieplanning, geweld tegen vrouwen, hiv/aids en baarmoeder- en borstkanker.
Hoe kan het hoge aantal tienerzwangerschappen in Centraal-Amerika verklaard worden?
Bij 29% van alle geboortes zijn de moeders jonger dan 18 jaar. Het is een kwestie van opvoeding, cultuur en een gebrek aan effectief beleid. Het gebruik van voorbehoedsmiddelen is nog steeds een delicaat thema: erover spreken zou seksuele contacten bij jongeren aanmoedigen. In het secundair onderwijs is seksuele opvoeding niet opgenomen in het programma. De meeste schooldirecties houden er liever hun handen van af, maar gelukkig niet allemaal. Het gezondheidscomité in Teotepeque zorgde ervoor dat ik van de schooldirecteur een les mocht geven. Ik vraag dan: “Als je zwanger wordt, ga je dan verantwoordelijk zijn voor je kind?” – “Ja”, antwoordt iedereen. – “Heb je geld om het kind te voeden en te kleden?” Jongeren zien dan snel in dat ze nog niet in staat zijn om een kind op te voeden.
Geweld tegen vrouwen is een andere bekommernis van het Overleg?
Spijtig genoeg is geweld tegen vrouwen heel ‘gewoon’, in de betekenis van veel voorkomend, maar ook – erger nog – in de mentaliteit van heel wat mannen. Daar bovenop stellen we vast dat ook de rechtbanken laks reageren. Daarom heeft het Overleg vorig jaar veel ruchtbaarheid gegeven aan een paar schokkende gevallen. Zo was er het parlementslid dat voor geweld tegen zijn vrouw uit zijn ambt werd ontslagen, maar wilde terugkeren. Door middel van persberichten en wakes hebben we zijn terugkeer in het parlement kunnen voorkomen. Een ander voorbeeld: de kapitein van de nationale voetbalploeg gaf toe dat hij een meisje van 15 had verkracht en kwam ervan af met een sociale werkstraf, om daarna weer zijn plaats in de ploeg in te nemen. Het is onaanvaardbaar dat verkrachting zo geminimaliseerd wordt! Door elke vorm van geweld tegen vrouwen aan te klagen, moet de feitelijke straffeloosheid doorbroken worden.
Het Overleg wil vooral aanbevelingen doen aan de overheid?
Inderdaad, het Overleg heeft bv. een wetsvoorstel besproken en uitgewerkt om seksuele opvoeding verplicht te maken in het onderwijs. We bespreken nu de wet met de bevoegde instanties. Op lokaal vlak kaarten verschillende comités het tekort aan voorbehoedsmiddelen bij de gezondheidscentra aan. Zulke acties helpen, maar eigenlijk moet het budget voor gezondheidszorg overal drastisch omhoog. We moeten wel erkennen dat de huidige regering ook serieuze inspanningen levert. Om de drempel voor aangifte van geweld of verkrachting te verlagen, werd de politie in 2012 bij wet verplicht om in elk departement een gespecialiseerde afdeling (UNIMUJER) te organiseren met hiertoe opgeleide agenten.
Een heikel thema blijft het verbod op abortus.
Sinds 1997 staat het recht op het leven vanaf de conceptie in de grondwet ingeschreven. Dat betekent dat ook de morning-afterpil of abortus – zelfs in het geval van gevaar voor de gezondheid van moeder of kind – onmogelijk zijn. De huidige president Mauricio Funes argumenteert dat hij niet tegen 95% van de bevolking in kan gaan. Het is goed dat vrouwenorganisaties hiervan een strijdpunt maken. Als Overleg kunnen we niet zo ver gaan. Wel vragen we aandacht voor schrijnende situaties die het strikte verbod met zich meebrengt, zoals vorig jaar het geval was met Beatriz. Ze was zwanger van een kind zonder hersenen; het was voor haar een echte lijdensweg om een kind te moeten dragen, te baren en het dan te zien sterven. Via onze banden willen we in de medische kringen begrip en goodwill creëren, zodat dergelijke toestanden vermeden kunnen worden.
Lees meer over tienerzwangerschappen in El Salvador.
02 juni 2014 Auteur: Wim Leysens Contact: karolien.debel@fos-socsol.be
