De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

IAO over migratie: tegen de globalisering van onverschilligheid

IAO over migratie: tegen de globalisering van onverschilligheid

Migratie krijgt hier op de Internationale Arbeidsconferentie serieus wat aandacht. Omdat directeur-generaal Guy Ryder er een groot deel van zijn rapport aan de Conferentie aan wijdde. Met een schouderklop van de paus zelfs. Deze week kon elk van de banken er op reageren. Op het spreekgestoelte ook Luc Cortebeeck en Marc Leemans van het ACV.

vrijdag 6 juni 2014 17:14
Spread the love

Op het uitdagende rapport van Guy Ryder werd al uitgebreid ingegaan in een vorig bericht op de IAO-blog “Migratie moet rechtvaardig (http://community.dewereldmorgen.be/blog/iaoblog/2014/05/29/migratie-moet-rechtvaardig). Hoe werd die uitdaging hier in het plenaire debat beantwoord door de ACV-ers?

Mensensmokkel

Luc Cortebeeck, erevoorzitter van het ACV,
maar hier in Genève sprekend als overkoepelend voorzitter van de
werknemersgroep, ging onmiddellijk in op het misbruik dat tussenpersonen er van
maken. Voor al te veel eindigt de reis in tragedie en dood. Als probleem echter niet
los te koppelen van het restrictieve immigratiebeleid: hoe strenger, hoe meer
mensensmokkel. Al moeten we er ons ook voor hoeden emigratie te zien als
oplossing voor de structurele problemen van een bepaald land: eerst werk in
eigen land, waardig werk dan wel. Zoals het geld dat migranten terugsturen naar
hun land van herkomst ook geen vervanging kan zijn voor ontwikkelingssteun.

Tegelijk moet gewerkt worden aan waardig werk
voor migranten in het land van bestemming. “Migranten
mogen niet worden bekeken als een kant-en-klare reservepool voor jobs die de
lokale werknemers niet langer wensen uit te oefenen
”, zei Cortebeeck. Dat
vergt tegelijk ook optreden tegen de schendingen van mensenrechten van rekruteerders,
bemiddelaars en tussenpersonen. Zelfregulering blijkt niet te werken. Met
verwijzing naar het vrijwillige certificatiestelsel dat de Internationale
Organisatie voor Migratie (IOM) en de internationale werkgeverskoepel (IOE)
begin dit jaar lanceerden. In de plaats moeten er afdwingbare normen komen,
gebaseerd op de conventies van de IAO en van de VN, met ook een verplicht licentiesysteem
voor dat soort van tussenpersonen, inclusief toegankelijke klachtenprocedures
voor migranten. In het verlengde van het hoogst belangrijke Fair Recrutement Initiativedat de IAO
onlangs opstartte.

Rights-based

In elk migratiebeleid, vervolgde Cortebeeck,
moeten de mensenrechten van de arbeidsmigranten centraal staan, met inbegrip
van de vakbondsrechten. En wie spreekt van rechten, die spreekt ook van
internationale verdragen. Met wel de vaststelling dat slechts 49 landen de
IAO-conventie 97 inzake migratie voor tewerkstelling en 23 landen de
IAO-conventie voor arbeidsmigranten hebben geratificeerd. Dat mag geen reden
zijn om ze te heroverwegen. Dat moet vooral een aansporing zijn om op alle mogelijke
manieren ratificatie te bevorderen. Samen met de VN-verdragen leggen zij de
basis voor een migratiebeleid gebaseerd op rechten (“rights-based migration”),
met voldoende aandacht voor de genderaspecten van de migratie, op basis van
gelijkheid en non-discriminatie.

Global
governance

Maar ook de global governance van migratie moet volgens Luc Cortebeeck anders. Nu
krijgt dat vorm via informele werken en raadplegingsprocessen, zonder monitoring,
zonder echte inbreng van de sociale partners en zonder veel aandacht voor de
internationale normen. Neem het meest gekende, het Global Forum on Migration
and Development (GFMD). Meer aandacht voor economische ontwikkeling dan voor
mensenrechten. Al te veel nadruk op veiligheid en grenscontrole. En een
eenzijdige focus op circulaire migratie, met extreem negatieve gevolgen wat
betreft sociale en economische rechten, het recht op een gezinsleven en
bescherming tegen uitbuiting. De Bijzondere rapporteur inzake de mensenrechten
van migranten is overigens diezelfde mening toegedaan. De IAO heeft om al die
redenen dan ook een cruciale rol te vervullen in die global governance., met inbreng ook op alle niveaus van de sociale
partners. Een regelmatig tripartiet forum over arbeidsmigratie zou kunnen
bijdragen tot een adequate tripartiet governance

Zondebok

Cortebeeck sloot af met een oproep om samen
het toenemende racisme en xenofobie aan te pakken. Vakbonden door migranten te
rekruteren en te organiseren en door sensibilisering. Werkgevers door migranten
gelijk te behandelen. En overheden door veel meer de positieve bijdrage van
migranten aan onze economie, samenleving en cultuur in de verf te zetten, dan
te vervallen in opruiende retoriek en in migranten een zondebok te zoeken. 

Racismevrije
vloer

Marc Leemans, voorzitter van het ACV en hier
in Genève woordvoerder van de werknemersgroep in de Commissie voor de
Toepassing van de Normen, sloot daar naadloos op aan in zijn toespraak in het
Paleis van de Verenigde Naties.

Het immigratiedebat wordt gecontamineerd door
racisme en xenofobie. Het bezoedelt het politieke en publieke debat, zoals we
nog maar eens zagen bij de Europese verkiezingen. Maar het contamineert ook de
wereld van het werk. En dus kan en moet de IAO een actieve rol spelen, om de
werkvloer vrij te houden van racisme en xenofobie en van de discriminatie en
het geweld dat daar het gevolg van zijn. Waarbij werkgevers en vakbonden ook
samen een eigen verantwoordelijkheid hebben, wereldwijd.

Wat werkt?

Het rapport van de directeur-generaal zoomt
vooral in op de arbeidsmigrant die al aan het werk is. Er zijn echter ook de
vele arbeidsmigranten die hun job verliezen en niet meer aan werk geraken,
vindt Marc Leemans. Twee vaststellingen: de oververtegenwoordiging van mensen
met buitenlandse roots in de werkloosheid; het hardnekkig karakter daarvan
anderzijds. Ook mijn land worstelt daarmee. En dus moet de IAO meer dan ooit
investeren in het uitwisselen van internationale beste praktijken: wat werkt en
wat werkt niet om die muren van directe en indirecte discriminatie te slopen.

Woekeren
met migratie

De directeur-generaal is terecht bijzonder
scherp voor de big business die zich wereldwijd heeft ontwikkeld rond migratie,
stelde Marc Leemans ook nog, via private agentschappen die buitenissige
vergoedingen vragen voor hun intermediaire rol, niet zelden ontsporend tot
extreme uitbuiting. Die scherpe toonzetting in het rapport is terecht. En wordt
ook gesteund door het nieuwe World of Work rapport van vorige week, dat voor
migranten uit Vietnam en Bangladesh spreekt van vergoedingen van ca. 3,5 keer
het inkomen per hoofd. De IAO heeft een belangrijke rol te spelen in het
beschermen van werkzoekenden tegen de wanpraktijken van private agentschappen.
De Conventie 181 is er uit ontstaan. Maar de schrijnende vaststellingen in de
beide rapporten vergen dat dringend wordt bekeken hoe die IAO-norm beter kan
toegepast worden op internationale transacties.

Internationale inspectie

De veelvuldige misbruiken vergen ook
zwaardere investeringen in de arbeidsinspectie, bracht Marc Leemans ook in, met
als bijzondere uitdaging de internationale samenwerking tussen de
inspectiediensten. We ervaren binnen de Europese Unie dat dit al moeilijk
loopt. De nieuwe handhavingsrichtlijn voor gedetacheerde werknemers biedt
onvoldoende vooruitgang. Nog moeilijker is het organiseren daarvan op
internationale schaal. Nochtans is dat de weg te gaan. En moet de IAO dus ook
bekijken of ze actiever kan optreden in het bevorderen van die internationale
samenwerking.

Recht doen

Marc Leemans ging net als Cortebeeck ook in
op de rights-based approach , die terecht centraal staat in het rapport van
Guy Ryder. En even terecht wordt dan in één beweging de link gemaakt met de
IAO-conventies. Het is goed om – zoals Ryder voorstelt – via een nieuwe étude d’ensemblevan de expertencommissie
vaan de IAO voor de toepassing van de normen een debat ten gronde te hebben
over een versterking van de conventies, minstens een betere toepassing ervan.
Maar tegelijk moeten we, samen met de experten, in de Commissie voor de Normen,
in alle scherpte de concrete gevallen van misbruik van migranten en van
discriminatie blijven veroordelen. Deze week liggen ter zake gevallen voor inzake
Qatar, Dominicaanse Republiek, Saoudi-Arabië, Korea en Maleisië. Hopelijk komen
we voor elk van deze gevallen tot stevige conclusies komen, zei Leemans nog.
Zoals het ook de rol is om van de Commissie van de Normen zowel als van het
Comité voor de syndicale vrijheid te bewaken dat recht wordt gedaan aan
migranten, dat migranten niet verstoken blijven van de syndicale vrijheden,
waaronder het recht te staken. Een vingerwijzing naar de moeilijkheden die de
werkgevers nu al jaren maken rond de rol van de IAO inzake het stakingsrecht.

Paus laakt onverschilligheid 

Marc Leemans verwees tot slot ook naar de
brief aan de directeur-generaal van paus Franciscus naar aanleiding van deze
Conferentie. De paus had het daarin over de “globalisering van de
onverschilligheid”, toen hij het over de massamigratie had (zie ook http://community.dewereldmorgen.be/blog/iaoblog/2014/05/29/migratie-moet-rechtvaardig). Laat het voor
ons allen een uitnodiging zijn om de migranten uit de onverschilligheid te
halen, om recht te doen aan de rechtelozen, besloot de ACV-voorzitter.

Chris Serroyen

take down
the paywall
steun ons nu!