Het nieuwste boek in de reeks AIRBORNE 44 van Philippe Jarbinet heet “Wild men”. Zulke nieuwe aflevering in de reeks is voor mij en vele anderen altijd een feest. Tijdens het betreffende weekend in december vond overigens het jaarlijkse “NUTS-weekend” plaats in Bastogne, om de belegering van dit stadje, een kruispunt van wegen van strategisch belang, te herdenken. De auteur is geregeld op die vieringen aanwezig om te signeren en contact met zijn lezers te maken.
Op 16 december begon in 1944 de Slag om de Ardennen, die ook bekend staat als Unternehmen Wacht am Rhein en als The Battle of the Bulge. Ik heb het boek met veel genoegen gelezen. We krijgen de verdere ervaringen van Virgil, de zachtaardige en vakkundige Afro Amerikaan te lezen, die door de omstandigheden gedwongen, verder optrekt met Jay. Die heeft slechte herinneringen en een bezwaard geweten na een familiegeschiedenis in de VS waarbij zwarten werden gelyncht. Beide mannen maken tijd om een burger bij te staan die dreigt dood te gaan. We zijn in prachtige beelden en vlotte dialogen getuige van diverse harde confrontaties met de vijand. De thema’s van militaire strijd en menselijke liefde, erotiek en wederzijdse bijstand zijn blijvers in dit oeuvre.
De maker, de Ardenner Philippe Jarbinet, is merkbaar nog gerijpt in vergelijking met de eerste delen van de reeks. De sfeerschepping is pakkend, met kundig opgeroepen elementen als stilte, onzekerheid, sneeuw, koude, desoriëntatie, gevaar, geloofwaardige gesprekken met de maten, de rol die toeval speelt respectievelijk toewijding bij de gewapende strijd met de vijand, de genadeloze en soms ronduit vertwijfelde gevechten… Dit is werk met hoog realiteitsgehalte en bovendien een meeslepend verhaal met menselijke diepgang. Een en ander is volgens mij nog net een beetje beter geslaagd dan voorheen. De levenslessen die de personages uit hun belevenissen puren, komen goed uit de verf. De catharsis op het einde van het verhaal, waarin alles min of meer goed komt na de gestaag opgebouwde spanning, is geslaagd en werkt bevrijdend, zoals het hoort. Hij wordt hier aangebracht in het verhaal zelf met behulp van een originele methode: een pagina vertelling in louter woorden over het verdere lot van de helden en hun vrouwen na de oorlog. Die laatste pagina gaat ook vergezeld van een bladzijde met foto’s en informatieve tekst over waar gebeurde feiten op dit slagveld.
De tekeningen zijn opnieuw om van te snoepen, zeker voor iemand die de bossen en de wilde dieren van de Ardennen mocht leren kennen. Boerderijen, herten, weides, bossen, bewapening & het rollend materieel van het 552th PIR- regiment en zuster-divisies zoals het 82th Airborne, en ook de gezichten van de personages, alles is esthetisch en trefzeker in beeld gebracht.
Het ethische engagement voor meer raciale gelijkheid en respect, en tegen racistische hufters, zowel gewone korporaals als een president Donald Trump, is waardevol. De dialogen zijn vlot, soms ontroerend, vaak stoer en grappig, zoals we gewoon zijn van deze schepper. Het uitgebeelde geweld is wel eens rauw en pakkend, er is echter niet overdreven gul mee omgesprongen. Ik heb bij de lectuur achter het tuinraam ook de lineaire chronologische ontwikkeling van de plot gewaardeerd, die komt zonder teveel flashbacks of flash-forwards.
Mooi is ook dat tussen de lijnen van het verhaal opnieuw de waarde van iets als Vriendschap centraal staat; dat fenomeen hebben we dankzij/ondanks Corona en de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, wellicht allemaal wat herontdekt. Tot spijt van wie het benijdt, is dit voorts een echt oorlogsverhaal, waarin de gender-rollen duidelijk verschillen. Een realistische beschrijving, die in de lijn ligt van de “waterscheiding” die wij in de televisie verslagen zagen optreden toen na 24 februari 2022 in Oekraïne de mobilisatie werd afgekondigd in de nieuwe oorlog: vrouwen gaan op de vlucht richting veiligheid, vaak samen met de kinderen, maar de mannen gaan richting kazerne en richting frontlinie…
