Het gebeurt niet iedere dag. Toch lees je soms, ook in de kwaliteitspers, een artikeltje dat de moeite waard is. Zo is er het interview met de gewezen burgemeester Piet De Groote van Knokke (DM 1/08/2024). Daarin is er vooreerst de inhoud van het rapport van Audit Vlaanderen over mogelijke belangenvermenging in Knokke. Nog opmerkelijker is de verwijzing naar het interview met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez in het weekblad Knack over de ware reden van de afgang van de Open-VLD. Wat het artikeltje zo lezenswaard maakt, is dat het de weerspiegeling is van het fenomeen dat oorzaak is van de teloorgang van niet enkel de Open-VLD maar van de gehele politiek.
In zijn interview in Knack legde Bouchez de vinger op de wonde.” Een onderliggende vraag hier is: hoe is uitgerekend de N-VA, die in 2003 met Geert Bourgeois slechts één verkozene in de Kamer had, zo groot kunnen worden? Dat ligt aan de ideologische positionering van Open VLD.”
Vraag is echter wat Bouchez bedoelt met de ideologische positionering van de Open VLD? Bij nader toezien heeft dat weinig met ideologie en heel veel met belangenvermenging te maken. De ideologie zoals die uit de burgermanifesten van Verhofstadt moest blijken, was immers maar een smoes. De kiezer begreep het evenwel pas op het eind van de drie regeringen durende rit. Toen bleek dat onze kroonjuwelen waren verpatst, het zilverfonds van Vande Lanotte, dat voor onze pensioenen moest zorgen, een lege doos was, en de door Dehaene opgelegde besparingen om in de Eurozone te geraken waren opgesoupeerd doordat de staatskas was geplunderd.
Om in de Wetstraat zestien te kunnen verblijven, zorgde Verhofstadt niet enkel voor de uitverkoop van onze overheidsgebouwen. Dat deed hij ook met de partij die hij met de smoes over de rechten van de burger had groot gemaakt. Eigen verdienstelijke partijleden werden opzijgezet. De deur van de Melsensstraat 34, overigens voor een groot deel gefinancierd vanuit het media-imperium van de Vlaams-nationalist Van Thillo, ging open voor overlopers die het in hun eigen partij, zowel in de Volksunie, in de SP als in de CD&V, niet meer konden maken.
Ook de ideologie werd daarbij opzijgezet voor een persoonlijke deal tussen de “verruimers” en Verhofstadt zelf. Het eigen belang van meerderen onder hen werd beloond door het verlenen van het postje dat hen werd beloofd. Dat deze vermenging van belangen niet netjes was, bracht zowel Chevalier ( SP), als Pinxten (CD&V) als Gabriëls (Volksunie) in strafrechtelijk vaarwater.
Dat ook Verhofstadt zelf en zijn kompaan Vande Lanotte niet onbesproken uit deze uitverkoop komen, kan je lezen in wat daarover werd geschreven. In zijn boek Wat ik zag was ontnuchterend beschrijft de voormalige penningmeester, de Brusselse advocaat Leo Goovaerts, hoe het er toen aan toeging.
“Over macht, geld en korte rokjes. Over verdwazing, bizarre vragen en vreemde facturen. Over de tranen van Dewael, het bedrog van Verhofstadt en de manipulaties van De Gucht.” In De Keizer van Oostende maken de onderzoeksjournalisten Wim Van den Eynde en Luc Pauwels een aanklacht tegen de machtsconcentratie in de persoon van Vande Lanotte. In Dwarsligger schetst Marc Descheemaeker, de gewezen spoorbaas, een vergelijkbaar verhaal. In zijn eigen repliek Machtspolitus pur sang bevestigt Vande Lanotte het fenomeen.
Verhofstadt zette de poort ook wagenwijd open voor de jonge De Wever. Eerder dan naar de koude waarheid van zijn partijgenoot De Gucht, en van de gehele achterban, te luisteren, deed Verhofstadt beroep op de bespraaktheid van zijn mentor Willy De Clerck om het gehele partijcongres onder druk te zetten zodat hij het vreemdelingenstemrecht kon doordrukken. Wie is er van deze “handigheden” beter op geworden? Niet de Open VLD, zoals nu blijkt.
Wat de gewezen burgemeester van Knokke een “linksige” partij noemt, werd onder Verhofstadt eerder een “linke” partij. Piet De Goote geeft er, wellicht zonder het te beseffen, de juiste verklaring voor. “Iedere kustgemeente is groot geworden door de publiek-private samenwerking. Een overheid kan niets realiseren zonder de privésector, onder meer de bouwpromotoren. Bij ons zijn de prijzen natuurlijk zodanig hoog dat iedere vierkante meter goud waard is. Knokke-Heist werd een beetje het slachtoffer van z’n eigen succes. Iedereen wilde hier kopen of investeren.”
Wat De Groote er bij vergeet, is dat niet enkel de gemeenten groot werden van de publiek-private samenwerking. Wat onder Verhofstadt begon met de lease and by back, handigheden bij het verpatsen van onze overheidsgebouwen, is nu in Vlaanderen de normale werkwijze bij de met de bouwpromotoren vooraf gemaakte samenwerkingsovereenkomsten. Hoewel de Raad van State, in een principe-arrest met betrekking tot het in Boechout gemaakte akkoord over het Vijverhof, duidelijk aangaf dat dit niet toegelaten is, omdat daardoor alles boven het hoofd van de burgers gebeurt, is deze door zakenadvocaten bedachte en gestuurde handigheid uitgegroeid tot een fenomeen, waarover Audit Vlaanderen meerdere afwijzende rapporten heeft bezorgd.
Maar wie maalt er om? Het zal de intussen tot wijnboer gepromoveerde liberale eminenties, Verhofstadt, De Gucht, Daems en Pinxten, een worst wezen. “Grapes of Wrath” (Druiven der gramschap) kan je het noemen.
