De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

@gettyimages via Canva.com
Opinie - Seppe Decubber

Wat een klas nodig heeft

donderdag 24 oktober 2024 14:17
Spread the love

 

De voorbije weken stelde Hogent het ‘Back to School’-programma voor. Dat programma houdt in dat enkele lerarenopleiders wekelijks hun klassen met leraren-in-spe verlaten, en zich wagen in het reguliere onderwijs.

Die ‘echte’ klassen blijken complex en chaotisch. “Zo houden ze voeling met de klas- en schoolpraktijk en slaan ze de brug met de theoretische kaders”, staat op hun website. Het is een “reality check” om “de kwaliteit van de lerarenopleidingen verbeteren”.

Dat de lerarenopleidingen toe zijn aan een reality check, lijkt ook de Vlaamse Regering te geloven. In het nieuwe regeerakkoord worden de opleidingen opvallend vaak vermeld. Lerarenopleidingen zullen nog meer kwaliteitscontrole krijgen dan voorheen.

Daarnaast moet elke student in het eerste jaar van een lerarenopleiding een extra opleidingsonderdeel ‘Nederlands’ volgen. Ook op de lagere en middelbare school wordt kennis van het Nederlands nog belangrijker. De taal leren is geen doel meer, het krijgt een quasi-juridische dimensie. Wie verzaakt, riskeert de schoolbonus te worden ontnomen.

Hoofdpijn

Maatregelen als deze roepen de vraag op wie er aan een reality check toe is. Het afnemen van een schoolbonus wordt door het regeerakkoord toebedeeld aan de CLB’s. Stefan Grielens, directeur van het Vrij CLB Netwerk, postte op X dat deze maatregel hem hoofdpijn bezorgt. Zijn de CLB’s, de hoeders van de mentale en fysieke gezondheid van leerlingen, echt de geschikte instantie voor deze nieuwe, rechtelijke functie?

Welke gevolgen zal deze maatregel hebben voor leerkrachten die nu al zoveel tijd spenderen aan het vergaren van bewijsstukken om een onvoldoende aan het eind van een schooljaar te legitimeren? En welke ideeën over leren houdt de regering er eigenlijk op na? Gelooft men werkelijk dat dreigementen en economische ontwrichting het leren van een taal zal bevorderen, of het vertrouwen vergroten van moeizaam te bereiken gezinnen en kinderen?

Ik gaf acht jaar les aan twee verschillende lerarenopleidingen, en maakte in die jaren ook de omvorming van een ‘lerarenopleiding’ naar een ‘educatieve master’ mee. Dat was een verrijkende en ontnuchterende ervaring.

Ik hou nog steeds van lesgeven; van de onvoorspelbare dynamieken die op gang komen zodra je voor een groep plaatsneemt en die groep iets moet bijbrengen. Ik hou van de lange weg die je met een groep aflegt. Een weg die je de tijd geeft te erkennen dat je onvermijdelijk fouten maakt en toch nieuwe kansen krijgt. Ik hoop dat iedereen in een klas dat mag voelen.

Een lerarenopleiding kan een levendig laboratorium zijn om die vaardigheden, en vele andere, te onderzoeken, te bevragen en aan te scherpen. Helaas zag ik in die acht jaar vaak hoe geïnspireerde en getalenteerde toekomstige leraren uitgeput en gedemotiveerd raakten.

De lerarenopleidingen moesten al onder de vorige regeringen inhoudelijk een spreidstand voor elkaar krijgen die onmogelijk was in de daarvoor beschikbare tijd, wat resulteerde in een overmaat aan tijdrovende en twijfelachtige verplichtingen voor studenten en docenten.

Daar komen nu nog extra lessen Nederlands bij. Intern zullen de docenten nog meer tijd moeten besteden aan kwaliteitscontroles, tijd die ze niet kunnen gebruiken voor lesgeven. De studenten die niet tijdens de opleiding ontmoedigd raakten, zo zag ik, gaven het vaak al snel op eens ze het werkveld betraden. 1 op de 4 startende leerkrachten verlaat het onderwijs binnen de vijf jaar, blijkt uit recent onderzoek.

Hoofd- en bijzaak

Welke leraar die je pad kruiste ben je dankbaar, en waarom? Jarenlang stelde ik deze vraag tijdens mijn lessen. De antwoorden die ik kreeg, hadden meestal te maken met het lef van een leraar om zichzelf heruit te vinden en aandacht te hebben voor de mensen met wie ze werkten. Met de liefdevolle ontdekking van een vak. En, opvallend vaak, met een leraar die je het gevoel gaf dat je tijd had.

Door het verder bewaken en beknotten van de lerarenopleidingen, dreigt de nieuwe regering toekomstige leraren nog meer te beroven van de instrumenten waarmee ze een klas tot leven kunnen wekken. Vakkennis. Toewijding. Inspiratie. Geduld. Durf. Of het nu om het lesgeven gaat, of om het Nederlands, een zoveelste evaluatie, een dreigement of een straf heeft niemand ooit echt overtuigd om te leren uit nieuwsgierigheid. Een nieuwsgierigheid die je op een dag voldoening, eigenwaarde en geloof in de toekomst kan geven.

 

Seppe Decubber is auteur en docent. Hij was verbonden aan de educatieve master van LUCA-ARTS en later aan de educatieve master van het KASK. Zijn debuut, ‘Romeo & Juliet lezen’, verschijnt deze zomer bij Borgerhoff & Lamberigts.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!