Daarom moet het VN-verdrag van 7 juli 2017 dat kernwapens verbiedt (van kracht sinds 22 januari 2021), wereldwijd worden aanvaard en toegepast. Die oproep staat haaks op het discours van oorlogszuchtige leiders die de wereld vandaag opnieuw op de rand van vernietiging brengen.

Een brede coalitie van Belgische vredesorganisaties sloeg de handen in elkaar om een getuigenis mogelijk te maken van de twee hibakushas, Japanse overlevenden van de atoombomdardementen op Hiroshima en Nagasaki, aan boord van de Peace Boat.

Onder andere Vrede vzw, Pax Christi Vlaanderen, de Leuvense Vredesbeweging, het Brugse Vredesplatform, Verenigde Actie Kern Stop en het Vredesoverleg Gent bundelden hun krachten voor dit initiatief.

Ze organiseerden een pers- en publieksmoment, gemodereerd door Bastien Willemot (Vrede vzw) en omlijst door de ingetogen klanken van het koor Brio. Ook de burgemeester van Brugge, Dirk De Fauw, gaf een toespraak. Als lid van ‘Mayors for Peace‘ riep hij op tot een wereld zonder kernwapens en tot de implementatie van het VN-verdrag door België. Namens de ambassade van Japan tekende Izumi Fuji present, het hoofd van de afdeling Informatie en Cultuur.  

De twee Hibakusha die elk hun persoonlijke getuigenis gaven. Links: Kuramori Terumi, en rechts: Ito Masao  (foto Peter Devilder)

Atoombomslachtoffers getuigen

De twee hibakushas deelden hun persoonlijke ervaringen van de atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki tachtig jaar geleden. Terumi Kuramori was nog maar één jaar oud op het moment van de explosie boven Nagasaki en herinnert zich die dag niet bewust. Haar familie bevond zich op 5,8 kilometer van Ground Zero: het punt op het aardoppervlak juist onder de explosie van het kernwapen.

Ze getuigde hoe moeilijk het later was om zich als hibakusha kenbaar te maken. In Japan rust er een taboe op de overlevenden. Ze worden geconfronteerd met vragen over besmetting en erfelijkheid, wat leidt tot sociale stigmatisering, discriminatie en uitsluiting. Veel hibakushas durven zich daarom niet als overlevenden van de kernwapens bekend te maken. Terumi vertelde dat haar zus verlaten werd door haar man omdat ze door de straling onvruchtbaar werd.

Foto: Peter De Vilder

De andere hibakusha die getuigde in Zeebrugge, Ito Masao, maakte als jongen de explosie boven Hiroshima mee op 3,5 kilometer van Ground Zero. Hij werd letterlijk van zijn fiets geblazen en kon met lichte verwondingen zijn huis bereiken waar op dat moment vluchtenden door zijn ouders werden opgevangen.

Hij zag ze – bijna onmiddellijk na het drinken van water – dood op de grond schuiven. Hij beschreef ook hoe hij de zwarte regen zag neervallen, en hoe de volgende dag in het park lijken op hopen werden gegooid en met brandstof overgoten om verbrand te worden. Dit duurde dagenlang.

Macron: “Zonder kernenergie, geen kernbommen, zonder kernbommen, geen kernenergie”

Hiroshima en Fukushima rijmen niet toevallig

Ito Masao benadrukte dat niet alleen kernwapens, maar ook kerncentrales dringend uit de wereld moeten verdwijnen. Elke kerncentrale bevat meer radioactief materiaal dan meerdere soorten atoombommen. Bij ernstige ongevallen vormen ze een extreem gevaar. De rampen in Tsjernobyl (1986) en Fukushima (2011) maakten dat pijnlijk duidelijk. In tijden van oorlog groeit de kans dat een kerncentrale een militair doelwit wordt. In een wereld waar conflicten toenemen, is dat een afschrikwekkend perspectief.

Een gevolg hiervan kan zijn dat hele regio’s decennialang onbewoonbaar worden. Bij kerncentrales zoals in Gravelines in Frankrijk of Doel in België, vlak bij Seveso-chemiebedrijven in beide havens, kan een nucleaire ramp samengaan met een chemische ramp. Beide rampen kunnen elkaar wederzijds versterken, met nog grotere rampzalige gevolgen.

Foto: Toon Danhieux

Bovendien zijn werkende kerncentrales een noodzakelijke voorwaarde voor het ontwikkelen en vernieuwen van kernkoppen. Een einde maken aan kernenergie is dus evenzeer nodig om kernwapens op termijn onmogelijk te maken.

De Franse president Macron verwoordde het als volgt in het kader van een bezoek aan het Franse bedrijf Le Creusot, waar hij de lof zong over zowel militaire nucleaire toepassingen als civiele kernenergie. “Sans nucléaire civil, pas de nucléaire militaire, sans nucléaire militaire, pas de nucléaire civil” (zonder kernenergie, geen kernbommen, zonder kernbommen, geen kernenergie).

De tocht naar vrede is uitdagend en vraagt hernieuwd engagement

Diezelfde avond nog zette het schip koers naar haar volgende bestemming, de Duitse stad Hamburg, om ook daar de vredesboodschap verder te verspreiden.  Meer informatie over de Peace Boat en haar huidige reis vind je hier.

Ter herdenking van de atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki 80 jaar geleden, om te wijzen op de wereldwijde dreiging van nucleaire wapens en om te protesteren tegen de aanwezigheid van VS-kernbommen op Belgische bodem, organiseert het Gentse Vredesoverleg op 10 augustus een speciale editie van de Hiroshima -Nagasaki herdenking en roept de Belgische Coalitie tegen Kernwapens (BCK) op voor 27 september: een nationale actie in Kleine Brogel.