Columnisten hebben een verantwoordelijkheid. Renate Wennemars column neigt naar opruiing tegen de Russische president Poetin.

Vorige week ging ik weer eens op familiebezoek in mijn geboorteland Nederland. De conservatieve liberalen en christendemocratische ‘mannenbroeders’ daar moeten niets hebben van het Rusland van Poetin, en zij wantrouwen al evenzeer de Chinezen. Het zijn adepten van alles wat ‘trans-Atlantisch’ is. Het NAVO-bondgenootschap met de Amerikanen en Britten ‘om de nationale veiligheid te waarborgen’ is hen heilig. En dat evangelie wordt breed uitgemeten in de mainstream media. ULeiden-professor Rob de Wijk voert hier de boventoon. Diens gedachtegoed, dat veelal rechtstreeks uit de koker komt van MI6, de Britse Secret Intelligence Service, wordt door veel Nederlandse nieuwsconsumenten voor zoete koek aangenomen.

De Britse geheime dienst is geen lieverdje. MI6 zou actief betrokken zijn bij verschillende aan Rusland gerelateerde nepnieuwsschandalen.

De Britse geheime dienst is geen lieverdje. MI6 zou actief betrokken zijn bij verschillende aan Rusland gerelateerde nepnieuwsschandalen. Men denke aan de Skripal-sage, waarin Rusland werd beschuldigd van het vergiftigen van een voormalige spion, een incident dat buiten de reguliere media werd beschouwd als een valse vlag-operatie om Trumps ontspanningspolitiek met Poetin te dwarsbomen. De Skripals zijn ofwel door de Britse regering vermoord om te voorkomen dat de Britse hand in het schandaal zou uitlekken, of naar Nieuw-Zeeland gedeporteerd met een nieuwe identiteit. MI6, CIA en de door Londen en Washington gefinancierde burgerjournalistenorganisatie Bellingcat zouden ook de berichtgeving over de Russische activist Alexei Navalny hebben gemanipuleerd.

Prullenmand

De Britse onderzoeksjournalist Kit Klarenberg doet een boekje open over Pilgrims, de aan de Britse geheime dienst gelieerde inlichtingenfirma die de berichtgeving over MH17 manipuleerde. Het vliegtuig zou op 17 juli 2014 door een raket zijn neergeschoten. Een overtuigende tegentheorie was dat het toestel door Oekraïense straaljagers als schild was gebruikt om grond-luchtaanvallen door de separatisten af te schrikken. Pilgrims wist elke afwijkende uitleg in de prullenmand te doen verdwijnen. De Amerikaanse onderzoekshistoricus Eric Zuesse plaatst het incident in de context van de sanctiepolitiek van de Amerikaanse president Obama. Om de laatste 9 EU-landen te overtuigen moest hij hen ‘bewijs’ leveren dat Rusland gruwelijke dingen deed in de burgeroorlog in Oekraïne.

De Amerikaanse onderzoekshistoricus Eric Zuesse plaatst het incident in de context van de sanctiepolitiek van de Amerikaanse president Obama. Om de laatste 9 EU-landen te overtuigen moest hij hen ‘bewijs’ leveren dat Rusland gruwelijke dingen deed in de burgeroorlog in Oekraïne.

Terug naar mijn familiebezoek in Nederland. Daar maakte ik mij boos over een column van Renate Wennemars in de streekkrant De Stentor van 15 maart. Het blad verschijnt in Oost-Nederland, en is onderdeel van DPG-media van de Belgische familie Van Thillo. Nederlandse DPG-“merken” zijn o.a. het Algemeen Dagblad (AD) en de Volkskrant. In België zijn De Morgen, Het Laatste Nieuws (HLN) en VTM onderdeel van DPG. Wennemars vroeg zich af hoe het Marina Ovsjannikova verging, het Russische nieuwsanker die protesteerde tegen de Russische inval in Oekraïne en tijdens een live nieuwsuitzending met een bord door het beeld had geparadeerd. ‘Geloof de propaganda niet. Jullie worden voorgelogen’, stond er op.

Met zijn allen

Het incident zette Wennemars aan het denken. Zou het kunnen dat “gewone stervelingen” geen idee hebben van wat er écht speelt [in Oekraïne]? Wordt men “gemanipuleerd omdat de publieke opinie nu eenmaal belangrijk is, zodat we wapens kunnen blijven sturen?” Maar één ding wist zij wél heel zeker: wij vinden “Poetin met zijn allen een klootzak. Dat kan ook niet anders, want uit alles wat we van hem horen, zien of lezen, blijkt hij een klootzak.” Dat laatste was precies waar ik mij aan stoorde. Want ik, net als vermoedelijk heel wat andere Stentor-lezers, laat mij niet door een columniste veroordelen tot “wij met zijn allen”. Ik stuurde dus een reactie in, en op 18 maart was de redactie zo sportief die te plaatsen:

Moraal van het verhaal: een columnist die een actueel maatschappelijk thema aansnijdt, heeft een verantwoordelijkheid. Wie als columnist conclusies trekt, moet dat zorgvuldig doen, op basis van correct weergegeven feiten. Voor zover bekend vertrekt Renate Wennemars in haar column niet van een peiling onder de Stentor-lezers. Daarmee neigt haar column naar opruiing tegen de Russische president Poetin. In een escalerende oorlog is dat wat vriend en vijand kunnen missen als kiespijn.

Dit artikel verscheen eerder vandaag op Geopolitiek in context.