We zouden ons, als gewone burger, toch niet moeten bezighouden met beschermde monumenten en landschappen? Waar is de stem van Agentschap Onroerend Erfgoed? Ah ja, ook waar, de Vlaamse regering vindt de bescherming van erfgoed geen prioriteit meer, laat de lokale besturen dit maar regelen. Een frietkot nomineren is belangrijker… Er moet zelfs geen advies meer gevraagd worden als het buiten de perimeter van een beschermd gebouw ligt.

Waar zijn we in godsnaam toch mee bezig?

Constructies opzetten waar de privé-sector meerderheidsaandeelhouder wordt van gans het complex en de overheden afstand doen van de grond en de gebouwen? Oostende wordt weer uitverkocht. Veertig miljoen euro extra investeren in appartementen om zo slechts vijftig miljoen binnen te krijgen voor de renovatie? Trots verklaren dat er op de plaats van het voormalige zwembad geen nieuwbouw komt, maar dan tegelijkertijd zonder schaamte verkondigen dat aan de andere kant van het hotel wel alles kan en mag? Een appartementencomplex van 15000 m² bouwen op een spie van max 2000 m² oppervlakte? Appartementen bouwen vlak tegen de gaanderijen, waar dit vroeger niet mocht van Agentschap Onroerend Erfgoed? Verkondigen dat Mu.Zee verhuist, maar geen akkoord hebben van de Vlaamse regering? Een renovatie van negen miljoen euro voor het Mu.zee gebouw in 2025 starten, die vervolgens geen museum meer zou herbergen? Het getuigt van onbehoorlijk bestuur zo een ingrijpend project plots op losse schroeven te zetten.

Dringende renovatie

Als Oostendenaars zijn wij zeker opgelucht dat het renovatiedossier eindelijk voortgang krijgt, na decennialange verwaarlozing door voorgaande stadsbesturen. Echt ‘vooruit’ ging het niet vroeger.

Oostende bezit een unieke beeldbepalende skyline, een gaanderij uit de Belle Epoque van 330 meter lang met in het midden het iconisch Thermae hotel, nergens verstoord door enige hoogbouw. Een prachtig zicht vanop de dijk en zee, gewaardeerd door wandelaars, toeristen en erfgoedliefhebbers. Elke nieuwbouw, uitstekend boven de gaanderijen, zal dit uniek zicht verminken. Appartementen op deze site zouden door een stadsbestuur nooit overwogen mogen worden. Dat is meer dan een brug te ver. En als je dit niet snapt, dan ben je niet goed bezig. Dit is snijden in de ziel van de Oostendenaar. Dit is korte termijn visie. Dit is het totaal gebrek aan respect voor ons erfgoed en geschiedenis.

Waar is het totaalplan? Het is een unieke site met de Konklijke Villa, de drie gapers, de diverse gaanderijen waaronder de Venitiaanse, de thermae, de bibliotheek en de paardenkoers. Behandel het als een unieke site, en kijk niet enkel naar de vrije vierkante meters om er toch maar iets extra op neer te poten.

Zoek het geld in Vlaanderen, het is een monument, maar toch niet bij bouwpromotoren. Vlaanderen betaalt nu 60% van de renovatie van de Gaanderijen en 40% van de renovatie van het Thermae gebouw. Hoeveel kost het om de gaanderijen nu direct te renoveren? En hoeveel bedraagt de meerkost vandaag omdat de verantwoordelijken het jarenlang lieten verloederen?

Als het huidig stadsbestuur het niet op een betere manier kan, doe het dan niet. Verpest de boel niet. Zadel toekomstige generaties niet op met dwaze beslissingen uit het heden. Laat het over aan mensen met respect voor de site. En begin al met gewoon de gaanderijen te restaureren. Het schuldig verzuim heeft al lang genoeg aangesleept. Waar zijn we inderdaad in godsnaam toch mee bezig?

Transparantie en participatie, holle begrippen in oostende?

Ondanks het bestuursakkoord is er van een actieve openbaarheid weinig te zien geweest tijdens deze legislatuur.

De gemeenteraad van Oostende besliste op 28 januari 2019 om (opnieuw) een Gemengde Gemeentelijke Commissie voor Onroerend Erfgoed in te stellen. Het stadsbestuur lanceerde vervolgens een oproep tot belangstellenden. Gelet op onze onverdroten inzet voor het Oostends bouwkundig erfgoed stelde Dement, Oostende vergeet zijn verleden, zich kandidaat om in deze adviescommissie te zetelen.

Jammer genoeg mochten we ervaren dat deze commissie niet serieus genomen wordt. Naar adviezen is nooit echt gepeild, naar participatie vanwege de leden was er geen aanzet te bespeuren. Bottom-up input was zeker niet aan de orde. De zeldzame samenkomsten betroffen een doorgeefluik van informatie omtrent dada’s van de schepen van Ruimte en Wonen. Belangrijke thema’s zoals de oproep van het agentschap Onroerend Erfgoed voor de vaststelling van de Vlaamse Inventaris Bouwkundig Erfgoed kwamen zelfs niet aan bod.

Hoe ernstig de commissie werd genomen, mag ook blijken uit de uitnodiging voor de meest recente zitting. Nauwelijks 28 uur voor de bijeenkomst werden de de commissieleden per mail uitgenodigd. We hebben dit uiteraard aangeklaagd, maar ontvingen zelfs geen reactie. Aangezien het een televergadering betrof, konden we vaststellen dat er slechts drie deelnemers zich inlogden. Dat moet een vruchtbare vergadering geweest zijn!

De promotoren gaan prat op ‘het dialectisch proces’ van de commissie, waar argumenten vóór en tegen kunnen besproken worden. Wij vinden het in sommige gevallen toch eerder een schijnproces…

Nu is er melding gemaakt dat de commissie wordt opgeheven. Er zou iets nieuws in de plaats komen. Meer ‘besloten’ van aard als we het goed begrijpen. Minder pottekijkers? Benieuwd wat ze er nu van zullen maken.
We moeten ook eerlijk zijn, na decenia niet op de agenda te hebben gestaan van de vorige rode coalitie, is de Oostende politiek nu wel meer bezig met erfgoed. We zien mooie verwezenlijkingen die tien jaar terug helemaal niet mogelijk waren, maar bij ‘grotere’ projecten is inmenging toch liever niet gewenst.

De Vlaamse regering heeft spijtig genoeg het erfgoedbeleid volledig uitgehold en alles richting lokale besturen gestuurd. En we weten niet of de ‘melk bij de kat ‘ zetten nu echt zo’n goed idee was.

Adviesraden  afgebouwd

Adviesraden, gemengde commissies, ambitieuze participatietrajecten en ruimte voor dialoog werden vooral afgebouwd. Als erfgoedorganisatie hebben we dit bij herhaling spijtig genoeg mogen vast stellen. Wat te denken van volgend punt uit het bestuursakkoord: “Punt 340 – We onderzoeken de inplanting van een evenementenhal. We zoeken de meest geschikte locatie en dit in functie van ruimte en mobiliteit. We onderzoeken de mogelijkheid tot omvorming van het zwembadgebouw tot stadshal.” Het is schrijnend vast te stellen welk lot de zwembadsite uiteindelijk beschoren was. Afbraak.

Een open, niet-eenzijdig gesprek is nooit mogelijk geweest. Het erfgoed in Oostende kan nog steeds op de bekommernis van Dement rekenen. Hoe zit het nu eigenlijk met Hotel du Louvre? Wat gaat gebeuren met het mooie pand op de Groentemarkt 2 die elke dag meer en meer verkommerd? Hetzelfde met Hotel Argo op de hoek van de Van Iseghemlaan en de Kapucijnenstraat? Eerdere mails naar de betrokken schepen Kurt Claeys bleven onbeantwoord, tot eindelijk deze week.

Voor Hotel du Louvre, Karel Janssenslaan 12 A-B werd een bouwvergunning afgeleverd door de stad, met heropbouw van de gevel als beeldbepalend geheel.
Echter is er nog steeds een procedure voor de Raad voor Vergunningsbetwisting.

Voor Hotel Glasgow in de Langestraat 76, met zijn omliggende panden werd de bouwvergunning afgeleverd. De voorgevel wordt volledig gerestaureerd in oude glorie.
Voor het pand op de Groentemarkt 2 is het dossier in voorbespreking bij de dienst omgevingsvergunning.

Hotel Argo op de hoek van de Van Iseghemlaan, is een pand met hoge locuswaarde met waarde voor de stad. De stad wenst het pand in ere hersteld te zien. Het gebouw werd opgenomen in zowel het leegstandsregister (2017) als de inventaris verwaarlozing (2021). Scheen Kurt Claeys;: “Zoals u weet voert de stad een streng beleid in de aanpak van dergelijke dossiers. Wij geven eigenaars die initiatief nemen kansen om hun pand in regel te stellen. Mensen krijgen één jaar de tijd om oplossingen te zoeken en kunnen vervolgens bijkomende vrijstellingen aanvragen voor de uitvoering van hun plannen. Wie geen initiatief neemt wordt geconfronteerd met zeer hoge heffingen. We hopen op die manier de eigenaars aan te zetten om ofwel hun pand in ere te herstellen ofwel te verkopen zodat anderen het pand een tweede leven kunnen geven.”