DE MORELE EN IDEOLOGISCHE PATSTELLING VAN DE FRANSE NATIE
Wat denken Franse jonge mensen over kwesties als laïciteit en M-cartoons? Een recente enquête bij de leeftijdsgroep 18-30 jaar ging het na. (1) Een maand na de moord op Samuel Paty vindt een derde van de ondervraagden het niet verantwoord dat een leerkracht de Charliekarikaturen in de les toont. Tegenover de (officiële) laïciteit staan zij eerder sceptisch. Zij vinden dat het principe van laïciteit zou moeten inhouden dat alle godsdiensten op gelijke wijze behandeld worden, en dat het geen strijd tegen de godsdienst mag betekenen. Voor een deel van de ondervraagden is de laïciteit een “islamofoob begrip”, veeleer dan een instrument dat de neutraliteit van de staat garandeert en het “vivre ensemble” dient (de term die president Macron gebruikte op het einde van zijn toespraak op 2 oktober voor het samenleven in goede verstandhouding).
De enquête vroeg ook reactie op deze stelling: “De verdediging van de laïciteit wordt vaak misbruikt door politieke personaliteiten die in feite de moslims willen denigreren.” 57 % van de ondervraagden achtte dit juist.
Ondertussen zijn en worden er heel wat onderzoeken uitgevoerd en sancties uitgesproken tegen jongeren die woorden zeiden of daden stelden die als “apologie van het terrorisme” zouden kunnen worden aangemerkt. Een jongen van een basisschool had na de officiële minuut stilte ter nagedachtenis van Paty gezegd: “Het is goed gedaan wat er met hem gebeurd is, hij had niet het recht ons te beledigen.” Dat leidde tot onderzoek en vervolgens tot een sanctie voor het kind, welke is niet duidelijk. De vader, die zich aan de telefoon had kwaad gemaakt tegen de politie, komt voor het gerecht wegens smaad en doodsbedreigingen aan de politie. (2)
De grootste bedreiging voor het “vivre ensemble” in Frankrijk is ongetwijfeld president Macron zelf. Door van Samuel Paty een martelaar te maken voor een dubieuze zaak die niet ter discussie mag staan. Namelijk het aberrante idee dat je in de les mateloos kwetsende afbeeldingen van een naakte, gesodomiseerde Profeet moet kunnen tonen aan moslimkinderen (en niet-moslimkinderen!) en dat je de Mohammedkarikaturen van Charlie Hebdo moet verdedigen als hoogste realisatie van de vrije meningsuiting. Macron heeft de dood van Samuel Paty op pijnlijke wijze misbruikt voor zijn polariserende politieke strategie, die helemaal niet het goede vivre ensemble beoogt, maar die het land verdeelt en de moslimbevolking verdacht maakt en pest.
Om tot echt “vivre ensemble” te komen zijn van de twee kanten toegevingen nodig. Macron zou moeten toegeven dat Paty te ver gegaan is, en dat laïciteit er niet in bestaat te kwetsen, en zeker niet zo mateloos als hier het geval was. En de door het wangedrag van Paty gekwetste moslims zouden allemaal moeten toegeven dat, ook al voelen zij zich terecht diep gekwetst, een moord geen toelaatbare reactie is op dat wangedrag. Een groot deel van de moslims kunnen instemmen met dat laatste – hoe groot zou de groep zijn die de moord (stilletjes, binnenskamers) verdedigt? – maar Macron volhardt in de boosheid (en kan niet meer terug). Een patstelling die op oorlog uitloopt.
(1) https://www.ifop.com/wp-content/uploads/2020/11/117735-R%C3%A9sulats-Marianne.pdf
