Door de inval door Rusland van de Oekraïne moeten wij onze denkkaders volledig resetten. We moeten anders denken over energie, defensie, migratie, allianties, enz.
Er zijn ook een aantal lessen te leren.
Het eerste wat we moeten vaststellen is: hoe naief hebben we kunnen zijn? De leider van de Russische Federatie is een monster geworden, dat mensen die vluchten beschiet, ziekenhuizen bombardeert en bezig is een naburig onafhankelijk land te vernielen. Waarom hebben we dit niet zien aankomen?
We hadden het al veel eerder kunnen weten. Na de verwoesting van Grosny in 1999-2000, na de moord op Anna Politkovskaja, Alexander Litvinjenko (2006) en Boris Nemtsjov (2015), na de inval in Georgië in 2008, na de verovering van de Krim in 2014 en na de bombardementen op scholen en ziekenhuizen in Syrië en de verwoesting van Aleppo (2016), hadden we kunnen weten dat Poetin voor niets terugdeinst.
Ruim een maand geleden wemelde het nog van de commentaren: ‘Poetin is slim’. ‘Poetin heeft een punt’. Zo goed als nergens las je dat Poetin eigenlijk in de gevangenis hoort. En dat is wat we nu bijna allemaal vinden.
U voelt het al aankomen.
Het merkwaardige gegeven is dat de feiten duidelijk zijn, maar dat het inzicht dat er ingegrepen moet worden, niet doorbreekt. We behandelen dictators als normaal democratisch verkozen leiders van een land, omdat we de moeite niet doen om de ernstig belastende feiten tot ons door te laten dringen.
En zo blijven brandhaarden in de wereld eindeloos opvlammen en weer ondergronds gaan zonder dat er iets opgelost is.
Als we dit schrijven beseffen wij dat de kwestie Israël-Palestina zich in de schaduw van het nieuws bevindt. Dat is ook zo’n fenomeen. Hoeveel mensen zullen dit artikel lezen? Minder dan anders in ieder geval. Onze aandacht is nu volledig gericht op Rusland en de Oekraïne!
Hoeveel gruwelen zijn op die manier niet aan onze aandacht ontsnapt? Wie is bekommerd over de genocide in Bangladesh van 1971, die pas na 2010 tot veroordelingen leidde? Wie heeft van Effacer le tableau in 2002/2003 gehoord, waarin meer dan 60.000 inheemsen van Noord Kivu werden gedood? Wie weet nog van de genocide in Oost Timor (tot 1999)?
Het zou niet terecht zijn als wij hier zouden klagen over het gebrek aan aandacht voor de zaak Israël-Palestina. In feite is er behoorlijk wat aandacht. Het probleem is echter dat er geen echte druk op de ketel wordt gezet. De EU komt alleen met een verbale reactie. Men is ‘bezorgd’. Israël weet dat het gewoon door kan gaan met het verder knevelen van de Palestijnse gebieden.
Hier komen we bij de tweede les van de Oekraïene-crisis.
Met de harde maatregelen die tegen Rusland zijn genomen heeft Europa eindelijk zijn zwakke alleen maar verbale opstelling in buitenlandse zaken achter zich gelaten. Het blijkt dat met eensgezindheid en vergaande sancties we Rusland enorm onder druk kunnen zetten en isoleren. Vanaf nu kunnen politici niet meer zeggen dat sancties niet werken. Sancties werken wel. En als we goede argumenten aanbrengen zal er ook een draagvlak voor zijn.
Onlangs is Desmond Tutu overleden. In 2013 mochten studenten in Nederland hem vragen stellen. Een dame uit Tibet had het over de moeilijke situatie van haar land. Wat is het beste om te doen? Kunnen we nog hoop hebben?
Op een gegeven ogenblik zei Tutu: wat bij ons de doorslag heeft gegeven, dat waren sancties. Het deed zeer dat Zuid Afrika uitgesloten werd van sportwedstrijden. Zuid Afrika raakte totaal geïsoleerd tot het niet meer verder kon.
Er is maar één manier om een einde te maken aan de straffeloosheid van de politieke verantwoordelijken voor de Israëlische bezetting, de geweldpleging en de diefstal van land. Er zijn meer dan genoeg VN-resoluties. Alleen doelgerichte sancties kunnen een verandering forceren.
Europa, wanneer komen de eerste sancties tegen Israël?
Jart Voortman
