De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Guatemalteekse regering lijdt aan examenkoorts

Guatemalteekse regering lijdt aan examenkoorts

donderdag 28 september 2017 20:28
Spread the love

Ook regeringen kunnen last hebben van examenkoorts. Niet veelvuldig, maar toch om de vier jaar.

Een beetje geschiedenis. In 2006 besloot de Raad voor de Mensenrechten van de VN een ‘Universeel Periodiek Examen’ in het leven te roepen. Daarmee wil de Raad bekijken in hoeverre elk van de 192 staten, die lid zijn van de VN, het ernstig meent met de internationale verplichtingen in verband met mensenrechten. Elke staat wordt individueel om de vier jaar doorgelicht. Tijdens dat examen stellen de andere lidstaten vragen en geven aanbevelingen aan het land dat gescreend wordt. Dit gebeurt tijdens een interactieve dialoog. Dan wordt een ‘verklaring van de resultaten’ opgemaakt, die de aanbevelingen oplijst. Daarbij worden deze die door de betrokken staat aanvaard worden aangevinkt.

Zo’n proces eist van de regeringen dat ze publiekelijk en op internationaal niveau duidelijk maken welke aanbevelingen ze denken toe te passen. En hier spelen de organisaties van de civiele maatschappij een belangrijke rol. Zij kunnen de ‘verklaring van de resultaten’ gebruiken om van de regeringen te eisen dat ze rekenschap geven over de concrete maatregelen die zijn voorgenomen hebben uit te voeren. Het ‘Universeel Periodiek Examen’ beschikt over een bepaalde autoriteit om tussen te komen indien een staat geen vooruitgang boekt.

 De voorbereidende kalender

Zes tot acht maanden voor het examen plaatsvindt, worden verschillende documenten verzameld. Het Kantoor van het Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten van de VN bereid zijn eigen document voor. Het is gebaseerd op de rapporten van de speciale rapporteurs van de VN voor de mensenrechten en internationale overeenkomsten. Maar het houdt ook rekening met de rapporten van de NGO’s.

Uiteraard moeten de betrokken staten zelf ook een rapport indienen. Daarin beschrijven ze de inspanningen die gedaan werden om de internationale verbintenissen te realiseren en de uitdagingen waarmee ze af te rekenen hadden.

 Naast het bekijken van de rapporten komt er bovendien een onderzoek. Dat bestaat uit een interactieve dialoog die drie uren duurt. Daarin kan eender welke lidstaat van de VN aan het betrokken land vragen stellen. De vertegenwoordigers van de lidstaten kunnen bovendien specifieke aanbevelingen formuleren om hoe de fouten van het verleden te voorkomen en onrecht in de toekomst te vermijden.

Eén tot drie dagen na de interactieve dialoog krijgen de vertegenwoordigers van de lidstaten anderhalf uur om te bepalen welke van de aangestipte aanbevelingen de betrokken staat zal opvolgen.

Drie tot zes maanden later wordt de ‘verklaring van de resultaten’ in een plenaire vergadering officieel goedgekeurd door de Raad van de Mensenrechten van de VN.

 Guatemala aan de beurt

 Het laatste ‘Universeel Periodiek Examen’ dat Guatemala doorlichtte greep plaats in oktober 2012. De staat aanvaardde toen om 101 aanbevelingen, aangebracht door verschillende lidstaten, op te volgen. Daaronder vielen onder andere de uitvoering van maatregelen ter bescherming van journalisten en verdedigers van de mensenrechten, het voeren van een beleid dat discriminatie uitroeit en de rechten van de inheemse bevolking garandeert. In de praktijk is daar tot nog toe weinig van terechtgekomen.

 Achteruitgang

 Sotero Sincal is de vertegenwoordiger in Guatemala van de Zweedse protestantse NGO  Diakonia. Hij behoort tot de Guatemalteekse contacten van CIFCA.

Volgens hem is op heel wat terreinen geenszins vooruitgang geboekt, eerder achteruitgang. Hij vernoemt onder meer de grotere armoede van de bevolking, de vermindering van de volksgezondheid en het onderwijs, het criminaliseren van militanten en de afwezigheid van beschermingsmaatregelen voor de verdedigers van de mensenrechten.

Bovendien ziet hij weinig geneigdheid vanuit de functionarissen van de regering om de Internationale Overeenkomst 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) toe te passen, waar het gaat over het verlenen van concessies voor hydro-elektrische bedrijven en mijnen, waar de lokale bevolking eerst moet geraadpleegd worden.

 Hij benadrukt het belang van dat vierjaarlijks ‘examen.’ Het geeft de organisaties van de civiele maatschappij de gelegenheid om deel te nemen. En het opent de mogelijkheid om uit te maken of de staat wel degelijk stappen voorwaarts zet, dan wel achteruitgaat of ter plaatse blijft trappelen.

Er is wel een probleem, zoals zo dikwijls op dit niveau. De geformuleerde aanbevelingen zijn niet bindend! Des te groter is de taak van de organisaties van de civiele maatschappij om waakzaam te zijn en niet op te houden om voorstellen te doen.

 Hij besluit. Om de mensenrechten echt te kunnen nakomen, moeten er programma’s voor ontwikkeling op staatsniveau uitgewerkt worden. Nu moddert elke aantredende regering maar wat aan. En zo ontbreekt elke vorm van continuïteit en planning. Hoe komt dat? Omdat Guatemala geen gestructureerde staat is op maat van de sociale samenstelling van het land en niet gemaakt is om te werken voor de bevolking. Het is een staat die gemaakt is op maat van de belangen van enkele machtige sectoren.

 Surrealisme is niet alleen Belgisch

 Half juni prees de vertegenwoordiger van het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten, dat in Guatemala gestationeerd is, de regering omdat deze negen internationale overeenkomsten rond mensenrechten bekrachtigde. Anderzijds drong ze erop aan wetten uit te vaardigen die overeenkomen met andere internationale akkoorden, om bijvoorbeeld martelpraktijken als misdaad te beschouwen.

 Daarop commentarieerde een van de volksvertegenwoordigers dat Guatemala beschikt over een politieke grondwet die de samenleving stuurt. Die grondwet staat boven internationale overeenkomsten, welke door de staat bekrachtigd werden.

‘Dit wil niet zeggen dat wij het werk van dit Internationaal Kantoor niet zouden op prijs stellen, maar we zijn niet verplicht om ons op een lijn te stellen met de standaarden van de VN,’ lichtte hij nog toe.

Zo is het natuurlijk gemakkelijk om internationale overeenkomsten te bekrachtigen.

 Politieke lobby

 Op 8 november dit jaar zal het ‘examen’ of de doorlichting van de staat Guatemala in Genève plaatsvinden.

Begin juli hadden reeds een twintigtal organisaties in Guatemala een rapport ingediend bij het Hoog Commissariaat van de VN in de hoofdstad.

Van onze kant willen we met CIFCA en andere netwerken, gestationeerd in  Brussel, een tournee van een delegatie van mensenrechtenverdedigers uit Guatemala voorbereiden. Een van de belangrijkste doelen daarbij zal zijn: inspreken op de vertegenwoordigers van de Europese Unie over de werkelijke toestand van de mensenrechten in Guatemala.De delegatie zal ook naar andere Europese landen trekken om aan de respectieve regeringen haar verhaal bekend te maken. Vooral Genève zelf staat hoog op de agenda. We weten allemaal goed genoeg dat de regering van Guatemala met een opgepoetst discours voor de dag zal komen, een relaas dat op zijn zachts gezegd niet meteen de werkelijkheid van de mensenrechten in het land zal weerspiegelen. De delegatie zal een meer realistische en waarheidsgetrouwe versie kunnen presenteren.

take down
the paywall
steun ons nu!