De regering Michel heeft in maart een aanbesteding uitgeschreven om 34 F-16-gevechtsvliegtuigen te vervangen die aan het einde van hun levensduur gekomen zijn. Brussel lijkt de voorkeur te geven aan de Amerikaanse F-35 – slecht nieuws voor België, dat geen baat heeft bij een dergelijk contract ter waarde van verschillende miljarden euro. Een woordje uitleg.
Steven Vandeput, de minister van Defensie, veroorzaakte opschudding wanneer hij meer dan twee maanden geleden een aanbesteding aankondigde voor de vervanging van de F-16-gevechtsvliegtuigen van het leger. Vijf kandidaten stonden klaar om de strijd aan te gaan: de F/A-18F (Boeing), de F-35 Lightning (Lookheed Martin), de Rafale F3R (Dassault), de Eurofighter Typhoon (BAE Systems) en de JAS 39 Gripen E/F (Saab).
Een overhaaste beslissing
Deze gezonde concurrentie tussen staten is in werkelijkheid misleidend. Enkele weken na de uitschrijving van de aanbesteding gooide de vliegtuigbouwer Boeing (VS) de handdoek in de ring en stelde de ongelijke spelregels aan de kaak. Vervolgens heeft Saab opgegeven en heeft Dassault een aanbod gedaan waarover geen eensgezindheid bestaat binnen de regering. Frankrijk heeft blijkbaar de procedure niet gerespecteerd… terwijl het belooft 5000 banen te creëren in het kader van een “strategisch partnerschap”.
De facto blijven er dus twee concurrenten over. België wil echter dat het Belgisch leger kernwapens kan blijven vervoeren, en enkel de F-35 kan dat… De uitbesteding lijkt vanaf het begin af aan partijdig te zijn, en de politiek heeft zich duidelijk gemengd in dit belangrijke dossier, met verdoken druk van buitenaf en politieke bijbedoelingen met het oog op de verkiezingen in de herfst.
Voeg daaraan nog een opeenvolging van schandalen, onderzoekscommissies en onthullingen in de media toe, en de vervanging van de vechtvliegtuigen wordt een echte klucht…
Geen voordeel voor de Belgen
Als ons land voor de F-35 kiest, kan de rekening nog duurder uitdraaien. Volgens de website defense-aerospace.com, komt het bedrag dat voorgesteld werd door het Amerikaanse bedrijf op 5,4 miljard euro, zonder de exploitatiekosten. Heel wat meer dus dan het voorziene budget. De regering had namelijk 3,6 miljard euro voorzien voor dit contract. Wanneer de exploitatiekosten toegevoegd worden, betekent dit tussen 15 en 20 miljard euro meer over een periode van ongeveer 40 jaar, waar eigenlijk niets tegenover staat.
De keuze van onze vliegtuigen zal reële gevolgen hebben voor alle economische sectoren van ons land, en vooral voor de werkgelegenheid. Terwijl sommige offertes, zoals die van BAE Systems en van Dassault, duizenden banen kunnen scheppen, zal het bod van de Amerikaanse gigant niets opleveren… Er worden weliswaar partnerschappen voorzien met Belgische ondernemingen, met name met Feronyl of Sonaca, maar niets op het gebied van lokale tewerkstelling.
Voorkeur voor Europees
Als lid van NAVO is België het hart van de Europese Unie en staat het zelfs garant voor haar instellingen. De verdediging van onze belangen wordt beïnvloed door een sterke Europese politiek, vooral na de uittreding van het Verenigd Koninkrijk. De kwestie van de continentale voorkeur is dan voortaan aan de orde. De Eurofighter, gebouwd door BAE Systems in naam van een consortium van vier Europese landen (Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië en Spanje), heeft goede argumenten om aan te halen. Als we het project van een Europese samenwerking voor defensie willen waarmaken, zou België moeten reageren op de uitgestoken hand van Frankrijk. Deze oplossing laat Charles Michel blijkbaar niet onverschillig… Voor België zouden er talrijke voordelen zijn. Het zou ook garanderen dat ons land deel zou uitmaken van SCAF, het Frans-Duitse project voor een gevechtsvliegtuig, om zo een stevig drieluik te vormen binnenin de Unie — een strategisch engagement over 40 jaar, synoniem voor stabiliteit en politieke moed en dat een erg verzwakt continent kan verenigen. In afwachting van een definitieve beslissing van de regering in juli is er nog tijd om de beste oplossing te vinden voor dit dossier dat de toekomst van de luchtmacht zal bepalen. En van Europa.
