Terwijl economen over elkaar rollen over de vraag hoe het zover is kunnen komen. Terwijl politici zich in alle bochten wringen om toch maar geen maatregelen te moeten nemen waardoor ze de gunst van de kiezer verliezen. Terwijl treden personen op de voorgrond die voorheen nauwelijks bekend waren, met uitzondering bij de zichzelf verheerlijkende incrowd.

De Nederlandse filosoof Hans Achterhuis is zo iemand. Geen borreltafelfilosoof maar iemand met een duidelijke kijk op zijn vak: “Ik heb altijd een manier van filosofie beoefend die sterk op de actualiteit gericht en maatschappelijk betrokken is.” In 2010 publiceerde hij het boek ‘De utopie van de vrije markt’. Het is een bestseller geworden, in bibliotheken dikwijls uitgeleend en herhaaldelijk geciteerd. Paul Verhaeghe, inmiddels ook alom bekend, vertelde hoe belangrijk dit boek voor hem is geweest.

Voor wie, verwend door twitter en andere nonsenslectuur, opkijkt tegen een dik (?) boek als ‘De utopie…’ is er nu ‘Tegendenken’. Dat bundelt korte interviews met Achterhuis, die de afgelopen twee jaar de titel ‘Denker des Vaderlads mocht dragen. De stukjes verschenen eerder in Trouw, ontegenzeggelijk Nederlands beste krant.

Dit boek is aanbevolen leesvoer voor net-voor-het-slapen-gaan. Om een idee te geven enkele lukraak gekozen doordenkertjes uit het boek.

“Zoals in de Middeleeuwen de filosofie de dienstmaagd was van de theologie, zo is de afgelopen twintig jaar de dienstmaagd van de economie geweest.”

“Iemand die de historische achtergrond van bepaalde situaties negeert, is als een lezer die de plot van een roman probeert te begrijpen door alleen de laatste pagina te lezen.”

“Uiteindelijk hebben we niets anders dan de democratische traditie om milieuproblemen, veiligheidsproblemen en liquiditeitsproblemen op te lossen.”

“Idealen bestaan altijd in het meervoud, ze hebben pluralistisch karakter. Dat betekent dat ze voortdurend tegen elkaar moeten worden afgewogen, omdat ze zelden voor honderd procent gerealiseerd worden.”

“Als het om mensenrechten gaat, heb je er niets aan dat je mens bent.”

Enzovoort, enz… Goed dat een crisis is uitgebroken! Zoals Johan Cruijff, een ander Nederlandse ‘filosoof,’ het stelt: “Elk nadeel heeft zijn voordeel.” In dit geval dit boek van Achterhuis.

Hans Achterhuis & Peter Henk Steenhuis, ‘Tegendenken. Een noodzaak in het publieke debat’, Lemniscaat, €17,50.