Onder het ‘Westen’ moet men ook Israël verstaan, dat zowel technologisch als ideologisch een onmisbare rol speelt. Dit is in één zin samengevat de boodschap van de documentaire film Shadow World van regisseur Johan Grimonprez:

Het was tevens het onderwerp van de lezing aan de Universiteit Gent van 9 december 2024 door Andrew Feinstein, voormalig volksvertegenwoordiger in Zuid-Afrika voor het ANC, de partij van Nelson Mandela.

Hij eiste destijds een parlementair onderzoek naar 10 miljard wapenbestellingen door de nieuwe president Thabo Mbeki. Waarom is er steeds genoeg geld voor wapens en niet om onze bevolking te eten te geven? vraagt Feinstein.

Zijn onderzoek leidt naar de omkoopsommen die de drijfveer lijken te zijn voor verkopers, ministers en presidenten, om voor die bestellingen te beslissen.

Eenvoudig samengevat: van de enorme bedragen die moderne wapens kosten aan de staatskas, betalen de wapenbedrijven stukjes aan de onderhandelaars en verkopers, en aan de beslissende ambtenaren en politici.

George W Bush, Margaret Thatcher, Tony Blair worden genoemd als bestemmelingen van dergelijke geschenken. Dick Cheney, minister van Defensie, volgde een andere truc: hij werd baas van de firma Halliburton, die Irak na de val van Saddam Hoessein ging besturen – en daar natuurlijk miljarden voor kreeg van de Amerikaanse regering (vervolgens werd Cheney vice-president).

De documentaire van Grimonprez bestaat grotendeels uit getuigenissen en filmfragmenten van de tussenpersonen bij deze miljardendeals, van een oud-kolonel uit het Amerikaans leger, meerdere van prins Bandor van Saoedi-Arabië, de parlementaire ondervraging van minister van defensie Donald Rumsfeld in het VS-Congres, minister van buitenlandse zaken Colin Powell, journalist Robert Fisk (doctor honoris causa van de UGent!), journalist Seymour Hersh, en uitvoerig voormalig journalist voor The New York Times Chris Hedges.

Behalve geld blijken ook girls nuttig om Saoedi’s gunstig te stemmen.  Feinstein schreef eerder het boek The Shadow World: Inside the Global Arms Trade (2011 en een bijgewerkte uitgave in 2012)  

Hij is ook mede-auteur van Monstrous Anger of the Guns: How the Arms Trade Is Ruining the World and What We Can Do About It (Jeremy Corbyn, Andrew Feinstein, Rhona Michie and Paul Rogers, 2024). Zie de podcast Jeremy Corbyn: “Voor kolonialisme, imperialisme en wapenhandel is democratie de vijand”.

In Groot-Brittannië werd 6 miljard pond verdeeld als omkoopgeld, ondermeer aan leden van beide grote partijen. Eén wapenverkoper kreeg dure appartementen cadeau in de Londense wijk Mayfair. Maar tijdens  de rechtszaken die Feinstein aanspande werden zijn advocaten niet toegelaten tot de rechtszaal “wegens de veiligheid en landsverdediging”. 

In zijn lezing neemt Andrew Feinstein – zelf zoon van een Holocaust-overlever – ook de Israëlische wapenindustrie onder de loep.

Israël behoort tot de top 10 van wapenexporteurs ter wereld. Deze wapens worden op de markt gebracht “als getest op het slagveld” (waar, op welke slagveld?). Zijn industrie had veel succes op een recent wapenbeurs in Parijs.

Israël heeft een kleine landmijn ontwikkeld die een geluidje maakt als  een huisdier (a pet) om kinderen aan te trekken; die worden doorzeefd door massa’s klein metaalpartikels zodat ze langzaam sterven.

Door spionage en AI (het project Lavender) wordt één specifieke woning het doelwit van een raket (we herinneren ons ook de gelijktijdig ontploffende beepers in Libanon!).

Israël is tevens een grote invoerder van wapens, hoewel het al jaren op grote schaal het internationaal (humanitair) recht schendt en deze wapens gebruikt in zijn koloniale oorlog tegen de Palestijnen, ondermeer VS-bommen met witte fosfor.

Die zijn officieel verboden maar worden gebruikt in de bezette Palestijnse gebieden. 70% van de wapens die Israël gebruikt komen van VS-fabrikanten, die daarvoor dus enorme sommen opstrijken. 

Zie daarover het boek van Antony Loewenstein The Palestine Laboratory: How Israel Exports the Technology of Occupation Around the World.

“Als we willen dat de genocide in Gaza stopt”, zo zegt Andrew Feinstein, “moeten we steeds dat woord gebruiken, en een totaal wapenembargo tegen Israël toepassen (ook vanuit België…).

Is dat onmogelijk? Feinstein citeerde daarover Nelson Mandela: “Niets is mogelijk tot het gedaan wordt”. Een meerderheid van Joden in de VS steunen de wapenleveringen aan Israël niet.

Zo duur mogelijk, kwaliteit telt minder

Vermits de staat betaalt, is het voordelig voor alle begunstigden dat de nieuwste wapens ook de duurste zijn. Het voorbeeld dat Feinstein uitvoerig beschrijft is het nieuwe all-round F-35 gevechtsvliegtuig van Lockheed Martin.

Hier in België kennen we dat: de vorige regering Michel-Van Overtveldt heeft al beslist ze aan te kopen (zonder de financiering vast te leggen, die is blijkbaar voor later).

Volgens meerdere experten, en volgens de ervaringen met prototypes, is de F-35 een gevaarlijk toestel – voor de piloot wel te verstaan.

Volgens de reclame moet het alles kunnen. Het toestel heeft echter vooral bewezen een heel ingewikkeld misbaksel te zijn.

Iemand in het Pentagon noemt het ‘the biggest piece of crap’. Wel is het duurder dan alle concurrenten, en door het mechanisme van de steekpenningen kreeg het voorrang in vele landen. 

Een database van het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) laat zien dat de militaire uitgaven van het Westen vele malen hoger zijn dan die van de rest van de wereld, en zeker vele malen hoger zijn dan die van Rusland.  Zie een bespreking van het rapport van SIPRI hier.  

In eigen land

In ons land worden militaire aankopen vaak ‘gesmeerd’ door de belofte dat bedrijven op onze bodem een stukje zullen profiteren, dat er werkgelegenheid zal geschapen worden en nieuwe technische how-know. Voor bijvoorbeeld 20 miljard.

Uiteraard heeft België ook zijn “eigen” wapenindustrieën, waarvan FN (Fabrique Nationale) de bekendste is, en dit wereldwijd. OIP stond vroeger in Gent, nu in Oudenaarde  en is eigendom van het Israëlische Elbit Systems (voor drone technology!). Zie de podcast Vredesactivisten blokkeren bedrijf OIP dat collaboreert met genocide in Gaza.

Nu ik in mijn herinnering schraap: hadden wij vele jaren geleden niet het schandaal van de Agusta-Dassault-helicopters? Wie vond er 50 miljoen Belgische frank steekpenningen in de kas van de socialistische partij, en zei toen: “Verbrand ze”?

Maar er werden ook echte veroordelingen uitgesproken: veel tussenpersonen, vooral de penningmeester en zijn gezin verging het heel slecht. De toenmalige NAVO-secretaris-generaal moest ontslag nemen en verloor zijn burgerlijke rechten, en het duurde jaren voor hij weer salonfähig werd.

De media smulden ervan, hoeveel keren zagen we op TV dezelfde scene terug van de aanhouding van die penningmeester? In de pers kan men alle namen terugvinden en de straffen die zijn uitgesproken. Hun politieke partijen schonken de miljoenen frank smeergeld aan de Belgische OCMW’s.   

Zie:

https://www.demorgen.be/voorpagina/zware-straffen-voor-sleutelfiguren~ba3de0c2/ https://www.demorgen.be/nieuws/mange-riskeert-een-jaar-effectief~b99e8bc4/ https://www.demorgen.be/nieuws/nasleep-agusta-proces-nog-lang-niet-voorbij~b2ea71cb/ https://www.demorgen.be/nieuws/veroordeelde-agusta-ministers-kregen-een-eerlijk-proces~bf11af2b/  https://www.demorgen.be/nieuws/vande-lanotte-sluit-pijnlijke-agusta-episode-af~bcb9a836/    https://www.standaard.be/cnt/dmf20120821_104

In 1995 pleegde een gepensioneerde luchtmachtgeneraal en oud-stafchef zelfmoord. Hij gaf instructies voor de verdeling van de “commissielonen” bij de verkoop van Belgische Mirages aan Chili.

6,8 miljard euro voor de ‘obussen van Freddy Vreven’

De VS-firma General Defense Corporation betaalde 10 miljoen euro “commissielonen”. Een Hollands bedrijf dat veel goedkoper was maar dat de bestelling misliep, diende klacht in en kreeg een schadevergoeding van 36 miljoen – die de Belgische staat moest betalen (verbroken om technische redenen).

Freddy Vreven was toen minister van Defensie en kopstuk van de liberale PVV (Partij voor Vrijheid en Vooruitgang), voorloper van de Open-VLD, maar werd niet vervolgd.

16 medewerkers op de ministeries van Defensie en van Economische Zaken, waaronder de kabinetschef van de minister, werden van oplichting, schriftvervalsing en omkoping beschuldigd.

De rechtbank achtte bewezen dat een tussenpersoon 6 miljoen Belgische frank had opgestreken en een kolonel 49 miljoen. Maar wegens verjaring 12 jaar na de feiten werden ofwel geen straffen uitgesproken, ofwel werden de vonnissen vernietigd door het Hof van Cassatie.

(Het Hof van Cassatie maakt vonnissen ongedaan op basis van procedurele redenen en velt dus geen inhoudelijk vonnis over de betwiste zaak, nvdr)

Dit zijn oude koeien natuurlijk. Maar vandaag is er een wijdverspreide roep om meer bewapening. Gezien de ervaringen uit het verleden, doen ook nu de fabrikanten hun best om bestellingen binnen te halen.

Wie is alweer de nieuwe minister van Defensie? Hoeveel miljard mag hij binnenkort uitgeven voor nieuwe wapens, en aan welke fabrikanten ?