Israël staat niet boven het internationaal recht. Het land vreest voor de consequenties van een ICC-onderzoek. Na een mislukte poging een minderheidsregering te vormen stapte Gantz in een regering van nationale eenheid. Een Palestijnse staat komt er niet. De wereld moet zich hard maken voor gelijke rechten voor iedereen in Israël.
Nederland is in Europa sinds jaar en dag haantje de voorste om Israël in bescherming te nemen. Recent verzette een parlementaire meerderheid zich tegen een onafhankelijk onderzoek naar de bloedbaden aan het afscheidingshek in Gaza. Op 9 maart stuurde de Nederlandse Stichting Christenen voor Israël een urgente brief aan alle voorgangers en kerken in Nederland. Daarin roept de Stichting op om te bidden voor Israël en het Joodse volk. De aanleiding voor de oproep was “de aankondiging van de Openbare Aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) om onderzoek te gaan doen naar vermeende oorlogsmisdaden van Israëlische leiders”.
Terwijl de Stichting spreekt van een beschuldiging van Israëlische leiders vraagt de VN-Mensenrechtenraad slechts onderzoek naar het optreden van zowel Hamas als het Israëlische leger. Aanklager Fatou Bensouda vraagt de rechters enkel een ruling die het Strafhof de bevoegdheid geeft zo’n onderzoek op te starten. Vreemd genoeg plaatst de Stichting hetgeen zij een beschuldiging noemt in de context van de “historische band van het Joodse volk met het land, en daarmee het legitieme bestaansrecht van Israël”. De internationale gemeenschap zou dat bestaansrecht “stelselmatig” ontkennen, Israël demoniseren en bestempelen als misdadig, en de Joden als de schuldigen aanduiden.1
Duitsland spreekt zich uit tegen een ICC-zaak tegen Israël
Nederlandse orthodoxe protestanten, die menen te leven in een tijd “waarin God Zijn beloften aan het Joodse volk vervult”, zijn niet de enigen die het ICC-onderzoek willen verijdelen. Netanyahu, die het ICC zelfs antisemitisch noemt, heeft ook zijn andere Europese bondgenoten voor zijn karretje weten te spannen. Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije, en Duitsland roepen om het hardst dat het ICC geen rechtsmacht heeft in een zaak tegen Israël. Duitsland, het machtigste land binnen de EU, sprak zich dan wel uit tegen Trumps deal of the century, maar ook tegen een ICC-zaak tegen Israël.
Duitsland legt het lot van de Palestijnen liever in handen van de Israëlische premier Netanyahu. Voor Duitsland geldt het internationaal recht blijkbaar niet voor de Palestijnen. Israël en Duitsland dwarsbomen het ICC, uitloper van de Neurenberg-processen. Duitsland, dat voortdurend verkondigt de lessen uit de Tweede Wereldoorlog ter harte te nemen, verhindert een internationale rechtbank om oorlogsmisdaden van Israëli’s en Palestijnen te onderzoeken.2 De hysterische reactie van Israël op de aankondiging van het ICC vloeit niet voort uit het gebruikelijke arrogante vertrouwen op zijn macht, maar uit angst voor consequenties voor de onderdrukking van de Palestijnen.
Na de verkiezingen van 2 maart slaagde Gantz er niet in een minderheidsregering te vormen. Zijn positionering deugde niet. Hij had kiezers moeten aanspreken met een geweten, die deep inside wel weten dat dít Israël het niet haalt. Hij had de deur kunnen openzetten voor verzoening tussen Israëlische Joden, moslims en christenen, het startschot geven voor een maatschappelijk debat rond dat thema. Hij had moeten aankondigen een verrassende nieuwe weg te willen inslaan door de Palestijnse Nelson Mandela, Fatah-leider Marwan Barghouti3, vrij te laten, en in de voetsporen te willen treden van Frederik Willem de Klerk, de man die de apartheid in Zuid-Afrika afschafte.
Geen nieuwe weg
Uiteindelijk werd de verkiezing van 2 maart niet een kantelpunt in meer dan 70 jaar onrecht voor de Palestijnen. Op 17 mei 2020 gaf het Israëlisch parlement groen licht voor een regering van nationale eenheid. Netanyahu leidt de regering de eerste 18 maanden, waarna Gantz het roer overneemt. Gantz, die bij herhaling geweigerd had onder Netanyahu in een kabinet te zitten, liet weten dat dit niet zijn droomregering is. Zijn partij Blauw-Wit viel onmiddellijk na zijn ommezwaai uiteen. Zijn voormalige collega’s beschikken over meer zetels in het parlement dan hij, en hebben al een harde oppositie aangekondigd. Dat belooft weinig goeds voor de stabiliteit van de nieuwe regering.
Vandaag, een week na de regeringsvorming, moest voor het eerst in de Israëlische geschiedenis een zittende premier voor de rechter verschijnen, beschuldigd van fraude en corruptie. Netanyahu, die er niet in slaagde de rechtsgang te blokkeren, zal proberen zijn proces jaren te laten aanslepen. Voor de juist nieuw benoemde – en fervent Netanyahu-getrouwe – parlementsvoorzitter Yariv Levin deugt het Israëlische rechtssysteem niet. Tegelijk inspireert de zijn onschuld uitschreeuwende premier tot gewelddadig straatprotest. Het zijn bedenkelijke ontwikkelingen in wat moet doorgaan voor een rechtsstaat.
Het coalitieakkoord tussen Netanyahu en Gantz voorziet in de eerste plaats in maatregelen in verband met de coronacrisis, maar ook het issue van de annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever, waar zo’n 3 miljoen Palestijnen wonen, is prominent vermeld: de premier mag per 1 juli de annexatie aan het kabinet voorleggen, en vervolgens voor goedkeuring aan het parlement. Het staat vast dat het parlement de annexatieplannen steunt. Het is een belangrijke speerpunt van Netanyahu, en speelt de herverkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump in de kaart.
Geen overhaaste annexatie
Opvallend genoeg noemde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo in de krant Israel Hayom de geplande annexatie, die strijdig is met het internationaal recht, een “Israëlische beslissing” die niet overhaast moet worden genomen, en moet resulteren in een situatie die strookt met de vredesvisie van de Amerikaanse president. De annexatie kent in Israël ook tegenstanders. Ruim tweehonderd afgezwaaide officieren uit het leger en de veiligheidsdiensten tekenden een verklaring waarin zij de regering waarschuwen dat de plannen de vredesovereenkomst met Jordanië op het spel kunnen zetten en een Palestijnse volksopstand zouden kunnen uitlokken.
Het impromptu bezoek van Pompeo duidt erop dat Israël misschien geen stappen moet zetten zonder overleg met de Palestijnen. Mogelijk legt de waarschuwing van de Jordaanse koning Abdoellah gewicht in de schaal. Die zag in de Duitse krant Der Spiegel een “enorm conflict” in het verschiet en een mogelijke opzegging van het vredesverdrag met Israël als de annexatieplannen worden uitgevoerd. De koning had eerder al gewezen op de sterk verslechterde banden tussen Israël en Jordanië. Ook de Israëlische krant Haaretz waarschuwt4: Amerikaanse erkenning van Israëlische soevereiniteit over de nederzettingen is geen verzekeringspolis die Israël toelaat eenzijdig Palestijns land in te lijven.
Omverwerping van de Jordaanse monarchie?
De op annexatie beluste rechtse Israëlische leiders lijken zich niet te laten afschrikken door potentiële conflicten met de Palestijnen of Jordaniërs. Zij zien in de omverwerping van de Jordaanse monarchie een kans om Jordanië om te vormen tot een Palestijnse staat. Maar zo’n vaart zal het niet lopen. Een kruis over het koningschap in Jordanië zet ook de dictatuur van het daaraan verwante huis Saud in Saoedi Arabië op losse schroeven. Niet voor niets schrijft het akkoord tussen Netanyahu en Gantz voor dat uitvoering van het plan-Kushner, het Amerikaanse annexatieplan, geen gevolgen mag hebben voor de stabiliteit in de regio en voor de lopende vredesakkoorden.
Moeten we hopen dat het plan-Kushner een stille dood sterft? Ja, omdat annexatie in strijd is met het internationaal recht, maar nee omdat annexatie Israël de jure soevereiniteit geeft over Palestijnse gebieden waar het de facto al de macht uitoefent, en waar het de Palestijnen onder internationaal recht volledige burgerrechten moet verlenen. De realiteit is dat een Palestijnse staat in de zin van het internationaal recht, met volledige zeggenschap over zijn grondgebied, luchtruim, en maritieme grenzen, door de jarenlang aanslepende en door de internationale gemeenschap gedoogde feiten op de grond niet langer haalbaar is. Het ‘vredesproces’ was nooit echt gericht op een Palestijnse staat.5
Waar het per saldo om moet gaan is dat de internationale gemeenschap Israël aan de schandpaal nagelt voor het feit dat het een apartheidsstaat is waar de helft van zijn onderdanen elementaire burger- en mensenrechten moeten ontberen. Dat is waar de Europese Unie zich hard voor moet maken. Niet voor een reeks verbrokkelde Bantoestans onder de valse noemer ‘Palestijnse staat’, waar de bevolking als slaaf afhankelijk blijft van de Israëlische meesters. Europa moet de Israëlische apartheid even hartstochtelijk bestrijden als destijds de Zuid-Afrikaanse, wars van elke Amerikaanse druk.
Dit artikel is een uittreksel uit de geactualiseerde epiloog van mijn boek ‘Het zionistische project Israël. Etnisch zuiver of binationaal gidsland?’ Het verscheen op 24 mei 2020 op Geopolitiek in context
1 ‘Brief aan kerken: bid voor Israël’, in Christenen voort Israël, 9 maart 2020, https://christenenvoorisrael.nl/2020/03/brief-aan-kerken/
2 Greg Wilpert interview met Norman Finkelstein: ‘Germany Plays Key Role in Undermining ICC Case Against Israel’, in The Real News, 5 maart 2020, https://therealnews.com/stories/germany-role-undermining-international-criminal-court-case-israel
3 Lookman, Paul: ‘Kan “de Palestijnse Nelson Mandela” de impasse doorbreken?’, in Geopolitiek in perspectief, 12 juli 2010, https://geopolitiek-in-perspectief.blogspot.com/2010/07/kan-de-palestijnse-nelson-mandela-de.html
4 Editorial: ‘Jordan King’s Warning About Annexation’, in Haaretz, 17 mei 2020, https://www.haaretz.com/opinion/editorial/jordan-king-warning-israel-annexation-west-bank-1.8851024
5 Weiss, Philip: ‘Peace process was never intended to give Palestinians a state — true confessions from Council on Foreign Relations’, in Mondoweiss, 22 mei 2020, https://mondoweiss.net/2020/05/peace-process-was-never-intended-to-give-palestinians-a-state-true-confessions-from-council-on-foreign-relations/
