Dat spaarlampen de zeer toxische stof kwik bevatten en dat dit problematisch is, is al langer bekend. Een nieuwe studie wijst echter uit dat wanneer een spaarlamp breekt en de kwik zich in de lucht verspreidt, de geldende veiligheidsnormen voor kwik ver overschreden kunnen worden. Deze gevaarlijke blootstelling kan bovendien tot 10 weken blijven duren. Volgens de werkgroep de ‘spaarlamp-ramp’ doet deze studie nog maar eens vragen rijzen bij het Europese verbod op gloeilampen.
——
Op 1 september 2011 treedt een nieuwe fase in het Europese gloeilampenverbod in werking: na matte lampen en lampen van 100 en 75 Watt worden dan ook die van 60W uit de winkelrekken gehaald. De lampen van 40 en 25 W verdwijnen volgend jaar (1). Europese burgers worden zo de facto gedwongen om spaarlampen te gebruiken, ondanks het feit dat aan spaarlampen heel wat milieu- en gezondheidsrisico’s verbonden zijn.
Zo bevatten spaarlampen kwik, een neurotoxische stof die enorm schadelijk is voor mensen, dieren en het ecosysteem. Vooral voor de hersenen, het zenuwstelsel, de lever en de nieren is de stof zeer giftig. Foetussen, baby’s en jonge kinderen zijn het meest kwetsbaar voor blootstelling aan kwik, wegens de negatieve invloed op de ontwikkeling van de hersenen (o.a. lager IQ) en het zenuwstelsel. Kwik kan ook het cardiovasculair, immuun- en voortplantingssysteem beschadigen en kan mogelijk leiden tot tremoren, emotionele instabiliteit, geheugenverlies, slapeloosheid, neuromusculaire veranderingen, hoofdpijn, kanker en Alzheimer (2). Dat kwik in spaarlampen een probleem vormt wordt al langer door gezondheidsinstellingen en overheden erkend.
Een nieuwe studie gepubliceerd in het wetenschappelijke vakblad ‘Environmental Engineering Science’ toont nu echter aan dat wanneer een spaarlamp breekt, de kwikdampen zich in de lucht verspreiden en de huidige veiligheidsnormen voor kwik kunnen overschrijden (3). Bovendien kunnen de kwikdampen tot 10 weken na het breken blijven ontsnappen. De kwik kan worden geabsorbeerd door tapijten, gordijnen en andere stoffen, die dan lange tijd daarna nog kwikdampen kunnen blijven vrijgeven. Vooral voor kinderen die bijvoorbeeld op het tapijt spelen kan dit tot een zeer hoge blootstelling leiden.
Aan spaarlampen zijn verder nog andere risico’s verbonden: zo zenden ze UV-straling uit (huidkanker, cataract, …) en creëren ze sterke elektromagnetische velden (4). Recent onderzoek wijst bovendien uit dat ook LED-lampen toxische stoffen bevatten en bepaalde gevaren inhouden voor de gezondheid; het felle blauwe licht zou de ogen namelijk kunnen beschadigen (4).
De Vlaamse werkgroep ‘de spaarlamp-ramp’ stelt zich dan ook ernstige vragen bij het op til zijnde totaalverbod op gloeilampen. De groep is van plan om, samen met een aantal andere Europese burgergroeperingen zoals het Nederlandse ‘Human Lights Watch’ (5) hierover een brief te schrijven naar het Europees Parlement en de Europese Commissie. In verschillende landen zoals Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten werd het geplande verbod intussen opgeheven of uitgesteld (6).
Meer info op http://spaarlampramp.wordpress.com/
Bronnen:
(1) http://ec.europa.eu/energy/efficiency/ecodesign/eco_design_en.htm
(2) http://www.zeromercury.org
(3) Li, Y. and L. Jin (2011). Environmental Release of Mercury from Broken Compact Fluorescent Lamps, Environmental Engineering Science. 28 (10).
De volledige studie kan hier gedownload worden: http://www.liebertonline.com/doi/pdfplus/10.1089/ees.2011.0027 (PDF)
De korte samenvatting: http://www.liebertonline.com/doi/abs/10.1089/ees.2011.0027
(4) Zie factsheet ‘De gezondheidsrisico’s van spaarlampen: een overzicht’
http://spaarlampramp.files.wordpress.com/2011/07/de-gezondheidsrisicos-van-spaarlampen-een-overzicht1.pdf
(5) http://www.gloeilampenverbod.nl
(6) ‘Light bulb ban ended‘, The New Zealand National Party, 16/12/2008
http://www.national.org.nz/Article.aspx?ArticleID=29097
‘Energy-efficient light bulb deadline delayed‘,The Canadian Press, 15/04/2011
http://www.cbc.ca/news/canada/story/2011/04/15/cv-election-bulbs-deadline.html
‘House votes to save traditional light bulb for a year‘, U.S. rep. Joe Barton press release, 15/07/2011
http://joebarton.house.gov/NewsRoom.aspx?FormMode=Detail&ID=673
‘Texas aglow with effort to save the incandescent bulb‘, Los Angeles Times, 09/07/2011
http://www.latimes.com/news/nationworld/nation/la-na-adv-texas-light-bulbs-20110710,0,4858840.story
