Vandaag was ik in een warenhuis van AD Delhaize. Het was al een eeuwigheid geleden dat ik een winkel van deze keten bezocht. Dit komt vooral omdat er in mijn eigen woonplaats geen enkele Delhaize gevestigd is, en we onze kooplust dus in andere supermarkten moeten bot vieren. Maar omdat ik benieuwd was naar de Beyond Burger die er sinds april vorig jaar verkocht en in sommige eindejaarslijstjes bejubeld werd, maakte ik een omweg. Het betreft een product gemaakt uit de vier bouwstenen – eiwitten, vetten, mineralen en water – waar ook vlees uit bestaat, dat er uit ziet als vlees, zou smaken naar vlees, en volgens gezondheidsgoeroes vanwege de verzadigde vetten bij het bereiden zelfs even ongezond is als vlees – hoewel volledig plantaardig.
Voor iets dat onze planeet kan redden maak ik graag een omweg.
Helaas, ik vond de Beyond Burger niet. Niet bij de vegetarische producten, maar ook niet bij het vlees. Bij navraag werd me door iemand uit de beenhouwerij meegedeeld dat ze ‘s morgens de laatste exemplaren had moeten weggooien, maar dat ze eerstdaags weer beschikbaar zouden zijn.
En toen was er iets anders dat mijn aandacht trok.
Er staat in die AD Delhaize namelijk een aquarium waarin enkele kreeften gevangen zitten. Het was een beeld dat me ineens een goeie veertig jaar terugwierp in de tijd, toen ik nog thuis woonde en mijn moeder geregeld vergezelde als ze boodschappen deed. We vonden de aanblik van dat aquarium toen al aandoenlijk. Levende dieren, met dichtgebonden scharen, zonder voedsel in ijskoud water, verdoofd wachtend op de klant die ze meeneemt met geen ander doel dan ze te doden. Hoe? Alles is mogelijk want om een kreeft te doden heb je geen diploma nodig en de eerste de beste kan er, mits hij het vereiste bedrag neertelt, mee aan de slag.
Maar ook al gebeurt het met kennis van zaken, dan nog is het één lange lijdensweg voor deze dieren. Alleen al die martelgang naar de slachtbank, waarbij ze op het droge blootgesteld worden aan licht waar ze heel onrustig van worden – want van nature nachtdieren – om ze tenslotte onverdoofd te slachten, meestal door ze in kokend water te gooien.
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat kreeften angst, stress en pijn voelen. Vreemd toch, hoe gemakkelijk wij mensen het lijden van andere soorten ondergeschikt stellen aan ons genot.
Ik besef maar al te goed dat het lot van deze dieren, in het licht van de jongste gebeurtenissen op het wereldtoneel – de lont aan het kruidvat in het midden-oosten terwijl we geconfronteerd worden met de steeds duidelijker wordende, desastreuze gevolgen door klimaatverandering, misschien verwaarloosbaar lijkt, maar het tegendeel is waar. We mogen de kleintjes niet uit het oog verliezen. En vooral niet cynisch worden.
Het is ook niet dat kreeften iedereen onberoerd laten. Opzoekingswerk leert dat er in binnen en buitenland veel protest is tegen deze gang van zaken. Zo mogen kreeften in Italië sinds 2017 niet meer op ijs bewaard worden omdat ze hierdoor teveel lijden, en kunnen ze in Zwitserland sedert begin 2018 alleen nog maar in zeewater worden vervoerd. Verder is het verplicht om de dieren te verdoven vooraleer in kokend water te dompelen. Door hun dikke pantser levert zo’n kreeft in de kookpot immers nog een heel gevecht voor hij het tijdelijke met het eeuwige verwisselt. Hier is dit helaas nog steeds dagelijkse kost.
Nog maar enkele jaren geleden pleitte tv-kok Huysentruyt in Chez Piet op Vier ervoor om de kreeften levend op de grill te leggen, want, aldus de sterrenchef, ‘als je een kreeft levend grillt, smaakt die pas echt goed’!
En daarom wend ik me tot u, minister Weyts, omdat u me al enkele keren hebt verrast met maatregelen die weliswaar horen bij het ambt dat u bekleedt als de allereerste Vlaamse minister van dierenwelzijn, maar toch. Zo vond ik het ongelofelijk moedig van u dat u het vuurwerk hebt verboden, eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat we dit nog zouden meemaken. Ik had ook veel meer protest verwacht, zowel vanuit de vuurwerksector als bij het publiek, aangezien dit zo’n diep geworteld gebruik is en de redenen waarom het nu verboden werd, namelijk het traumatiseren van dieren, van alle tijden is en het de beleidsmensen tot nog toe koud liet. Maar het tegendeel bleek waar, weliswaar niet zomaar, maar doordat u de massa de afgelopen jaren voorzichtig hebt gekneed door ze te wijzen op het dierenleed dat vuurwerk teweeg brengt, waarvoor hulde!
U bent lekker op dreef want u hebt ondertussen ook al enkele andere verdiensten op uw palmares, zoals het verbod op dwangvoederen voor het produceren van foie gras, het verbod op het onverdoofd slachten en het verbod op de kweek van pelsdieren die uitsluitend gefokt werden voor bont.
Er is natuurlijk nog heel wat werk aan de winkel en in dit geval ook in de winkel. De oplossing ligt nochtans voor de hand. Want nog andere warenhuizen verkopen kreeften, alleen komen ze daar uit de koelkast of de diepvries. Daarom vraag ik, in naam van alle kreeften, om een algemeen verbod op de verkoop van levende kreeften, ook diegenen die geleverd worden via postorderbedrijven, overgevlogen worden vanuit Canada of in viswinkels worden verkocht. Onze perverse omgang met eten mag geen bron van onnodig lijden zijn voor dieren.
Met vriendelijke groeten,
Rino Feys
